Του Απόστολου Τομαρά
Τα φαινόμενα καταχρήσεων του Γενικού Συστήματος Υγείας (ΓεΣΥ) που εμφανίσθηκαν από εφαρμογής του, είναι ένα από τα σοβαρά ζητήματα που προβληματίζουν τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ). Οι καταγγελίες που είχαν γίνει από την εφαρμογή της πρώτης φάσης του ΓεΣΥ καθώς και η επιβεβαίωση από τις έρευνες που ακολούθησαν, κρατούν μέχρι σήμερα σε αυξημένη ετοιμότητα τον Οργανισμό σε μια προσπάθεια πάταξης του φαινομένου το οποίο, όπως τονίζει ο διευθυντής του ΟΑΥ Ανδρέας Παπακωνσταντίνου, δεν επηρεάζει άμεσα τα οικονομικά του ΓεΣΥ, ωστόσο μπορεί να προκαλέσει βραχυπρόθεσμες πιέσεις στο Σύστημα Υγείας. Στη συνέντευξή του στην «Κ», ο κ. Παπακωνσταντίνου παραδέχθηκε την ύπαρξη του προβλήματος κάνοντας αναφορά στα μέτρα που λαμβάνονται. «Οι καταχρήσεις υπήρχαν και συνεχίζουν να υπάρχουν. Γίνεται μια μεγάλη προσπάθεια από τον ΟΑΥ. Θα επικεντρωθούμε στην καλύτερη πρόσβαση του ασθενή και στις ποιοτικότερες υπηρεσίες. Σε αυτά τα πλαίσια εντάσσεται και η προσπάθεια να χτυπηθούν οι όποιες καταχρήσεις. Τα μέτρα που λαμβάνονται δεν είναι μονοδιάστατα». Μέχρι σήμερα ο ΟΑΥ δεν φαίνεται να έχει ξεκάθαρη εικόνα για το μέγεθος των καταχρήσεων. Στόχος του Οργανισμού, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, είναι να περιοριστεί το φαινόμενο, μιας, και όπως λέει, ακόμα και πιο ώριμα Συστήματα Υγείας από το ΓεΣΥ αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα. «Οικονομικά (οι καταχρήσεις) δεν το έχουν επιβαρύνει (το ΓεΣΥ), σε μεγάλο βαθμό, λόγω του σφαιρικού προϋπολογισμού. Όμως παραμένει κρίσιμο θέμα για τον ΟΑΥ. Έχουμε υποχρέωση να κτυπήσουμε τις καταχρήσεις, δεν είναι εύκολο με μετρήσουμε όρους, να καθορίσουμε το ποσοστό των καταχρήσεων. Με τα δεδομένα που έχουμε και τις πληροφορίες από ασθενείς και παρόχους, όντως υπάρχει μια τάση καταχρήσεων, την οποία θα πρέπει να περιορίσουμε. Δεν θα την εξαλείψουμε, κανένα σύστημα δεν το έχει πετύχει αυτό».
Οι παραβάτες
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει ο ΟΑΥ στην διάθεσή του για τις περιπτώσεις καταχρήσεων που έχουν εντοπιστεί, ευθύνη επιρρίπτεται σε παρόχους ιατρικών υπηρεσιών αλλά και σε ασθενείς. Μια χαρακτηριστική περίπτωση καταχρήσεων που εντοπίσθηκε από τις έρευνες του ΟΑΥ αφορούσε γιατρό, ο οποίος συστηματικά καταχωρούσε απαιτήσεις για πράξεις υπηρεσιών, που όπως φάνηκε, δεν παραχωρούσε σε ασθενείς. Από τις έρευνες που έγιναν οι συγκεκριμένες καταχρηστικές πράξεις φάνηκε πως ήταν σοβαρές , επαναλαμβανόμενες οπότε ο συγκεκριμένος γιατρός αποβλήθηκε από το σύστημα. Ωστόσο, όπως επισήμανε ο κ. Παπακωνσταντίνου στη συνέντευξή του στην «Κ», έχουν εντοπιστεί και περιπτώσεις όπου ασθενείς πιέζουν τους γιατρούς για αχρείαστες υπηρεσίες. «Αυτές οι καταχρήσεις, παρόλο που τις θεωρούμε σημαντικές και είμαστε αποφασισμένοι να τις περιορίσουμε, στον μικρότερο δυνατό βαθμό δεν επηρεάζουν, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, τον προϋπολογισμό του ΓεΣΥ. Δεν αυξάνονται δηλαδή οι δαπάνες διότι ο προϋπολογισμός είναι σφαιρικός, σχεδόν η κάθε ειδικότητα έχει τον δικό της προϋπολογισμό και γνωρίζει ότι κατά την διάρκεια του έτους θα λάβει ένα συγκεκριμένο ποσό, ανεξάρτητα από τον αριθμό των πράξεων», τονίζει ο κ. Παπακωνσταντίνου. Υπό το πρίσμα αυτό, το ζητούμενο για τον ΟΑΥ είναι να δημιουργήσει μια διαφορετική κουλτούρα τόσο των ιατρών παρόχων όσο και των ασθενών.
Τα μέτρα
Όπως αναφέρει ο διευθυντής του ΟΑΥ, από την πρώτη στιγμή που εμφανίσθηκαν τα φαινόμενα καταχρήσεων του ΓεΣΥ, ο Οργανισμός προχώρησε σε συγκεκριμένα μέτρα. Πρώτον, σε συνεργασία με βρετανικό οργανισμό, ένα Ινστιτούτο ενίσχυσε τα πρωτόκολλα του Συστήματος Υγείας. Δεύτερον, συνεργάσθηκε με τον Παγκύπριο Ιατρικό Σύλλογο (ΠΙΣ) και επιστημονικές εταιρείες ενώ ενισχύθηκε το τμήμα επιδίκασης εντός του ΟΑΥ. Τρίτον, έγιναν περισσότερο αυστηρές οι ποινές για καταχρήσεις και τέταρτον, οι ξεχωριστοί προϋπολογισμοί που έχουν υιοθετηθεί, πιστεύεται ότι θα βοηθήσουν σταδιακά να καλλιεργηθεί μια διαφορετική κουλτούρα τόσο σε επίπεδο παρόχων όσο και ασθενών.
Κανονιστική ρύθμιση της συμφωνίας με ιδιώτες
Το άλλο ζήτημα που βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα του ΟΑΥ και όχι μόνο, είναι η συμφωνία για την ένταξη των ιδιωτικών νοσηλευτηρίων στο ΓεΣΥ, στον απόηχο της πρόσφατης γνωμάτευσης του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας. Τα όσα αναφέρονται στη γνωμάτευση ουσιαστικά έχουν δημιουργήσει ένα σοβαρό ζήτημα με τους ιατρούς που δεν είναι ενταγμένοι στο ΓεΣΥ. Ωστόσο, λειτουργούν ενδονοσοκομειακά σε ιδιωτικά νοσηλευτήρια που είναι ενταγμένα στο Σύστημα. Επί του προκειμένου η θέση του ΟΑΥ είναι πως το όλο ζήτημα θα πρέπει να επιλυθεί με κανονιστική ρύθμιση και όχι με τροποποίηση της νομοθεσίας. Συγκεκριμένα, όπως ανάφερε ο κ. Παπακωνσταντίνου στην «Κ», ο ΟΑΥ είναι σε συνεννόηση με τον υπουργό Υγείας Μιχάλη Χατζηπαντέλα, ο οποίος έχει αναλάβει να μιλήσει με τον Γενικό Εισαγγελέα προκειμένου να διερευνηθεί το κατά πόσο μπορεί να διευθετηθεί το όλο ζήτημα με κανονιστική ρύθμιση ώστε να συνεχίσουν αυτοί οι ιατροί να παρέχουν τις υπηρεσίες τους. «Αν ο Γενικός Εισαγγελέας ανάψει το πράσινο φως, ο υπουργός Υγείας θα μας υποβάλει πρόταση την οποία θα εξετάσουμε. Και εμείς και ο ΠΑΣΙΝ».
