Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Ένα χρόνο μετά τους τίτλους τέλους που έπεσαν στην τελευταία Ολομέλεια της Βουλής του 2024 για έκτακτη φορολόγηση στις τράπεζες, επιστρέφει εκ νέου το ΑΚΕΛ με νέα πρόταση νόμου για επιβολή έκτακτου τέλους αλληλεγγύης για το 2025 - 2026.
Το ΑΚΕΛ επιστρέφει με πρόταση νόμου που υπογράφει ο γενικός γραμματέας του κόμματος, κ. Στέφανος Στεφάνου, με την οποία θα επιβάλλεται έκτακτο τέλος αλληλεγγύης πιστωτικών ιδρυμάτων για τα φορολογικά έτη 2025 και 2026, που όπως υποστηρίζει το ΑΚΕΛ, θα είναι προσωρινό και στοχευμένο μέτρο για τη δίκαιη κατανομή των βαρών που προέκυψαν από τη σωρευτική άνοδο του πληθωρισμού και των επιτοκίων κατά την τελευταία τριετία.
Το να περάσει αυτή τη φορά μία τέτοια πρόταση νόμου δεν είναι «μακρινή», καθώς το 2024 είχε απορριφθεί μόλις με 25 ψήφους υπέρ και 25 κατά. Τότε τέσσερις βουλευτές είχαν τηρήσει αποχή, οι Ανδρέας Θεμιστοκλέους, Μιχάλης Γιακουμή, Παύλος Μυλωνάς και Χρίστος Ορφανίδης και έτσι αυτή τη φορά τα δεδομένα μπορούν εύκολα να διαφοροποιηθούν. Υπέρ της φορολόγησης τότε με έκτακτο τέλος 5% πάνω στα επιτοκιακά τους έσοδα για τα έτη 2024 και 2025 ήταν το ΑΚΕΛ, το ΕΛΑΜ, η ΕΔΕΚ, οι Οικολόγοι, ο βουλευτής του ΔΗΚΟ Ζαχαρίας Κουλίας και ο βουλευτής Κωστής Ευσταθίου. Εναντίον είχαν ταχθεί ο ΔΗΣΥ, το ΔΗΚΟ, η ΔΗΠΑ και η ανεξάρτητη βουλευτής Αλεξάνδρα Ατταλίδου.
Στρέφοντας τα φώτα στη νέα πρόταση νόμου, στην αιτιολογική έκθεση καταγράφεται πως, η συνεχής αύξηση των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) έχει επιβαρύνει τα νοικοκυριά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, περιορίζοντας –όπως αναφέρει– το διαθέσιμο εισόδημα και την ικανότητα αποπληρωμής δανείων. Ταυτόχρονα, όπως τονίζεται την έκθεση, τα πιστωτικά ιδρύματα κατέγραψαν απροσδόκητα ψηλή κερδοφορία με διπλασιασμό των καθαρών τους εσόδων από τόκους, κυρίως ως αποτέλεσμα της διεύρυνσης του περιθωρίου επιτοκίων και όχι λόγω οργανικής ανάπτυξης.
Αυτή τη φορά, το έκτακτο τέλος αλληλεγγύης στην πρόταση νόμου του ΑΚΕΛ προτείνεται όπως επιβληθεί επί του ποσού που υπερβαίνει το 40% της σημειωθείσας, σε σύγκριση με τα έσοδα του φορολογικού έτους 2022, αύξησης των καθαρών εσόδων από τόκους ΑΠΙ και θα ανέρχεται σε ποσοστό 20% επί των εν λόγω εσόδων.
Δεν έπαθαν κάτι
Το ΑΚΕΛ στην επιχειρηματολογία του επιστρατεύει την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπου είχε αναφέρει ότι ανάλογα μέτρα που εφαρμόστηκαν και σε άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν επηρέασαν τη χρηματοπιστωτική τους σταθερότητα. Συγκεκριμένα, δημοσιοποιήθηκε έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη φορολόγηση απροσδόκητων κερδών των τραπεζών στις χώρες της Βαλτικής, η οποία καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η έκτακτη φορολογία δεν επηρέασε ούτε τις τράπεζες, ούτε τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα των χωρών αυτών που εφαρμόστηκαν τέτοιες αποφάσεις. Τα μέτρα αυτά υιοθετήθηκαν από τη Λετονία, την Εσθονία και τη Λιθουανία από το 2023 - 2025 και βάσει της έρευνας, μπήκαν σημαντικά έσοδα στα δημόσια ταμεία, συμβάλλοντας θετικά στις πολιτικές του κάθε κράτους.
Το ΑΚΕΛ και η ΕΔΕΚ στα τέλη του Οκτωβρίου 2025 μετά την έκθεση είχαν βγει με χωριστές ανακοινώσεις που πρακτικά είχαν προαναγγείλει την επιστροφή πρότασης νόμου που θα ζητούσαν εκ νέου να εξεταστεί μία έκτακτη φορολόγηση των τραπεζών στην Κύπρο.
Αλλεργία και μόνο στο άκουσμα
Οι τράπεζες στην Κύπρο «παλεύουν» από το καλοκαίρι του 2023 να απωθήσουν το ενδεχόμενο έκτακτης φορολογίας επί των κερδών των τραπεζών, όταν και άρχιζαν να περνούν στο χαρτί οι σκέψεις για επιπρόσθετη φορολόγηση. Οι τράπεζες στην Κύπρο ανέπτυξαν «αλλεργία» πάνω στις φορολογίες, καθώς βάσει της επιχειρηματολογίας τους, ήδη καταβάλλουν Ειδικό Φόρο, της τάξης του 0,15% επί των καταθέσεών τους. Όπως είχαν σημειώσει από τότε, θέση που δεν αλλάζει, καταβάλλουν τον εν λόγω φόρο εδώ και χρόνια και μάλιστα σε περιόδους χαμηλών, ή αρνητικών επιτοκίων, κατά τις οποίες μάλιστα οι τράπεζες κατέγραφαν ζημιές ή ισχνή κερδοφορία. Σημείωναν ότι, μέσω του Ειδικού Φόρου έχουν καταβληθεί προς το κράτος κατά τελευταία 10 χρόνια πέραν των 500 εκατ. ευρώ, ενώ τόνιζαν πως, για μια οικονομία όπως την Κύπρο είναι ιδιαίτερα σημαντικό να υπάρχει σταθερότητα στο νομικό πλαίσιο, φιλικό επιχειρηματικό-επενδυτικό περιβάλλον, αμεσότητα στην απονομή δικαιοσύνης και αποτελεσματικές διαδικασίες σε κάθε επίπεδο.
Κυρώσεις από την αντίστροφη
Μέσα στην πρόταση νόμου υπάρχουν και κυρώσεις στις τράπεζες, που αν περάσει ο νόμος δεν εφαρμόζεται από τις τράπεζες. Σύμφωνα με τις πρόνοιες, αν διαπιστωθεί ότι μία τράπεζα έχει μετακυλήσει τον οικονομικό αντίκτυπο από την επιβολή του προβλεπόμενου από τις διατάξεις του παρόντος άρθρου έκτακτου τέλους αλληλεγγύης πιστωτικών ιδρυμάτων στους πελάτες του, επιβάλλει πρόστιμο το οποίο ανέρχεται στο 150% επί του μετακυλισθέντος ποσού.
