
Kathimerini.com.cy
Μια επέτειος -η συμπλήρωση ενός αιώνα από τη «Δίκη των Πιθήκων»- ήταν η αφορμή για τον φάκελο του νέου τεύχους των Σελίδων Ιστορίας, το οποίο κυκλοφορεί μαζί με την Καθημερινή, την Κυριακή 21 Σεπτεμβρίου. Φυσικά δίκες που άφησαν βαθύ αποτύπωμα στην ελληνική και παγκόσμια Ιστορία υπάρχουν πολλές. Στο τεύχος επελέγησαν δίκες στις οποίες σε πρώτο πλάνο πρόβαλαν κυρίως πολιτισμικά, θρησκευτικά, ηθικά κι επιστημονικά διακυβεύματα – η πολιτική διάσταση, πάντα υπαρκτή, υπήρχε συνήθως σε δεύτερο πλάνο. Και το κυριότερο, επιχειρήθηκε καθεμιά από αυτές να τοποθετηθεί εντός της εποχής της, να προσεγγιστεί σε συνάφεια με το ευρύτερο πλαίσιό της και με αποφυγή απλουστευτικών διπόλων.
Η περιήγηση στις μεγάλες δίκες ξεκινά από αυτήν του Σωκράτη, ο οποίος κατηγορήθηκε για ασέβεια προς τους θεούς, διαφθορά των νέων και εισαγωγή καινών δαιμονίων. Ο Γαλιλαίος, με τη σειρά του, βρέθηκε ενώπιον της Ιεράς Εξέτασης κατηγορούμενος για τις απόψεις του περί της κίνησης της Γης, ωστόσο η δίκη του δεν αφορούσε στενά τη σχέση επιστήμης και θρησκείας. Με κατηγορίες περί ηθικά ανάρμοστων αξιών, εκτός από την υποστήριξη του Δημοτικισμού, οδηγήθηκαν στο εδώλιο της Δίκης του Ναυπλίου οι καθηγητές του Παρθεναγωγείου Βόλου, ενώ επίσης ζητήματα ηθικής τέθηκαν στην πρώτη γραμμή το 1960, στη δίκη του εκδοτικού οίκου Penguin, για την κυκλοφορία του βιβλίου του Ντ.Χ. Λόρενς, Ο εραστής της Λαίδης Τσάτερλι. Η σχέση επιστήμης και θρησκείας βρέθηκε στο επίκεντρο και στη δίκη Σκόουπς (ή Δίκη των Πιθήκων) το 1925, στην οποία «διασταύρωσαν τα ξίφη τους» οι οπαδοί της δαρβινικής θεωρίας της εξέλιξης με τους υποστηρικτές της θεϊκής δημιουργίας του ανθρώπου. Τέλος, παρουσιάζεται μία ακόμη διάσημη δίκη, αυτή του λοχαγού Άλφρεντ Ντρέιφους, που πέρα από το πολιτικό υπόβαθρο, είχε εμφανώς επηρεαστεί από το κλίμα του αντισημιτισμού που επικρατούσε στα τέλη του 19ου αιώνα στη Γαλλία και στην Ευρώπη.
Οι επέτειοι τροφοδότησαν πολλαπλώς το νέο τεύχος των Σελίδων Ιστορίας. Υπήρξαν αφορμή για το ντιμπέιτ, που επιχειρεί να απαντήσει στο «τι ήταν τελικά τα Ιουλιανά;»· για την παρουσίαση με δέκα ερωταπαντήσεις της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ στις 4 Ιουλίου 1776, καθώς και για τη σκιαγράφηση της πορείας που οδήγησε στα εγκαίνια της Disneyland πριν από επτά δεκαετίες.
Πολλές δεκαετίες -για την ακρίβεια τέσσερις αιώνες- πριν χρονολογούνται μερικά από τα πρώτα κείμενα που αφορούν τις αλλαγές στο κλίμα, προέρχονται από τη βόρεια Ευρώπη και παρουσιάζονται στο τεύχος. Από εκεί οι Σελίδες Ιστορίας μεταφέρεται στη νοτιοανατολική Ασία, για να παρουσιάσουν την απίστευτη ιστορία του Χίρο Ονόντα, ο οποίος συνέχισε να πολεμάει τρεις δεκαετίες μετά τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, την πανοπλία Σαμουράι που εκτίθεται στο Μουσείο Ασιατικής Τέχνης στην Κέρκυρα και την περιπέτεια των κόμικς στην κομμουνιστική Κίνα της Πολιτιστικής Επανάστασης.
Το νέο τεύχος «Σελίδες Ιστορίας» κυκλοφορεί την Κυριακή 21 Σεπτεμβρίου με την «Καθημερινή».