ΠΗΓΗ: Ανακοινώσεις
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Χριστοδουλίδης συναντήθηκε σήμερα, στο Προεδρικό Μέγαρο, με τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Κωνσταντίνο Τασούλα, στο πρώτο ταξίδι που πραγματοποιεί το εξωτερικό μετά την ανάληψη των καθηκόντων του στο αξίωμα της Προεδρίας της Δημοκρατίας.
Ο Πρόεδρος Τασούλας έφθασε το απόγευμα στο Προεδρικό Μέγαρο, όπου τον υποδέχθηκε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ενώ στρατιωτικό άγημα απέδιδε τιμές. Έγινε ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου και ακολούθως ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας κατέθεσε στεφάνι στον ανδριάντα του Εθνάρχη Μακαρίου Γ’.
Στη συνέχεια, οι δύο Πρόεδροι είχαν κατ΄ιδία συνάντηση.
Καλωσορίζοντας τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας και του κυπριακού λαού, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε ότι «είναι μεγάλη τιμή που η πρώτη επίσκεψη σας εκτός Ελλάδας είναι στην Κύπρο. Μια επίσκεψη όχι μόνο συμβολικής αλλά και ουσιαστικής σημασίας, λαμβάνοντας υπόψη τις αναβαθμισμένες, με την έννοια του όρου σχέσεις ανάμεσα στην Κύπρο και την Ελλάδα με τη θεσμοθέτηση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας που έγινε το 2023, που αγγίζει θέματα εσωτερικής διακυβέρνησης που για αρκετά χρόνια δεν δινόταν η πρέπουσα σημασία, και λαμβάνοντας υπόψη τις εξελίξεις στην περιοχή μας, στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, λαμβάνοντας υπόψη την κινητικότητα που υπάρχει στο Κυπριακό.
Όπως είπε ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών πρόσφατα στη Γενεύη, μετά από επτά χρόνια υπάρχει αυτή η κινητικότητα, χωρίς να υποτιμούμε ή να παραβλέπουμε τις δυσκολίες και τις προκλήσεις, αλλά κάνουμε ότι είναι δυνατόν για να υπάρξουν θετικές εξελίξεις. Και τέλος, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η Κυπριακή Δημοκρατία την 1η Ιανουαρίου του 2026 θα αναλάβει την Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μια εθνική αποστολή για την οποία προετοιμαζόμαστε, έτσι ώστε να φέρουμε πρωτίστως πιο κοντά τις χώρες της περιοχής στην ευρύτερη Μέση Ανατολή με την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά την ίδια στιγμή να τρέξουμε ακόμη περισσότερο την ατζέντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ειδικότερα να έρθουμε πιο κοντά ως Ευρωπαϊκή Ένωση, να υπάρξει περαιτέρω ολοκλήρωση.
Γνωρίζετε καλά και την πολύχρονη εμπειρία σας, Κύπρος και Ελλάδα είναι θιασώτες μιας ακόμα πιο ισχυρής και πιο δυνατή της Ευρώπης για τη χώρα μας, για την Κύπρο. Η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν η σημαντικότερη διπλωματική επιτυχία που κατέστη εφικτή με τη συμβολή και της Ελληνικής Κυβέρνησης αλλά και της Βουλής των Ελλήνων. Και θα ήθελα εκ μέρους του κυπριακού λαού να σας ευχαριστήσω και για αυτή τη διάσταση. Καλώς όρισες. Προσβλέπω στις συζητήσεις μας. Είναι ιδιαίτερη χαρά και τιμή που σας έχουμε μαζί μας».
Από την πλευρά του ο Πρόεδρος της Ελλάδας είπε ότι «είμαι ευτυχής που βρίσκομαι σήμερα εδώ στην Κύπρο, μαζί με τους συνεργάτες μου, μαζί με την αντιπροσωπεία και που πραγματοποιώ το πρώτο επίσημο ταξίδι μου εκτός Ελλάδος, εδώ στην Κύπρο, ύστερα από την ευγενική πρόσκληση σου.
Πράγματι, αυτή η επίσκεψη του Έλληνα Προέδρου της Δημοκρατίας δεν έχει τόσο όσο φαίνεται εθιμοτυπικό χαρακτήρα. Έχει συμβολικό και ουσιαστικό χαρακτήρα. Καταδεικνύει κάθε φορά την άρρηκτη σχέση η οποία συνδέει τις δύο χώρες μας. Και όπως πολύ σωστά είπες, τώρα τελευταία και σε περισσότερα θέματα εκτός του εθνικού ζητήματος. Και αυτό έχει νόημα γιατί προφανώς υπάρχουν και περισσότερα ζητήματα για τα οποία θα συζητήσουμε. Είναι μια στιγμή σημασίας για το κυπριακό ζήτημα. Πράγματι, μετά από επτά χρόνια σιωπής, ακινησίας, το θέμα ξανακινείται και ξανανκινείται από τους πλέον αρμόδιους, από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δηλώσει το ενδιαφέρον της για μια λύση εντός του πλαισίου και των ορισμών των Ηνωμένων Εθνών.
Τώρα που είμαστε 51 χρόνια μετά την παράνομη εισβολή και στρατιωτική κατοχή της Τουρκίας στο νησί, τώρα έχει αξία να δυναμώσουμε ακόμη τη σχέση μας, να τη συσφίξουμε ακόμη περισσότερο ενόψει του κοινού σκοπού. Προφανώς δεν είμαστε ούτε ρομαντικοί αλλά ούτε και κυνικοί εν σχέσει με τους στόχους αυτής της επανεκκίνησης του διαλόγου. Είναι όμως μια εξέλιξη που αν τη συγκρίνεις με την επταετή σιωπή, με την επταετή ακινησία, δικαιούται κανείς να είναι αισιόδοξος βλέποντας το πώς χειρίζεται και η Ελλάδα και η Κύπρος το ζήτημα. Το ζήτημα το χειρίζονται εντός του πλαισίου, επαναλαμβάνω, των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, εντός του πλαισίου της μη παραδοχής των τετελεσμένων και εντός του πλαισίου μιας φιλοδοξίας η Κύπρος να επανενωθεί υπό τις συνθήκες, οι οποίες θα επιτρέψουν το ευρωπαϊκό κεκτημένο να το απολαύσουν όλοι οι κάτοικοι της, ασχέτως θρησκεύματος, ασχέτως οποιασδήποτε άλλης διακρίσεως.
Ευχαριστώ λοιπόν για την πρόσκληση. Ευχαριστώ για την υποδοχή και ευχαριστώ προκαταβολικά για τις συζητήσεις που θα κάνουμε, οι οποίες έχουν να κάνουν και με την ευρύτερη περιοχή. Έχεις πρόσφατη εμπειρία από μια κινητικότητα που αναπτύσσεις και στη Μέση Ανατολή αλλά και στα Βαλκάνια, ιδίως ενόψει και της προεδρίας του πρώτου εξαμήνου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου από την Κύπρο, που είναι κι αυτό μια μεγάλη θετική πρόκληση για την εξέλιξη του εθνικού θέματος και συνεπώς προσβλέπω με μεγάλο ενδιαφέρον και είμαι βέβαιος ότι θα είναι παραγωγική η συζήτηση που θα ακολουθήσει ανάμεσα μας και ανάμεσα στους συνεργάτες μας».
Στη συνέχεια, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας απένειμε στον Πρόεδρο Τασούλα το Μέγα Περιδέραιο του Τάγματος του Μακαρίου Γ’ , την ανώτατη τιμητική διάκριση της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Απονέμοντας τη διάκριση, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε ότι αποτελεί «ελάχιστη ένδειξη της εκτίμησης μας για την ανταπόκριση στην πρόσκληση μου να είστε σήμερα μαζί μας».
Από πλευράς του ο Πρόεδρος Τασούλας είπε ότι «στα τόσο ευγενικά και γενναιόδωρα λόγια σας επιτρέψτε μου να προσθέσω ότι δεν είναι μόνο ένδειξη τιμής για μένα, τεράστιας τιμής, αλλά είναι ένδειξη και μεγάλης ευθύνης να φέρω αυτό το παράσημο».
Ακολούθησαν διευρυμένες συνομιλίες ανάμεσα στις αντιπροσωπείες των δύο χωρών.
Στήριξη Ελλάδας σε Κύπρο
Την αμέριστη στήριξη της Ελλάδας προς την Κύπρο εξέφρασε ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Κωνσταντίνος Τασούλας, ο οποίος πραγματοποιεί από σήμερα τριήμερη επίσημη επίσκεψη στην Κύπρο, την πρώτη του μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, κατόπιν πρόσκλησης του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Νίκου Χριστοδουλίδη.
Μετά τη συνάντηση των δύο Προέδρων στο Προεδρικό Μέγαρο σήμερα, το απόγευμα, και τις διευρυμένες συνομιλίες των αντιπροσωπειών των δύο χωρών, ακολούθησαν δηλώσεις στα ΜΜΕ από τους Προέδρους Κύπρου και Ελλάδας.
Στις δηλώσεις του στα ΜΜΕ, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανέφερε ότι «είναι με αισθήματα ξεχωριστής τιμής και χαράς που σας υποδέχομαι σήμερα στην Κύπρο και στο Προεδρικό Μέγαρο, στο πρώτο σας ταξίδι, μετά την ανάληψη των καθηκόντων σας ως Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας.
Η επίσκεψη σας σήμερα εδώ, αγαπητέ φίλε Πρόεδρε, υπενθυμίζει με τον πλέον εμφαντικό τρόπο τους δεσμούς, αδελφικούς, απαραβίαστους και ακατάλυτους που ενώνουν την Κύπρο με την Ελλάδα. Δεσμούς ιστορικούς, δεσμούς γλωσσικούς, θρησκευτικούς, πολιτιστικούς. Δεσμούς που έχουν καταστεί πλέον οριζόντιοι και σε ό,τι αφορά τα θεσμικά και πολιτικά επίπεδα συνεργασίας μεταξύ μας και που έχουν ως στόχο την προώθηση των κοινών εθνικών μας επιδιώξεων.
Η παρουσία σας εδώ μαρτυρεί επίσης και τη διαχρονικά έμπρακτη στήριξη της Ελλάδας προς την Κύπρο, για διαφύλαξη και προάσπιση της εδαφικής ακεραιότητάς και κυριαρχίας της Κυριακής Δημοκρατίας. Γι’ αυτό το λόγο, επιτρέψτε μου να εκφράσω, εκ μέρους της Κυβέρνησης και του Κυπριακού λαού, την ειλικρινή μας ευγνωμοσύνη για το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι ο στενότερος και πλέον ανιδιοτελής συμπαραστάτης της Κύπρου στον αγώνα που διεξάγουμε για την απελευθέρωση και επανένωση του τόπου μας.
Η παρουσία σας, δεν έχει μόνο συμβολικό χαρακτήρα αλλά και ουσιαστικό αφού έρχεται να επιβεβαιώσει τον άριστο και συνεχή μεταξύ μας συντονισμό προς υλοποίηση ακόμα περισσότερων συνεργείων. Απτό παράδειγμα είναι η θεσμοθέτηση το 2023 της διακυβερνητικής συνεργασίας μεταξύ Κύπρου και Ελλάδος, μιας ιστορικά θεσμικής τομής, η οποία άνοιξε ένα νέο, ευρύτερο πλαίσιο στρατηγικής συνεργασίας σε πεδία που αφορούν πρωτίτως την καθημερινότητα των πολιτών μας.
Η διακυβερνητική μας συνεργασία ενσαρκώνει την κοινή μας βούληση για σύγκλιση και αμοιβαία ενίσχυση και σε τομείς που άπτονται της εσωτερικής διακυβέρνησης, υπηρετώντας ξεκάθαρα τους κορυφαίους στόχους της διοικητικής αποτελεσματικότητας πάντα προς όφελος των πολιτών μας.
Με τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας ανταλλάξαμε σήμερα απόψεις γύρω από ζητήματα διμερούς ενδιαφέροντος, ξεκινώντας από θέματα συνεργασίας τα οποία βρίσκονται σε πορεία υλοποίησης βάσει των αποφάσεων της τελευταίας Διακυβερνητικής Συνόδου στη Λευκωσία. Η στενή συνεργασία Κύπρου και Ελλάδας στην Εκπαίδευση, την Υγεία, τον Πολιτισμό, τον Αγροτικό Τομέα, την ψηφιακή διακυβέρνηση αποφέρει καρπούς και βελτιώνει το επίπεδο ζωής των πολιτών μας. Σημειώνω την δρομολογημένη κάθοδο των ελληνικών πανεπιστημίων στην Κύπρο ως ένα από τα δεκάδες σημαντικά απορρέοντα της συνεχούς αναβαθμισμένης μας συνεργασίας.
Σήμερα, υπογραμμίσαμε επίσης τη βαρύνουσα σημασία της συνεχούς και ειλικρινούς επικοινωνίας και διαβούλευσης μεταξύ Λευκωσίας και Αθήνας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η οποία θα ενισχυθεί ακόμη περισσότερο ενόψει και της επερχόμενης κυπριακής προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης το πρώτο εξάμηνο του 2026. Κύπρος και Ελλάδα τονίζουμε διαχρονικά την ανάγκη για ενεργότερη εμπλοκή και πιο ουσιαστικό ρόλο της ΕΕ στην περιοχή μας αλλά και διεθνώς. Μιας Ένωσης γεωπολιτικά αυτόνομης, που θα διεκδικεί και θα υπηρετεί με αξιώσεις τα συμφέροντα των Ευρωπαίων πολιτών σε διεθνές επίπεδο.
Εξάλλου, η αβεβαιότητα στον κόσμο, στο συνεχώς μεταβαλλόμενο διεθνές σύστημα, δεν αφήνει ανεπηρέαστη την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη-μέλη. Η παράνομη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και η κρίση στη Μέση Ανατολή, το μεταναστευτικό, η περιβαλλοντική κρίση είναι μόνο μερικές από τις σημερινές προκλήσεις που επηρεάζουν την καθημερινότητα των πολιτών μας. Συνεπώς, η συνεργασία Κύπρου και Ελλάδας και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μαζί φυσικά και με άλλους εταίρους, οι οποίοι μοιράζονται κοινούς προβληματισμούς και ανησυχίες, καθίσταται απολύτως αναγκαία, ώστε να δημιουργήσουμε συνθήκες ασφάλειας για τους πολίτες μας.
Άλλωστε, η θέση της Κύπρου και της Ελλάδας σε μια ταραγμένη γεωπολιτικά περιοχή, στο σύνορο της Ευρώπης με την Αφρική, τη Μέση Ανατολή και την Ασία, δεν μας αφήνει άλλη επιλογή από το να λάβουμε αποτελεσματικές – και αυτό κάνουμε - και ουσιαστικές πρωτοβουλίες προς αντιμετώπιση των εν λόγω κοινών προκλήσεων.
Σε αυτό το πλαίσιο να εκφράσω και την έντονη μου πεποίθηση, τη θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας που είναι και θέση της Ελληνικής Κυβέρνησης, για την ανάγκη να υπάρξει πανευρωπαϊκή συνεργασία και σε θέματα Άμυνας και Ασφάλειας. Είναι πολύ σημαντικό Κύπρος και Ελλάδα να συνεχίσουμε τη στενή και παραγωγική μας συνεργασία και σε αυτό το θέμα εντός της Ένωσης, και να ηγηθούμε τόσο του εν λόγω διαλόγου όσο και των σχετικών δράσεων, αναβαθμίζοντας παράλληλα περισσότερο τον ρόλο μας στην Ανατολική Μεσόγειο ως παράγοντες σταθερότητας, ασφάλειας και ειρήνης.
Τέλος, όσον αφορά το Κυπριακό, συζητήσαμε τις τελευταίες εξελίξεις μετά και την πενταμερή συνάντηση της Γενεύης αλλά και τον πρόσφατο διορισμό της κας Ολγκίν ως προσωπικής απεσταλμένης του ΓΓ την οποία αναμένουμε πολύ σύντομα στην Κύπρο. Είναι κοινή βούλησή μας να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για μια βιώσιμη και οριστική λύση, πάντα στο πλαίσιο των αποφάσεων και των ψηφισμάτων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και φυσικά των αρχών και αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για μας η παρούσα κατάσταση πραγμάτων δεν μπορεί να αποτελεί το μέλλον της Κύπρου.
Κλείνω καλωσορίζοντάς σας για ακόμη μια φορά στην Κύπρο. Σας εκφράζω, τόσο τις προσωπικές μου ευχαριστίες όσο και σύσσωμου του Κυπριακού λαού για την ακλόνητη και διαχρονική στήριξη της Ελλάδος στον ακάματο αγώνα μας για τερματισμό της κατοχής, για απελευθέρωση, για επανένωση του τόπου και του λαού μας. Εύχομαι από καρδιάς καλή επιτυχία στο δύσκολο έργο σας, προς υπεράσπιση των συμφερόντων του Ελληνισμού, σε μια αποστολή, που όπως ο ίδιος έχετε πολύ εύστοχα χαρακτηρίσει ‘ενωτική και ρυθμιστική’».
Από την πλευρά του ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας είπε ότι «το γεγονός ότι η πρώτη επίσκεψη στο εξωτερικό του εκάστοτε Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας είθισται να πραγματοποιείται στην Κύπρο, όπως φυσικά και το αντίστροφο, δεν αποτελεί απλώς μια εθιμοτυπική παράδοση. Αντανακλά σε συμβολικό, αλλά και σε ουσιαστικό επίπεδο, την ύψιστη σημασία που αποδίδει η ελληνική πολιτεία σε στενές σχέσεις και στη συνεργασία της με την Κυπριακή Δημοκρατία. Ιδίως δε τους ακατάλυτους μακραίωνες δεσμούς μεταξύ Ελλαδιτών και Κυπρίων. Με μεγάλη χαρά, λοιπόν, και ιδιαίτερη συγκίνηση βρίσκομαι σήμερα στην Κύπρο, στην πρώτη επίσημη επίσκεψή μου ως Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, προκειμένου να μεταφέρω και να εκφράσω τα αισθήματα αγάπης και αλληλεγγύης του ελληνικού λαού προς τον κυπριακό λαό.
Σε καιρούς δύσκολους και απρόβλεπτους, σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον, όπου ακόμη και κάθε μέρα μπορούν να αλλάξουν τα δεδομένα, δυστυχώς συνήθως προς το χειρότερο, οι σταθερές δεκαετιών αμφισβητούνται και οι κρίσεις διαδέχονται η μία την άλλη, οι δυνάμεις του Ελληνισμού δεν μπορούν παρά να μείνουν ενωμένες, υπερασπιζόμενες με ρεαλισμό και με αυτοπεποίθηση τα δικαιώματα και τα συμφέροντά τους. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ ότι όταν μείναμε και όσο μείναμε ενωμένοι και εργαστήκαμε μαζί, πετύχαμε σημαντικές νίκες, όπως ήταν και η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Έτσι και σήμερα Ελλάδα και Κύπρος, Κύπρος και Ελλάδα συνομιλούν με ειλικρίνεια και συνεργάζονται ίσως πιο στενά από ποτέ, αυξάνοντας από κοινού και πολλαπλασιαστικά το γεωπολιτικό τους εκτόπισμα, τη γεωπολιτική τους απήχηση. Αυτό ήταν άλλωστε η κοινή διαπίστωση μας με τον αγαπητό Πρόεδρο της Κύπρου, κατά τις ιδιαιτέρως εποικοδομητικές συζητήσεις που προηγήθηκαν.
Οι δύο χώρες μας, ως ισότιμα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αξιόπιστοι εταίροι, τόσο διμερώς όσο και σε περιφερειακά, τριμερή και πολυμερή σχήματα συνεργασίας, αποτελούν πυλώνες σταθερότητας ασφάλειας στην ταραγμένη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, δυναμώνοντας διαρκώς τη φωνή και την απήχησή τους.
Φυσικά, με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδης συζητήσαμε για τις τελευταίες εξελίξεις στο εθνικό θέμα κατά την άτυπη πολυμερής συνάντηση στη Γενεύη, καθώς και την πρόσφατη συνάντησή του με τον ηγέτη της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Στο πλαίσιο αυτό, εξέφρασα την ικανοποίησή μου για τον διορισμό της προσωπικής απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, γεγονός που αποδεικνύει ότι παρά τις όποιες προσπάθειες πρόκλησης νέων τετελεσμένων, το Κυπριακό έχει επανέλθει δυναμικά στην ατζέντα του ΟΗΕ.
Θα ήθελα να διατρανώσω και από αυτό το βήμα ότι η Ελλάδα παραμένει άοκνος συμπαραστάτης της Κυπριακής Δημοκρατίας στον ειρηνικό της αγώνα για τερματισμό της παράνομης τουρκικής κατοχής και επανένωση της Κύπρου σε ένα κράτος ευρωπαϊκό και δημοκρατικό, σεβόμενο πλήρως τα δικαιώματα και τις ελευθερίες όλων των νόμιμων κατοίκων του. Με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδης συμφωνήσαμε ότι μόνος δρόμος προς αυτή την κατεύθυνση είναι η επανέναρξη των συνομιλιών με στόχο την εξεύρεση μιας δίκαιης, βιώσιμης και λειτουργικής λύσης του κυπριακού ζητήματος, εντός του πλαισίου των αποφάσεων των Ηνωμένων Εθνών, αλλά και του ευρωπαϊκού κεκτημένου.
Μιας λύσης που θα απαλλάξει διαπαντός την Κυπριακή Δημοκρατία και τον λαό της από τα στρατεύματα κατοχής και από το άκρως αναχρονιστικό σύστημα των εγγυήσεων και των δικαιωμάτων επέμβασης. Μιας λύσης διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με μία κυριαρχία, μία διεθνή προσωπικότητα και μία ιθαγένεια.
Δεν θα κουραστούμε να επαναλαμβάνουμε τα αυτονόητα έως την τελική δικαίωση. Η παραβίαση των θεμελιωδών αρχών του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, η χρήση ένοπλης βίας, η κατοχή εδαφών και η καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν μπορούν ποτέ να παραγάγουν δίκαιο και ως εκ τούτου δεν μπορούν ποτέ να γίνουν αποδεκτές. Συνεπώς, η διχοτομική και αποσχιστική ρητορική περί λύσης δύο κρατών δεν μπορεί παρά να απορρίπτεται.
Συμφωνήσαμε επίσης ότι η διατήρηση των διαύλων επικοινωνίας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας θα μπορούσαν δυνητικά να συμβάλουν στη δημιουργία προϋποθέσεων για την επανεκκίνηση του διαλόγου στο Κυπριακό, υπό την προϋπόθεση, βέβαια, ότι η άλλη πλευρά θα αποφύγει κάθε ενέργεια για διαμόρφωση τετελεσμένων, όπως επιχειρήθηκε κατά την πρόσφατη παρουσία του Τούρκου Προέδρου (στα κατεχόμενα). Τόσο η Τουρκία όσο και τουρκοκυπριακή πλευρά οφείλουν να κατανοήσουν ότι ο δρόμος της ευρωπαϊκής τους πορείας, της ευημερίας και της ανάπτυξης, περνά από το σεβασμό στο διεθνές δίκαιο και το γκρέμισμα του τελευταίου τείχους που χωρίζει στα δύο μια ευρωπαϊκή πρωτεύουσα. Μια ευρωπαϊκή πρωτεύουσα μιας χώρας που το πρώτο εξάμηνο του επόμενου έτους θα προεδρεύει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σε μια εθνική αποστολή. Αναμένουμε λοιπόν, από την άλλη πλευρά να αδράξει την ευκαιρία που παρουσιάζεται, επιδεικνύοντας την απαιτούμενη εποικοδομητική στάση προκειμένου να επανεκκινήσει η διαπραγματευτική διαδικασία, χωρίς προαπαιτούμενα και τελεσίγραφα.
Πέραν του εθνικού θέματος, με τον Πρόεδρο ανταλλάξαμε απόψεις για τη διμερή συνεργασία, η οποία εκτείνεται σε πλήθος τομέων, από την άμυνα και την ενέργεια έως την εκπαίδευση και την πολιτική προστασία και την υγεία. Ενημερωθήκα, με μεγάλη ομολογουμένως ικανοποίηση, για τις τελευταίες εξελίξεις, σε συνέχεια της Διακυβερνητικής Συνόδου Ελλάδος Κύπρου, η οποία έλαβε χώρα προ μηνών στη Λευκωσία, αποτελώντας το επιστέγασμα των προσπαθειών των δύο Κυβερνήσεων να παραγάγουν απτά αποτελέσματα προς όφελος των λαών μας, όπως, παραδείγματος χάρη, ένα μόνο παράδειγμα αναφέρω, στον τομέα της συνεργασίας της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης.
Είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε για τις διεθνείς και περιφερειακές εξελίξεις που επηρεάζουν το γεωπολιτικό μας περιβάλλον. Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Πρόεδρος μας ενημέρωσε για το πρόσφατο ταξίδι του στη Μέση Ανατολή. Κοινή είναι η ανησυχία μας για το ενδεχόμενο περαιτέρω κλιμάκωσης της έντασης, όπως και η διαπίστωση μας για την ανάγκη ταχείας κατάπαυσης του πυρός, επανέναρξης της ροής ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα, στο οποίο έχετε συμβολή όπως και η Ελλάδα. Επανέναρξη της αναζήτησης τρόπων απελευθέρωσης όλων ανεξαιρέτως των ομήρων. Μόνο έτσι θα μπορούσαν να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για τη διαμόρφωση ενός πολιτικού ορίζοντα, με στόχο τη λύση δύο κρατών, σύμφωνα με τις αποφάσεις του ΟΗΕ. Αυτό ήταν άλλωστε και το μήνυμα προς τον Πρόεδρο της Αιγύπτου σήμερα το πρωί, σε συνάντηση που είχα μαζί του στην Αθήνα, για το περιεχόμενο της οποίας ενημέρωσα τον φίλο Πρόεδρο της Κύπρου.
Ομοίως συμφωνήσαμε ως προς την ανάγκη συνέχισης στήριξης της Ουκρανίας, καθώς και των προσπαθειών ειρήνευσης, πάντα με σεβασμό στους κανόνες του διεθνούς δικαίου και χωρίς να αγνοούμε τη βούληση του ουκρανικού λαού. Συμμεριζόμαστε την άποψη ότι οι ραγδαίες γεωπολιτικές εξελίξεις και ανακατατάξεις τονίζουν την ανάγκη ενίσχυσης της ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας και προώθησης των σχεδίων για μια κοινή επιτέλους ευρωπαϊκή άμυνα, με τρόπο, όμως, που θα λαμβάνει υπόψη τα συμφέροντα ασφαλείας και τις ανησυχίες όλων ανεξαιρέτως των κρατών της.
Καταλήγοντας, θα μου επιτρέψετε να επισημάνω ότι πέραν της διακυβερνητικής μας συνεργασίας ή της κοινής μας συμμετοχής και δράσης σε διεθνείς ή περιφερειακούς οργανισμούς και σχήματα, τα στοιχεία που δένουν βαθιά Ελλαδίτες και Κυπρίους δεν είναι άλλα από την κοινή μας γλώσσα, τις ιστορικές μας ρίζες και τον πολιτισμό μας. Και αναφέρομαι σε μια πρόσφατη, πολύ σημαντική και πολύ ευχάριστη είδηση από την ΟΥΝΕΣΚΟ, η οποία ψήφισε και αποφάσισε να αφιερώσει Παγκόσμια Ημέρα της Ελληνικής Γλώσσας την 9η Φεβρουαρίου, την ημέρα θανάτου του εθνικού ποιητή Σολωμού. Αυτήν την κληρονομιά της γλώσσας, των ιστορικών ριζών και του πολιτισμού μας, αυτή την κληρονομιά οφείλουμε όλοι να διαφυλάξουμε και να μεταλαμπαδεύσουμε στις επόμενες γενιές Ελλήνων.
Η Ελλάδα δεν θα πάψει να στέκεται στο πλευρό σας. Μαζί θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για την ειρήνη, την ελευθερία και την ευημερία του Κυπριακού Ελληνισμού. Η Κύπρος, μπορώ να σας το βεβαιώσω, θα βρίσκεται πάντα στην καρδιά του καθενός από εμάς. Και αυτό το μήνυμα κομίζει ως σήμερα εδώ».
Στη συνέχεια ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας ερωτηθείς τι περιθώρια αισιοδοξίας υπάρχουν μέχρι την πραγματοποίηση της διευρυμένης συνόδου στη Γενεύη τον προσεχή Ιούλιο με δεδομένη τη συνεχιζόμενη θέση της τουρκικής ηγεσίας για λύση δύο κρατών στην Κύπρο, είπε ότι «δεν είναι θέμα αισιοδοξίας ή απαισιοδοξίας, είναι θέμα να αντιληφθούμε μέσα σε ποιο πλαίσιο γίνεται η επανέναρξη των συνομιλιών. Αυτό το πλαίσιο το έχει καθορίσει Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, αυτό το πλαίσιο το υποστηρίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση ρητώς και συμπράττει σε αυτό. Και αυτό το πλαίσιο έχει να κάνει με μια εντελώς διαφορετική παραδοχή από αυτή τη μονότονη και μοναχική διεθνώς άποψη περί δύο κρατών. Εδώ μιλάμε για μία αντίληψη ότι πρέπει να αντιμετωπιστεί ένα διεθνές ζήτημα παράνομης εισβολής και κατοχής και πρέπει να αντιμετωπιστεί αυτό το ζήτημα ως ευρωπαϊκό πρόβλημα, ως ευρωπαϊκό ζήτημα που απασχολεί την Ευρώπη και μέσα από αυτό τον ορισμό και την περιγραφή της αναζήτησης λύσης και της αναζήτησης ποιο είναι το πρόβλημα τελικά, νομίζω θα υοδηγηθούμε προς καλύτερες εκδοχές και καλύτερος και πιο αξιόπιστος διάλογος. Δεν φοβάμαι ότι τελικά αυτό θα εμποδίσει τη συνέχιση του διαλόγου. Ούτε θεωρώ ότι ο διάλογος που ξεκίνησε έχει μία μέχρι στιγμής συναρπαστική εξέλιξη, αλλά η συνέχισή του, η συνέχιση του οποίου έχει προεξοφληθεί, ο διορισμός της κας Ολγκίν από το Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, η αντίληψη του ΟΗΕ και της Ευρώπης, του Συμβουλίου Ασφαλείας με την πρόσφατη απόφαση που πήρε με τη συμμετοχή και της Ελλάδος ως μη μόνιμου μέλους του, όλα αυτά δείχνουν ότι η περιγραφή του προβλήματος και η αναζήτηση λύσης είναι σε άλλη περιγραφή από αυτή που μου δώσατε εν σχέσει με την παρουσία του Τούρκου Προέδρου στα κατεχόμενα. Συνεπώς, πιστεύω πως όντας ενωμένοι, όντας αισιόδοξοι, όντας φιλόδοξοι ότι αυτό το οποίο συμβαίνει σήμερα δεν πρόκειται να είναι η αιώνια, η μόνιμη μοίρα της Κύπρου, θα τολμούσα να σας πω ότι ναι, τελικά είμαι αισιόδοξος ότι ένας κόσμος ο οποίος μαστίζεται από αναθεωρητισμούς, ο οποίος μαστίζεται από παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου, ένας κόσμος ο οποίος μαστίζεται από μια αβεβαιότητα, αυτός ο κόσμος περιμένει λύσεις, οι οποίες δεν θα επιβραβεύσουν αυτά από τα οποία μαστίζεται».
Ερωτηθείς πώς οι δύο χώρες μπορούν να πείσουν την ΕΕ να έρθει πιο κοντά στην περιοχή, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε ότι «ακριβώς αυτό κάνουμε όλο αυτό τον καιρό και υπάρχουν αποτελέσματα. Να σας παραπέμψω, για παράδειγμα, στη στρατηγική συμφωνία της Αιγύπτου με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ένα αποτέλεσμα πρωτοβουλίας της Κύπρου και της Ελλάδος, έτσι ώστε να γίνει αυτή η στρατηγική συμφωνία. Το ίδιο με την Ιορδανία. Να σας θυμίσω μέσα στο πλαίσιο αυτό και την πρόσκληση από πλευράς Κυπριακής Δημοκρατίας για παρουσία του Βασιλιά της Ιορδανίας στη Σύνοδο των εννέα Μεσογειακών κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που ήταν παρούσα και η Πρόεδρος της Επιτροπής. Να σας θυμίσω το κοινό μου ταξίδι με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στον Λίβανο, όταν είχαμε να αντιμετωπίσουμε εκείνη την καθημερινή πρόκληση με την άφιξη μεταναστών από τη γειτονική χώρα. Η ευρύτερη Μέση Ανατολή, συμπεριλαμβάνονται και οι χώρες του Κόλπου, είναι η γειτονιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πολλές από τις προκλήσεις που συζητούνται σε επίπεδο ευρωπαϊκό προέρχονται από αυτήν εδώ τη γειτονιά, άρα, οφείλουμε ως Ευρωπαϊκή Ένωση, ειδικότερα αν θέλουμε να έχουμε ένα γεωπολιτικό ρόλο, να είμαστε πρωταγωνιστές στις εξελίξεις στην περιοχή. Και πρωταγωνιστής δε σημαίνει να επιβάλλεις την άποψή σου. Πρωταγωνιστής σημαίνει να προσεγγίσεις τις χώρες της περιοχής μέσα από μια εποικοδομητική, μια θετική προσέγγιση και μέσα από ένα διάλογο να είμαστε μαζί για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις.
Σήμερα ο Αιγύπτιος Πρόεδρος επισκέφθηκε την Ελλάδα, πριν λίγο καιρό ήμασταν εμείς στην Αίγυπτο. Το γεγονός, για παράδειγμα, ότι η Αίγυπτος, η οποία φιλοξενεί έναν αριθμό 9 εκατομμυρίων μεταναστών και δεν βλέπουμε μια βάρκα να φεύγει από την Αίγυπτο, τί σημαίνει αυτό; Ποιος είναι ο λόγος που αυτό συμβαίνει; Αυτό συμβαίνει ακριβώς γιατί ως Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσα από τη στρατηγική συμφωνία, δώσαμε την πρέπουσα σημασία στην Αίγυπτο. Και, επαναλαμβάνω, είναι ο φυσικός μας χώρος. Ως Προεδρία θα ανακοινώσουμε στις 30 Μαΐου το Επίσημο Ημερολόγιο της Προεδρίας μας στην ΕΕ, και έχουμε συγκεκριμένες ιδέες που επεξεργαζόμαστε. Για αυτό γίνονται και όλα αυτά ταξίδια προετοιμασίας, όπως και το προχθεσινό, σε σχέση με το πώς να έρθουμε πιο κοντά με τις χώρες της περιοχής, όχι απλά με διακηρύξεις και ωραίες δηλώσεις, αλλά μέσα από συγκεκριμένα αποτελέσματα.
Στην προηγούμενη ερώτηση θέλω να προσθέσω κάτι περί των δηλώσεων του κ. Ερντογάν. Αυτές οι δηλώσεις, θέλω να πάμε λίγο πριν τη διάσκεψη της Γενεύης, γίνονταν και τότε. Έλεγαν ότι δεν θα γίνει πολυμερής διάσκεψη, έλεγαν ότι δεν θα υπάρξει διορισμός από τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών. Εμείς, που είναι η δική μας η πατρίδα υπό κατοχή, εμείς που πιστεύουμε ότι η παρούσα κατάσταση πραγμάτων δεν διασφαλίζει το μέλλον και των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων, το ασφαλές μέλλον σε τούτη τη χώρα, κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν, έτσι ώστε να προκύψουν εξελίξεις και δεδομένα. Και είναι οι δικές μας ενέργειες που οδήγησαν στην πραγματοποίηση αυτής της διάσκεψης, στον διορισμό της προσωπικής. Ως απεσταλμένος, της κοινής επιστολής της Προέδρου της Επιτροπής και του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, το πρωί, πριν αρχίσει αυτή η πολυμερής διάσκεψης, που έθετε (η επιστολή) το πλαίσιο της λύσης του Κυπριακού.
Αυτοί που δεν επιθυμούν εξελίξεις και εξελίξεις πάντοτε προς την κατεύθυνση επίλυσης και επανένωσης της Κύπρου, μπορούν πολύ εύκολα να κρυφτούν, σε εισαγωγικά, χωρίς εισαγωγικά, πίσω από τις απαράδεκτες τουρκικές θέσεις και αξιώσεις. Σε καμία απολύτως περίπτωση δεν ωραιοποιούμε την κατάσταση. Γνωρίζουμε καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον τις δυσκολίες, τις προκλήσεις και τα δεδομένα. Την ίδια στιγμή γνωρίζουμε ότι έχουμε υποχρέωση απέναντι στον κυπριακό λαό να πράξουμε ό,τι είναι δυνατόν για να επανενώσουμε την πατρίδα μας. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη εθνική αποστολή, τον μεγαλύτερο εθνικό στόχο και θέλω, με αφορμή και την παρουσία του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας στην Κύπρο, να επαναλάβω ότι από δικής μας πλευράς, στη βάση ενός ξεκάθαρου σχεδιασμού, θα κάνουμε ό, τι χρειάζεται, ό,τι είναι δυνατό, αξιοποιώντας πάντα τη διπλωματία φυσικά, θέλω να ξεκαθαρίσω, ώστε να πετύχουμε την επανέναρξη των συνομιλιών και την επίλυση του Κυπριακού, στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου και φυσικά των αρχών και αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
