Η κρίση στην Ουκρανία αλλά κυρίως η επέλαση των τζιχαντιστών στο Ιράκ πυροδότησε συζητήσεις περί αναδιαμόρφωσης συνόρων και εμφάνισης νέων κρατών σε περιοχές, οι οποίες μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, έμοιαζε να βρίσκονται υπό τον πλήρη έλεγχο των ΗΠΑ.
Παρόλα αυτά, 25 χρόνια μετά, αποδεικνύεται ότι στις χώρες που οι ΗΠΑ εκστράτευσαν, για να τις εμβολιάσουν «δημοκρατία και ανθρώπινα δικαιώματα», ανατρέποντας καθεστώτα και ισοζύγια, άφησαν πίσω τους, εκτός από εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς, ανοικτά μέτωπα, εμφύλιες διενέξεις και σύνορα υπό αμφισβήτηση. Κοντολογίς απέτυχαν παταγωδώς.
Το αμερικανικό νυστέρι βρήκε βράχο στην Ουκρανία, αν και έπρεπε η Ουάσιγκτον να είχε λάβει το μήνυμα από την εποχή που έσπρωχνε τη Γεωργία να ανατρέψει τις ισορροπίες στην περιοχή που παραδοσιακά στηριζόταν στοn ρωσικό άξονα. Το ότι η Ρωσία του Πούτιν ουδεμία σχέση έχει με τη μεθυσμένη αρκούδα του Γέλτσιν, έπρεπε να ήταν αντιληπτό από την πικρή εμπειρία της Γεωργίας.
Το ότι ο Πούτιν «κλείδωσε» την Κριμαία με συνοπτικές διαδικασίες τον Φεβρουάριο είναι απόδειξη ότι η Μόσχα έχει ανακτήσει σχεδόν πλήρως την ηγεμονική της θέση στην περιοχή, και όχι μόνο. Το ότι οι ΗΠΑ αδυνατούν να παρέμβουν πιο δυναμικά στην ουκρανική κρίση που υπέθαλψαν σπρώχνοντας την Ουκρανία προς το ΝΑΤΟ –και δεν βρίσκουν και συμμάχους για να το πράξουν– προδικάζει την κατάληξη της κρίσης.
Ο μέγας φόβος των ΗΠΑ είναι μια δυναμική αντίδραση της Ρωσίας στην περιοχή την οποία ούτε μπορούν να ανακόψουν –ποιον θα στείλουν να πολεμήσει με την αρκούδα;– και ούτε θα διακινδυνεύσουν, μετά από 25 χρόνια την αλλαγή συνόρων και πάλι.
Ενώ στην ανατολική Ευρώπη, ο ηγεμόνας δεν επιδέχεται πλέον αμφισβήτησης, στη Μέση Ανατολή, η αστοχία της αμερικανικής πολιτικής γέννησε –αντί δημοκρατικών κρατών– τέρατα, που δρουν πια ανεξέλεγκτα. Κόβεις ένα κεφάλι, φυτρώνουν δέκα. Όπως ακριβώς οι τζιχαντιστές που στηρίχθηκαν από τον βασικό σύμμαχο των ΗΠΑ, τη Σαουδική Αραβία, για να πολεμήσουν τον Άσαντ και οι οποίοι αυτονομήθηκαν πλέον και προελαύνουν μαζεύοντας κι εξοπλίζοντας χιλιάδες κόσμου σε σημείο που να έχουν καταλάβει το μισό Ιράκ και τη μισή Συρία, σ’ ένα φεγγάρι, χωρίς αντίσταση.
Παράλληλα, άλλες τοπικές πληθυσμιακές ομάδες, φυλές και πολιτικά κινήματα εμφανίζονται στο προσκήνιο προασπίζοντας τα δικά τους συμφέροντα και γεωγραφικά «φέουδα», τα οποία και διαπερνούν τα σημερινά –επί χάρτου– χαραγμένα σύνορα. Η φανερή απουσία ηγεμόνα και οι κίνδυνοι που ογκούνται καθημερινά έχουν διασαλεύσει τις σχέσεις των τριών συμμάχων των Αμερικανών στην περιοχή, Σαουδικής Αραβίας, Ισραήλ και Τουρκίας, ενώ το Ιράν, η «αυτοκρατορία του κακού» μέχρι χθες, τώρα εμφανίζεται ως πρωτοπόρος σύμμαχος των δυνάμεων που μάχονται τους τζιχαντιστές του ISIS.
Από τη στιγμή όμως που ούτε οι σουνίτες μπορούν να εξολοθρεύσουν όλους τους σιίτες σε Ιράκ και Συρία ούτε το ανάποδο, το προφανές είναι ότι, από τη στιγμή που οι Αμερικανοί δεν φαίνονται πρόθυμοι να ανοίξουν τις πύλες της κολάσεως, παρεμβαίνοντας δυναμικά, θα υπάρξει μια μεταβατική περίοδος με «ανεπίσημα» σύνορα και θα αναζητούνται από τη Δύση, μοντέλα ειρηνικής συνύπαρξης για να εφαρμοστούν στη Μέση Ανατολή. Και η διαιρεμένη Κύπρος, «διχοτομημένη και ειρηνική», μοιάζει υπό τας περιστάσεις το ιδανικό μοντέλο. Δυστυχώς…
