Του Χρίστου Μπουρή
Ενώπιον της Κοινοβουλευτικής επιτροπής Νομικών τέθηκε σήμερα η πρόταση των Χρύση Παντελίδη και Χάρη Γεωργιάδη αναφορικά με την τροποποίηση των ορισμών των όρων «γυναίκα» και «φύλο» κατά τρόπο συμβατό με την Οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της εξ οικείων βίας, καθώς και με τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, η οποία κυρώθηκε από την Κυπριακή Δημοκρατία.
Η συζήτηση άρχισε με τις τοποθετήσεις των εισηγητών, με τον βουλευτή του ΔΗΚΟ, κ. Χρύση Παντελίδη να αναφέρει πως σκοπός της πρότασης είναι η τροποποίηση των δύο ορισμών στον νόμο, έτσι ώστε να «καταστεί πιο συμβατός με την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών». Πρόσθεσε μάλιστα πως κατά την άποψή του, αλλά και της πολιτικής τους θέσης «όταν λέμε γυναικών, αναφερόμαστε στις βιολογικές γυναίκες». Αναλύοντας το σκεπτικό της πρότασης είπε πως «δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι δεν υπάρχει ορισμός» από την Ευρωπαϊκή οδηγία και τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, καθώς, όπως ανέφερε, «κάποια πράγματα είναι αυτονόητα».
«Πληγωμένοι» από την Ατταλίδου
Ο κ. Παντελίδης ανέφερε πως τόσο ο ίδιος, όσο και ο κ. Γεωργιάδης έχουν δεχθεί επιθέσεις για την πρωτοβουλία τους και χαρακτήρισαν ως «αντιφατικό άνθρωποι που αφιερώνουν τη ζωή τους για να καταργηθούν στερεότυπα», να αντιμετωπίζουν με τέτοιο τρόπο, ανθρώπους ή βουλευτές που έχουν διαφορετικές απόψεις. Μάλιστα, ο κ. Παντελίδης εξέφρασε την απογοήτευσή του για την κ. Αλεξάνδρα Ατταλίδου που όπως είπε χαρακτήρισε «τουλάχιστον προκλητικό δύο βουλευτές που κατά την ίδια δεν ασχολούμαστε με τα Ανθρώπινα Δικαιώματα να καταθέσουμε μια πρόταση νόμου». «Με έχει πληγώσει, πίστευα και πιστεύω ότι έχουμε μια καλή συνεργασία, παρά τις πολλές πολιτικές διαφωνίες», κατέληξε.
Για αποδυτήρια και τουαλέτες μίλησε ο Χάρης
Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ που συνυπογράφει την πρόταση, τόνισε πως δεν πληγώνεται τόσο εύκολα από χαρακτηρισμούς και τους προσπερνά. Επίσης, μίλησε για παραδείγματα όπως τα αποδυτήρια γυναικών σε ένα γυμναστήριο «πρέπει να έχουν πρόσβαση μόνο βιολογικές γυναίκες», ή «σε ένα σχολείο μόνο τα κορίτσια». Συμπλήρωσε πως «αυτές οι ρυθμίσεις δεν θεωρώ ότι παραβιάζουν το δικαίωμα κανενός. Εδώ που φτάσαμε πρέπει να τα ξεκαθαρίζουμε».
Προβληματισμός από το Υπουργείο
Ο κ. Άριστος Τσιάρτας, επικεφαλής του τομέα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης παίρνοντας τον λόγο δήλωσε πως ο συγκεκριμένος νόμος είναι το πιο σύγχρονο κανονιστικό πλαίσιο. Υπογράμμισε ό,τι ο συγκεκριμένος νόμος «ούτε υποτιμά από το προστατευτικό πλαίσιο του γυναικείου φύλου». Ο κ. Τσιάρτας εστίασε στη ρήτρα της μη διάκρισης λέγοντας πως «μας προβληματίζει ιδίως στα θέματα της προστασίας των θυμάτων, είναι δυνατό να οδηγηθούμε σε μείωση της προστατευτικής εμβέλειας». Εκ μέρους της Νομικής Υπηρεσίας συμφώνησαν με όσα λέχθηκαν από το υπουργείο.
Από το γραφείο της Επιτρόπου Διοικήσεως τόνισαν ό,τι οι τρανς άνθρωποι είναι δυσανάλογα θύματα βίας και δεν θα πρέπει να παρεμποδίζεται η συμπερίληψή τους σε αυτό τον νόμο. Πρόσθεσαν πως ο νόμος «δεν υποτιμά ούτε αφαιρεί από τα δικαιώματα των γυναικών. Και τα δύο θέματα περιέχουν υποχρεώσεις μη διάκρισης».
Από τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο τονίστηκε πως η ίδια η οδηγία προνοεί ρητά ότι τα θύματα που πλήττονται από διατομεακές διακρίσεις είναι πιο πιθανό να δεχθούν επίθεση. «Η υποχρέωση μας είναι να συμμορφωθούμε και δεν έχουμε την πολυτέλεια να αποφασίσουμε στη βάση πεποιθήσεων», υπογράμμισαν.
«Κανένας δεν πρέπει μείνει απροστάτευτος», είπε η Ατταλίδου
Σε δηλώσεις της μετά το πέρας της επιτροπής, η βουλεύτρια του Volt, κ. Αλεξάνδρα Ατταλίδου υπογράμμισε πως η πρόταση που συζητήθηκε αφαιρεί βασικά δικαιώματα των τρανς ατόμων και παραβιάζει κατάφορα την ευρωπαϊκή οδηγία. Πρόσθεσε πως στερεί από την προστασία ατόμων που βιώνουν δυσανάλογη βία και τόνισε ό,τι «πρέπει να είμαστε προσεκτικοί ενόψει εκλογών να μην εργαλειοποιήσουμε τις γυναίκες ούτε κανέναν άλλον».
Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, κ. Γιώργος Κουκουμά τόνισε πως συζητούμε για μια νομοθεσία που ψηφίστηκε το 2021 ομόφωνα. «Τι έγινε από το 21 μέχρι σήμερα», διερωτήθηκε. Υπογράμμισε πως σε περίπτωση που περάσει η τροποποίηση «αυτό που θα γίνει είναι οι τρανς γυναίκες να μην προστατεύονται από καμία νομοθεσία».
Από πλευράς ΕΛΑΜ, ο βουλευτής κ. Σωτήρης Ιωάννου διερωτήθηκε «υπάρχουν περισσότερα από δύο φύλα; Από που προέρχεται ο ορισμός κοινωνικό φύλο;».
Η πρόταση νοσεί, τονίζει η Κοινωνία των Πολιτών
Εκ μέρους της Accept Cyprus μίλησε ο Στέφανος Ευαγγελίδης που και με την ιδιότητά του ως δικηγόρος ανέφερε πως η Κοινωνία των Πολιτών τονίζει ότι η συγκεκριμένη πρόταση νόμου νοσεί, και η Πολιτεία οφείλει να ακολουθήσει τις Συμβάσεις που έχει επικυρώσει. «Η αναφορά λέει ξεκάθαρα στο προοίμιο ότι τα θύματα αυτά θα μπορούσε να συμπεριλαμβάνουν διατομεακές προσεγγίσεις». Συνέχισε υπογραμμίζοντας πως πρέπει «να κατανοήσουμε τα γλωσσικά εμπόδια, άλλο το βιολογικό φύλο, το κοινωνικό και άλλο η ταυτότητα φύλου. Η αφαίρεση της ταυτότητας φύλου ενισχύει τη διάκριση».
Από την γυναικεία οργάνωση ΠΟΓΟ δημιουργήθηκαν ερωτηματικά για τον λόγο που ήρθε εδώ αυτή η πρόταση, προσθέτοντας πως κατά τις δικές τους πληροφορίες, οι υπηρεσίες αντιμετώπισης της έμφυλης βίας, τα τελευταία 10 χρόνια έχουν ασχοληθεί με ένα τρανς άτομο.
Η Γυναικεία Κίνηση Οικολόγων σημείωσε πως η αιτιολογική έκθεση της πρότασης «δεν ξεκαθαρίζει τον λόγο για την τροποποίηση», συμπληρώνοντας πως καμία σχέση δεν έχουν με τη βία κατά των γυναικών οι αναφορές για αποδυτήρια. Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί».
Από το Μεσογειακό Ινστιτούτο Μελετών Κοινωνικού Φύλου λέχθηκε πως πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί με τους ορισμούς. Από πλευράς της Οργάνωσης Queer Collective τονίστηκε ότι «η βία αυτή δεν είναι βιολογική είναι κατασκευασμένη» και πρόσθεσαν πως ο ενδεχόμενος αποκλεισμός των τρανς ατόμων δεν ενισχύει την προστασία γυναικών. Υπογράμμισαν πως η συζήτηση αυτή μετατοπίζεται από το πραγματικό πρόβλημα και ούτε αυξάνει την ασφάλεια.
Η κ. Νάγια Καμένου, Επίκουρη Καθηγήτρια στο Τμήμα Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κύπρου σχολίασε τις αναφορές που λέχθηκαν από του εισηγητές της πρότασης περί «αυτονόητων» και «κοινής λογικής» τονίζοντας πως «κάποτε αυτονόητη ήταν η δουλεία, οι γυναίκες λόγο ορμονικών διαταραχθούν δεν θα έπρεπε να ψηφίζουν». Πρόσθεσε επίσης πως η εξαίρεση ομάδας ανθρώπων από τον νόμο, αποτελεί χαρακτηριστικό ολοκληρωτικών καθεστώτων.
