Του Παύλου Ξανθούλη
«Συνταγή Γερμανίας» αντανακλούν τα Συμπεράσματα της Ε.Ε. για την Τουρκία, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», «το Βερολίνο έχει θέσει τον τόνο σε όλο το φάσμα της νέας υπό οικοδόμηση μακρόπνοης ευρωτουρκικής σχέσης». Κοινοτική πηγή με άριστη γνώση των διαμειφθέντων, αποκάλυψε ότι η Λευκωσία πραγματοποίησε διμερείς συζητήσεις με το Βερολίνο, υπό το φως της άρνησης της γερμανικής πλευράς να συναινέσει στη διασύνδεση του Κυπριακού και των ευρωτουρκικών ντοσιέ, που όπως είχαμε δημοσιεύσει την περασμένη Κυριακή, έλαβε χώρα στην αρμόδια ομάδα εργασίας για τη διεύρυνση, COELA. Εκπρόσωπος της Γερμανίας εξήγησε προς την κυπριακή πλευρά ότι κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να γίνει αποδεκτό, καθώς θα ανέτρεπε την ισορροπία του αναθεωρημένου προσχεδίου Συμπερασμάτων, ενώ επίσης επισημάνθηκε ότι το κυπριακό αίτημα για «διασύνδεση» είναι εκτός του πλαισίου των αποφάσεων της Συνόδου Κορυφής του περασμένου Απριλίου (κάτι που τέθηκε και από την Ολλανδία).
Ως εκ τούτου, όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, στις διμερείς συζητήσεις Γερμανίας-Κύπρου, παρά την προσπάθεια της Λευκωσίας να πείσει, η γερμανική πλευρά επέμεινε στη θέση της. Το Βερολίνο αποδέχθηκε μόνο την αναπαραγωγή μιας φράσης που υπήρχε και στα Συμπεράσματα του περασμένου Απριλίου και επισημαίνει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στην επανέναρξη και την πρόοδο των συνομιλίων για τη διευθέτηση του ζητήματος της Κύπρου, με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας Ε.Ε.-Τουρκίας. Όπως γίνεται κατανοητό, με βάση το εν λόγω λεκτικό η Ε.Ε. δεν εκλαμβάνει ως προϋπόθεση ή ως προαπαιτούμενο το Κυπριακό για τις ευρωτουρκικές σχέσεις, ώστε δηλαδή να διασυνδέει ουσιαστικά τα δύο ζητήματα. Αλλά αρκείται απλώς να αποδώσει ιδιαίτερη «σημασία» στο Κυπριακό, χωρίς μάλιστα να εξαρτά –και αυτό είναι το πλέον βασικό– τις ευρωτουρκικές σχέσεις από την πρόοδο ή τη λύση του Κυπριακού προβλήματος.
Με άλλα λόγια, η Γερμανία χρύσωσε το χάπι στη Λευκωσία, όπως ακριβώς έκανε και τον περασμένο Απρίλιο, προσφέροντας απλώς μια φραστική συνύπαρξη (και όχι μια ουσιαστική διασύνδεση) δύο ζητημάτων, στην ίδια παράγραφο: Του Κυπριακού και της «περαιτέρω» ευρωτουρκικής συνεργασίας, που εμφανίζονται απλώς να κινούνται αυτόνομα και παράλληλα, χωρίς όμως να τέμνονται σε κάποιο σημείο, καθώς δεν παράγουν καμιά ουσιαστική υποχρέωση στην Τουρκία. Ως αποτέλεσμα, οι ευρωτουρκικές σχέσεις δεν εξαρτώνται από την πρόοδο ή τη λύση του Κυπριακού, όπως θα άρμοζε σε μια πραγματική, ουσιαστική διασύνδεση των δύο. Η οποία δυστυχώς απουσιάζει και από το προσχέδιο Συμπερασμάτων που τέθηκε ενώπιον της Επιτροπής Μονίμων Αντιπροσώπων, COREPER και το οποίο εξακολουθεί να είναι υπό διαμόρφωση, μέχρι την οριστική του έγκριση.
Προχωρά μόνη η Τουρκία
Άλλωστε, το αναθεωρημένο προσχέδιο που αποκάλυψε η «Κ» στην κυριακάτικη έκδοση, «λαμβάνει θετική σημείωση» της επανέναρξης των Υψηλών Πολιτικών Διαλόγων Ε.Ε.-Τουρκίας περιλαμβανομένου του Υψηλού Διαλόγου για το Εμπόριο που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά, το περασμένο καλοκαίρι, συνεπεία των ομόφωνων αποφάσεων των 27 κρατών-μελών (17-18 Απριλίου). Με τη σύμφωνη δηλαδή γνώμη και της Λευκωσίας, η οποία δεν είχε πρόβλημα να ανάψει «πράσινο φως», παρά το γεγονός ότι η Άγκυρα επιβάλλει δυσμενείς διακρίσεις και δεν εφαρμόζει την υφιστάμενη κλασική μορφή της Τελωνειακής Ένωσης, έναντι στην Κυπριακή Δημοκρατία. Το γεγονός αυτό και μόνο, της πραγματοποίησης του Υψηλού Πολιτικού Διαλόγου Ε.Ε.-Τουρκίας για το Εμπόριο, ως επίσης και η πρόσκληση του Τούρκου ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν σε άτυπο Συμβούλιο της Ε.Ε., καταδεικνύουν και στην πράξη, ότι η νέα μακρόπνοη ευρωτουρκική σχέση έχει τεθεί σε τροχιά υλοποίησης, χωρίς καμιά εξάρτηση από το Κυπριακό, στο οποίο δεν κινείται φύλλο. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το αφήγημα του προέδρου Χριστοδουλίδη περί δήθεν εξασφάλισης της διασύνδεσης του Κυπριακού και των ευρωτουρκικών σχέσεων.
Φραστικές υποδείξεις
Πέραν της προαναφερθείσας προσθήκης που φέρεται να συμφωνήθηκε διμερώς μεταξύ Γερμανίας-Κύπρου και η οποία χρυσώνει το χάπι της Λευκωσίας, το αναθεωρημένο προσχέδιο Συμπερασμάτων που δημοσίευσε η «Κ» την περασμένη Κυριακή, «επαναλαμβάνει τη δέσμευση της Ε.Ε. σε μια περιεκτική λύση του κυπριακού προβλήματος, εντός του συμφωνημένου πλαισίου των Η.Ε., σύμφωνα με όλα τα σχετικά ψηφίσματα του Σ.Α. ΟΗΕ και στη βάση των αρχών επί των οποίων εδράζεται η Ε.Ε. και το κεκτημένο». Επαναλαμβάνει ακόμη την κλασική θέση της Ε.Ε. ότι «παραμένει κρίσιμο όπως η Τουρκία δεσμευθεί και συμβάλει ενεργώς σε μια τέτοια ειρηνική διευθέτηση, περιλαμβανομένων των εξωτερικών της πτυχών».
Το αναθεωρημένο προσχέδιο, που εξακολουθεί να τελεί υπό διαμόρφωση, «καλωσορίζει τα πρόσφατα βήματα που έγιναν από τον γ.γ. ΟΗΕ προς την κατεύθυνση επανέναρξης των συνομιλιών», επαναβεβαιώνοντας ότι «η Ε.Ε. παραμένει έτοιμη να διαδραματίσει έναν ενεργό ρόλο, στηρίζοντας σε όλα τα στάδια τη διαδικασία υπό τα Ηνωμένα Έθνη». Παράλληλα, «επαναλαμβάνει τη σημασία του καθεστώτος της περίκλειστης Αμμοχώστου, καταδικάζει όλες τις μονομερείς ενέργειες της Τουρκίας που κινούνται αντίθετα από τα ψηφίσματα του Σ.Α.
ΟΗΕ και επαναλαμβάνει την έκκλησή του για άμεση αναστροφή». Επιπλέον, το προσχέδιο επαναλαμβάνει όλες τις ανεκπλήρωτες κυπρογενείς υποχρεώσεις της Τουρκίας, υπενθυμίζει την ανάγκη σεβασμού της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων των «27» και καλεί την Άγκυρα να εφαρμόσει την ευρωτουρκική συμφωνία στο προσφυγικό/μεταναστευτικό και έναντι στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Κοινοτική πηγή ανέφερε ότι επιδιώκεται όπως το προσχέδιο Συμπερασμάτων συμφωνηθεί σε διπλωματικό επίπεδο, ώστε να υιοθετηθεί απλώς ως σημείο Α, δηλαδή χωρίς συζήτηση, από το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων, την προσεχή εβδομάδα στις Βρυξέλλες.
