Του Τάσου Τρύφωνος
Είναι κοινώς αποδεκτό ότι οδεύουμε προς λύση και προς διεξαγωγή δημοψηφισμάτων μέσα στο 2016. Η εκλογή Ακιντζί στην τουρκοκυπριακή ηγεσία λειτούργησε καταλυτικά στη δυναμική των συνομιλιών. Η καταγεγραμμένη πλέον «χημεία» Αναστασιάδη – Ακιντζί έχει δώσει ώθηση προς τα εμπρός. Έχουμε μπροστά μας ένα ραντεβού με την ιστορία το οποίο είναι στο χέρι μας να αξιοποιήσουμε ή να χάσουμε.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο και μιλώντας με κόσμο, βλέπω ότι ένας σημαντικός παράγοντας-κλειδί για τη λύση είναι το φόβητρο Τουρκία. «Μια χαρά είναι ο Ακιντζί, αλλά η Τουρκία δεν έχει εμπιστοσύνη» είναι μια φράση που ακούγεται συνεχώς. Δικαιολογημένη μεν ιστορικά αλλά και από πλευράς ψυχολογίας δε. Είναι ένας φόβος που έχει περάσει στο DNA μας. Όμως αυτός ο φόβος γίνεται ακόμη πιο επιζήμιος εάν σε εμποδίζει να σκεφτείς λογικά και δεν μπορείς να δεις τα δεδομένα και τους συσχετισμούς που αναπτύσσονται στην περιοχή.
Φοβόμαστε την Τουρκία σε περίπτωση λύσης όπου τα στρατεύματα της θα αποσυρθούν και δεν τη φοβόμαστε σε περίπτωση μη λύσης που θα μείνουν εδώ; Η Τουρκία τα τελευταία χρόνια έχει καταστεί περιφερειακή δύναμη. Η πρόσφατη αλλαγή πολιτική της απέναντι στον ISIS την ανέδειξε και πάλι σε πρωταγωνιστή της περιοχής. Η οικονομία της τρέχει με ρυθμούς ανάπτυξης πρωτόγνωρους τα τελευταία χρόνια παρά τη σχετική επιβράδυνση των δύο τελευταίων χρόνων. Το 2011 έπιασε το 8% ενώ φέτος υπολογίζεται ότι θα έχει ρυθμό ανάπτυξης 3% όταν του Ηνωμένου Βασιλείου ήταν 0,7% τον Ιούλιο του 2015 και της Γαλλίας 0,6%.
Είναι πανίσχυρη στρατιωτικά και έχει ήδη έχει παραγγείλει μαχητικά αεροπλάνα 4ης γενιάς τα F-22 Raptor, ενώ κατασκευάζει η ίδια άρματα μάχης νέας γενιάς. Απέναντι η Ελλάδα σε σχέση με το 2004 είναι αποδυναμωμένη σε όλους τους τομείς και δυστυχώς για μας δεν μπορεί να ακολουθήσει στην κούρσα των εξοπλισμών.
Τα γεωστρατηγικά δεδομένα όμως άλλαξαν στην περιοχή μας με τη σταδιακή απομόνωση της Ρωσίας από τη Δύση και το ψυχροπολεμικό κλίμα που καλλιεργείται μετά την Ουκρανία. Οι Αμερικάνοι και οι Ευρωπαίοι βλέπουν τη λεκάνη της ανατολικής Μεσογείου ως μια εναλλακτική πηγή φυσικού αερίου και προφανώς ο στόχος τους –εάν διαβάζει κάποιος τις ενδείξεις– είναι η σταθεροποίηση της ευρύτερης περιοχής, απαλείφοντας οποιεσδήποτε αφορμές για συγκρούσεις. Μέσα σε αυτό το «πακέτο» φαίνεται ότι μπήκε και η λύση του Κυπριακού με αφορμή το φυσικό αέριο. Προφανώς μετά από πιέσεις των Αμερικανών ο Ερντογάν όχι μόνο δεν απέτρεψε την εκλογή Ακιντζί αλλά ούτε προς το παρόν έχει φέρει εμπόδια στα ανοίγματα του στις συνομιλίες.
Το θέμα των εγγυήσεων, ένα «ακανθώδες» θέμα και μέχρι πρόσφατα ταμπού για τους Τουρκοκύπριους φαίνεται ότι θα ξεπεραστεί.
Σίγουρα σε ένα μέλος της Ε.Ε εν έτει 2015 είναι αναχρονιστικό να υπάρχουν εγγυήτριες δυνάμεις και η δική μας πλευρά πρέπει να επιμείνει. Το «απολίθωμα» του 1960 λοιπόν φαίνεται ότι θα αντικατασταθεί από κάποιου είδους εγγυήσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση κάτι που φαίνεται ότι δέχονται οι Τουρκοκύπριοι σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις της λεγόμενης «υπουργού Εξωτερικών» κ. Τσολάκ. Η Ελλάδα ήδη έχει δηλώσει ότι δεν επιθυμεί να είναι εγγυήτρια δύναμη.
Σε περίπτωση μη λύσης η Τουρκία θα συνεχίσει να εποικίζει και να κρατάει το 40% των εδαφών και πλουτοπαραγωγικών πόρων της Κυπριακής Δημοκρατίας, αναπτύσσοντας το και οικονομικά ενώ εμείς θα προσπαθούμε να αποτρέψουμε την αναγνώριση του ψευδοκράτους και θα περιμένουμε άλλα 10-20 χρόνια για ακόμη μια ευκαιρία για λύση, αν έρθει ξανά… Με λίγα λόγια κρατάμε την Τουρκία στην Κύπρο με τη μη λύση, επειδή τη φοβόμαστε ως αστάθμιστο παράγοντα σε περίπτωση λύσης;
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο και μιλώντας με κόσμο, βλέπω ότι ένας σημαντικός παράγοντας-κλειδί για τη λύση είναι το φόβητρο Τουρκία. «Μια χαρά είναι ο Ακιντζί, αλλά η Τουρκία δεν έχει εμπιστοσύνη» είναι μια φράση που ακούγεται συνεχώς. Δικαιολογημένη μεν ιστορικά αλλά και από πλευράς ψυχολογίας δε. Είναι ένας φόβος που έχει περάσει στο DNA μας. Όμως αυτός ο φόβος γίνεται ακόμη πιο επιζήμιος εάν σε εμποδίζει να σκεφτείς λογικά και δεν μπορείς να δεις τα δεδομένα και τους συσχετισμούς που αναπτύσσονται στην περιοχή.
Φοβόμαστε την Τουρκία σε περίπτωση λύσης όπου τα στρατεύματα της θα αποσυρθούν και δεν τη φοβόμαστε σε περίπτωση μη λύσης που θα μείνουν εδώ; Η Τουρκία τα τελευταία χρόνια έχει καταστεί περιφερειακή δύναμη. Η πρόσφατη αλλαγή πολιτική της απέναντι στον ISIS την ανέδειξε και πάλι σε πρωταγωνιστή της περιοχής. Η οικονομία της τρέχει με ρυθμούς ανάπτυξης πρωτόγνωρους τα τελευταία χρόνια παρά τη σχετική επιβράδυνση των δύο τελευταίων χρόνων. Το 2011 έπιασε το 8% ενώ φέτος υπολογίζεται ότι θα έχει ρυθμό ανάπτυξης 3% όταν του Ηνωμένου Βασιλείου ήταν 0,7% τον Ιούλιο του 2015 και της Γαλλίας 0,6%.
Είναι πανίσχυρη στρατιωτικά και έχει ήδη έχει παραγγείλει μαχητικά αεροπλάνα 4ης γενιάς τα F-22 Raptor, ενώ κατασκευάζει η ίδια άρματα μάχης νέας γενιάς. Απέναντι η Ελλάδα σε σχέση με το 2004 είναι αποδυναμωμένη σε όλους τους τομείς και δυστυχώς για μας δεν μπορεί να ακολουθήσει στην κούρσα των εξοπλισμών.
Τα γεωστρατηγικά δεδομένα όμως άλλαξαν στην περιοχή μας με τη σταδιακή απομόνωση της Ρωσίας από τη Δύση και το ψυχροπολεμικό κλίμα που καλλιεργείται μετά την Ουκρανία. Οι Αμερικάνοι και οι Ευρωπαίοι βλέπουν τη λεκάνη της ανατολικής Μεσογείου ως μια εναλλακτική πηγή φυσικού αερίου και προφανώς ο στόχος τους –εάν διαβάζει κάποιος τις ενδείξεις– είναι η σταθεροποίηση της ευρύτερης περιοχής, απαλείφοντας οποιεσδήποτε αφορμές για συγκρούσεις. Μέσα σε αυτό το «πακέτο» φαίνεται ότι μπήκε και η λύση του Κυπριακού με αφορμή το φυσικό αέριο. Προφανώς μετά από πιέσεις των Αμερικανών ο Ερντογάν όχι μόνο δεν απέτρεψε την εκλογή Ακιντζί αλλά ούτε προς το παρόν έχει φέρει εμπόδια στα ανοίγματα του στις συνομιλίες.
Το θέμα των εγγυήσεων, ένα «ακανθώδες» θέμα και μέχρι πρόσφατα ταμπού για τους Τουρκοκύπριους φαίνεται ότι θα ξεπεραστεί.
Σίγουρα σε ένα μέλος της Ε.Ε εν έτει 2015 είναι αναχρονιστικό να υπάρχουν εγγυήτριες δυνάμεις και η δική μας πλευρά πρέπει να επιμείνει. Το «απολίθωμα» του 1960 λοιπόν φαίνεται ότι θα αντικατασταθεί από κάποιου είδους εγγυήσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση κάτι που φαίνεται ότι δέχονται οι Τουρκοκύπριοι σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις της λεγόμενης «υπουργού Εξωτερικών» κ. Τσολάκ. Η Ελλάδα ήδη έχει δηλώσει ότι δεν επιθυμεί να είναι εγγυήτρια δύναμη.
Σε περίπτωση μη λύσης η Τουρκία θα συνεχίσει να εποικίζει και να κρατάει το 40% των εδαφών και πλουτοπαραγωγικών πόρων της Κυπριακής Δημοκρατίας, αναπτύσσοντας το και οικονομικά ενώ εμείς θα προσπαθούμε να αποτρέψουμε την αναγνώριση του ψευδοκράτους και θα περιμένουμε άλλα 10-20 χρόνια για ακόμη μια ευκαιρία για λύση, αν έρθει ξανά… Με λίγα λόγια κρατάμε την Τουρκία στην Κύπρο με τη μη λύση, επειδή τη φοβόμαστε ως αστάθμιστο παράγοντα σε περίπτωση λύσης;
