ΚΥΠΕ
Hμέρα των Φώτων σήμερα και η Πάφος συνεχίζει την παράδοση, διατηρώντας τα ήθη και τα έθιμα παρά τη δύσκολη περίοδο της πανδημίας, στέλνοντας χαμόγελα και μηνύματα ελπίδας για ένα καλύτερο αύριο. Η σημερινή ημέρα είναι αφιερωμένη στα ξεροτήανα, ωστόσο για κάποιους στην Επαρχία Πάφου που τηρούν τα ήθη και τα έθιμα του τόπου μας, η μεταφορά του αγιασμού στα σπίτια τους, γινόταν από χτες Παραμονή των Φώτων .
Η Άννα Τσέλεπου, κάτοικος Πάφου στρέφει τις μνήμες τις πίσω και σε δηλώσεις της στο ΚΥΠΕ ανέφερε πως συνεχίζει την παράδοση των τόσο χρόνων ακόμη μέχρι σήμερα, προσθέτοντας πως χτες Παραμονή των Φώτων μετέφερε στο σπίτι της τον Μεγάλο Αγιασμό που ονομάζεται και «Δρόσος» .
Η μητέρα της Ανδριάνα, αισθάνεται περήφανη για τα μεγάλα δέντρα και τα φυτά που έχουν στο σπίτι τους, η ανάπτυξη των οποίων δεν έγινε τυχαία, αλλά με τη βοήθεια του αγιασμού με τον οποιο ραντίστηκαν.
Από πρωί πρωί της χτεσινής μέρας τα τρία μπουκαλάκια ανέμεναν την κόρη της Άννα προκειμένου να τα μεταφέρει στην Εκκλησία και να τα γεμίσει με αγιασμό. Μετά την μεταφορά του αγιασμού ακολουθούσε το ράντισμα της αυλής του σπιτιού, των δέντρων και των φυτών . Η κ. Ανδριάνα ανέφερε πως κρατά και αγιασμό για να δώσει και στις αγαπημένες της γειτόνισσες, που έκαναν το ίδιο ξεκινώντας το ράντισμα.
Η κόρης της Άννα σημείωσε, πως είναι γεμάτη συγκίνηση για την αγάπη που επιδεικνύουν οι άνθρωποι της Πάφου για τα ήθη και έθιμα του τόπου τους, για τη γη τους αλλά και για τα προϊόντα τους.
Θυμάται και τα παλαιότερα χρόνια στην γειτονιά της, αλλά και στις άλλες γειτονιές, τους παπάδες των ενοριών της Πάφου που γύριζαν τα σπίτια τέτοια μέρα και τα αγίαζαν. Τον ιερέα συνόδευαν παιδιά που κρατούσαν ένα μεταλλικό δοχείο που περιείχε αγιασμό, ένα φαναράκι αναμμένο από το καντήλι του Χριστού και το έδιναν στις οικογένειες. Θυμάται που οι ιερείς ράντιζαν τα σπίτια για να φύγουν τα κακά πνεύματα, και ψάλλοντας το εν Ιορδάνη βαπτιζομένου σου Κύριε.
Όπως μας εξήγησε η μητέρα της Άννας, η κ. Ανδριάνα, σύμφωνα με το έθιμο, ο αγιασμός διώχνει τους καλικάντζαρους που πιστεύεται ότι συχνάζουν τα δωδεκαήμερα και ενοχλούν τους ανθρώπους. Κατά τη διάρκεια του αγιασμού η μεταφορά του οποίου γίνονταν και την Παραμονή των Θεοφανίων αλλά και την Ημέρα των Θεοφανίων, πρόσφεραν στον ιερέα, ποτό, κουλουράκια, λουκάνικα και ξηρούς καρπούς, καρύδια, αμύγδαλα , και άλλα.
Όσο για την σημερινή μέρα στα νοικοκυριά της Πάφου, αυτή είπε η Άννα Τσέλεπου, είναι αφιερωμένη στους λουκουμάδες και όπως λέγονται στην Πάφο στα ξεροτήανα.
Μετά το μεσημεριανό τραπέζι είναι το απαραίτητο γλυκό της ημέρας. Η πρώτη τηγανιά λουκουμάδων συνέχισε, οπωσδήποτε πρέπει από την νοικοκυρά να ριχθεί στη στέγη των σπιτιών με το γνωστό ρητό «Τίτσι τιτσί λουκάνικο, κομμάτι ξεροτήανο, ρίξε στους Καλικάντζαρους, να φάσιν τζιαι να φύουσιν»!
Επίσης παλαιότερα οι κάτοικοι των χωριών της Πάφου συνήθιζαν, ανέφερε, να δίνουν λουκουμάδες και στα ζώα τους, κυρίως στα βόδια για να τα επιβραβεύσουν για τον μόχθο που έδειξαν κατά την διάρκεια της χρονιάς.
