Του Απόστολου Τομαρά
Με μια τοποθέτηση του κυβερνητικού εκπροσώπου Πρόδρομου Προδρόμου που ουσιαστικά επιβεβαιώνει το πρωτοσέλιδο ρεπορτάζ την έντυπης «Κ» της Κυριακής, η Λευκωσία ανέδειξε τη γεωπολιτική σημασία των όσων θα διαμειφθούν στα μέσα της ερχόμενης εβδομάδας στο γειτονικό Ισραήλ. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, στην τοποθέτησή του στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, ανέδειξε το νέο πλέγμα ασφάλειας που δημιουργείται στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου στον ευαίσθητο τομέα της ασφάλειας.
Το πιο σημαντικό στην τοποθέτηση της Λευκωσίας είναι η θεώρηση της νέας κατάστασης από την παρουσία του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο, στην 6η Τριμερή Σύνοδο της Ιερουσαλήμ στις 20 Μαρτίου, η οποία μεταφράζεται ως απτή απόδειξη της αμερικάνικης πολιτικής να καταστούν κατά τα λεγόμενα του κυβερνητικού εκπροσώπου «μέρος της εξίσωσης ασφάλειας που αναπτύσσεται στο γεωπολιτικό μας χώρο».
Όπως εγκαίρως επισημάνθηκε και από την «Κ» πως στην επόμενη Τριμερή θα τεθεί και θα διαμορφωθεί το νέο πλαίσιο που θα ξεκινά από την περιοχή και θα επεκτείνεται έως και το Αιγαίο, η κυβέρνηση επικεντρώνεται στον πυρήνα φιλοσοφίας των τριμερών συνεργασιών που έχουν οικοδομηθεί και που αποκαλύπτουν την αξιοπιστία της δυναμικής ασφάλειας και σταθερότητας μέσα από τις συνεργασίες που αναπτύσσει και η Κύπρος απέναντι σε πηγές και συμπεριφορές έντασης και αποσταθεροποίησης. Για τη Λευκωσία η επόμενη σύναξη των ηγετών Κύπρου, Ελλάδας, Ισραήλ με τη συμμετοχή των ΗΠΑ ουσιαστικά αναβαθμίζει την Τριμερή σε Τετραμερή.
Ο δυτικός συνασπισμός
Σε μια εβδομάδα οι τρεις ηγέτες στην επίσημη πρώτη του Αμερικανού ΥΠΕΞ ουσιαστικά θα θέσουν τις βάσεις εκείνες προκειμένου να εδραιωθεί η παρουσία του δυτικού συνασπισμού στην περιοχή, όπως είχε επισημάνει η «Κ» στην κυριακάτική έντυπη έκδοσή της. Μια εξέλιξη η οποία από διπλωματικής απόψεως θεωρείται η σημαντικότερη από συστάσεως των τριμερών συνεργασιών τόσο προς Ανατολάς με το Ισραήλ, την Ιορδανία και ενδεχομένως με άλλες χώρες της περιοχής όσο και προς Νότια με τη συμμετοχή της Αιγύπτου και τη συμπερίληψη της Γαλλίας.
Χωρίς να έχει ανακοινωθεί η ατζέντα της Τριμερούς στην Ιερουσαλήμ, θεωρείται βέβαιο πως τα θέματα που θα απασχολήσουν είναι αυτά της ασφάλειας όπως αυτά πηγάζουν από τα ενεργειακά ζητήματα και επεκτείνονται στην αμυντική συνεργασία των τριών χωρών. Η πρόσφατη αναφορά του οικοδεσπότη της Τριμερούς, πρωθυπουργού του Ισραήλ Βενιαμίν Νετανιάχου, πως το γειτονικό κράτος είναι έτοιμο να προσφέρει τις ναυτικές υποδομές του, προκειμένου να ενισχυθεί η ασφάλεια του αγωγού EastMed αποτελεί μια πρώτη γεύση των όσων θα βρεθούν στο τραπέζι της τριμερούς στην Ιερουσαλήμ.
Το κείμενο της Διακήρυξης που αναμένεται μετά το πέρας των επαφών στην ουσία θα αποτυπώνει την πραγματικότητα που υπάρχει στη συνεργασία Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ στον στρατιωτικό τομέα όπου εκτός των άλλων η Κυπριακή Δημοκρατία έχει παραχωρήσει ζωτικό χώρο στην πολεμική αεροπορία του Ισραήλ, που σε συνδυασμό με τη συνεργασία με τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, βρίσκει διέξοδο προς την πλευρά του Αιγαίου, τόσο για σκοπούς άσκησης όσο και επιτήρησης από αέρος.
«Ηνίοχος 2019»
Ένα ρεαλιστικό αποτύπωμα του πλέγματος συνεργασιών που βρίσκονται στο στάδιο της εκκόλαψης για το κομμάτι της ασφάλειας αποτελεί η φετινή πολυεθνική άσκηση της ελληνικής πολεμικής αεροπορίας με την ονομασία «Ηνίοχος 2019». Η άσκηση ξεκινά την 1η Απριλίου και αξίζουν προσοχής οι αεροπορικές δυνάμεις που έχουν δηλωθεί ότι θα λάβουν μέρος:
-Ελλάδα: F-16 BLOCK 30/50/52+/M, F-4, M-2000, EMB-145H AEW&C
-ΗΠΑ: F-15
-Ισραήλ:F-16 & F-15
-Ιταλία: Μέχρι τώρα είχε δηλώσει αεροσκάφη Tornado. Τώρα δηλώνουν ότι θα στείλουν F-35
-Κύπρος: AW-139
Πέρα από την παρουσία ΗΠΑ και Ισραήλ υπάρχουν δυο στοιχεία που προσδίνουν αξία στη συγκεκριμένη άσκηση. Όπως μεταδίδεται από την Ελλάδα, ενδεχομένως στην άσκηση να πάρουν μέρος για πρώτη φορά F-35 της Ιταλίας με τις πληροφορίες να θέλουν και τα έξι πολεμικά της ιταλικής πολεμικής αεροπορίας να λαμβάνουν μέρος στον φετινό «Ηνίοχο». Το άλλο σημείο της άσκησης αφορά την Κύπρο. Εκτός από το ναυτικό της Εθνικής Φρουράς, το οποίο συμμετέχει τα τελευταία χρόνια σε πολυεθνικές ασκήσεις και η αεροπορία της ΕΦ θα δώσει και φέτος το παρών της στην πολυεθνική από αέρος άσκηση με ελικόπτερα Agusta Westland AW139.
Επί της θαλάσσης
Η συνεργασία των τριών χωρών επί της θαλάσσης στην παρουσία των ΗΠΑ και όχι μόνο έχει σαφέστατο προσανατολισμό την ενεργειακή ασφάλεια ενόψει μάλιστα και μιας σημαντικής εξέλιξης που είναι η υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας για τον EastMed, αλλά και της παρουσίας της αμερικάνικης ExxonMobil όχι μόνο εντός της κυπριακής ΑΟΖ, αλλά προς την πλευρά της Αιγύπτου και της Ελλάδας, όπου νοτίως της Κρήτης και σε συνεργασία με TOTAL και Ελληνικά Πετρέλαια, διεκδικούν δύο τεμάχια για έρευνες.
Με γαλλικό άρωμα
Με βάση τις κινήσεις που γίνονται, επί του παρόντος στο παρασκήνιο, θέση στο νέο υπό διαμόρφωση τοπίο έχει και η Γαλλία η οποία ως γνωστόν έχει εκφράσει την επιθυμία της να καταστεί μέρος της άλλης Τριμερούς με την Αίγυπτο. Και εδώ οι κινήσεις που φαίνεται να γίνονται έχουν ως απώτερο στόχο την ενίσχυση παρουσίας του Δυτικού συνασπισμού στην ευρύτερη περιοχή. Η έντονη παρουσία της γαλλικής TOTAL στα ενεργειακά της κυπριακής ΑΟΖ εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να θεωρηθεί αποκομμένη από τις διεργασίες για αναβάθμιση στρατιωτικών υποδομών της Εθνικής Φρουράς. Όπως είχε γράψει η «Κ», η γαλλοκυπριακή συνεργασία αναμένεται να πάρει σάρκα και οστά με την υπογραφή της συμφωνίας εντός Μαρτίου. Στο πλαίσιο αυτό προνοείται η δημιουργία ενός μεγάλου λιμανιού στο Βασιλικό το οποίο θα χρησιμοποιείται από τα γαλλικά πολεμικά πλοία και όχι μόνο.
