31 Μαρτίου 2016: Ημερομηνία ορόσημο για το Κυπριακό;

Ο μεγάλος καθηγητής της κυπριακής δημοσιογραφίας, Σενέρ Λεβέντ παρακολουθεί με χαμόγελο στα χείλη τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό. Θεωρεί αναμενόμενες τις τελευταίες «αναταράξεις» στο Κυπριακό. Μου δίνει μια πολύτιμη συμβολή: Ότι και αν συμβεί, όποιες πιέσεις και αν έρθουν από οποιαδήποτε κατεύθυνση, εμείς ως δημοσιογράφοι έχουμε την υποχρέωση να κοιτάζουμε κατάματα την «πραγματικότητα», τις πραγματικές εξελίξεις και να μην τραβούμε τον δρόμο των παρερμηνεύσεων (μεταφραστικών, ιδεολογικών, πολιτικών κ.ο.κ.) στον βωμό της πολιτικής και άλλου είδους συμφερόντων.

Ο καθηγητής Λεβέντ μας συνιστά να επικεντρώσουμε την προσοχή μας στην μεγαλύτερη εικόνα, στα όσα συμβαίνουν στην Τουρκία. Εκφράζει έντονο προβληματισμό για τα όσα συμβαίνουν στην Τουρκία, για την στροφή της χώρας στον ολοκληρωτισμό και στον εθνικισμό και αναρωτιέται για τις επιπτώσεις αυτής της στροφής στο Κυπριακό; Σε τι είδους περιπέτειες θα μπορούσε να παρασύρει μια Τουρκία του λαϊκισμού, των προσωπικών πολιτικών φιλοδοξιών, του εθνικισμού και των πειραματισμών (διπλωματικών, πολιτικών και στρατιωτικών) αυτό το νησί;

Η προαναφερόμενη επισήμανση έρχεται από έναν έμπειρο δημοσιογράφο, άνθρωπο που αγαπά την Κυπριακή Δημοκρατία και την υπερασπίζεται με όλα τα διαθέσιμα μέσα και τις δυνατότητες του. Μια αξία της Κύπρου, η οποία τον Μάιο του 2015, όταν κάποιοι πανηγύριζαν το περίφημο το μομέντουμ και έτρεχαν να εφεύρουν όρους και μεταφράσεις για σημαντικές πτυχές του Κυπριακού, τόνιζε ότι στο πρόσωπο του Μουσταφά Ακιντζί η Κύπρος είχε βρει έναν νέο Μεχμέτ Αλί Ταλάτ. Ο νοών νοείτο…

Το σίγουρο είναι ότι η σημερινή μας στήλη, με εφαλτήριο βήμα τα όσα μας επισημάνει ο καθηγητής Λεβέντ θα απογοητεύσει όσους αναγνώστες αναμένουν μια «ερμηνεία» και «ανάγνωση» για τα όσα συμβαίνουν τα τελευταία εικοσιτετράωρα στο Κυπριακό. Προσωπικά επιλέγω να μην εστιάσω στην μικροπολιτική, στους λεπτούς υπολογισμούς, οι οποίοι δεν έχουν άλλο στόχο παρά να συντηρήσουν τα μικρά «μαγαζάκια» (γραφειοκρατία, πολιτικά κόμματα, διαπλεκόμμενα συμφέροντα κ.ο.κ.) και στις δυο πλευρές της Πράσινης Γραμμής.

Και αυτό γιατί με τις τελευταίες κινήσεις τους, οι δυο ηγεσίες και οι περίφημοι υπερασπιστές του «μομέντουμ» έδειξαν ότι το βασικό τους μέλημα είναι τα μικροπολιτικά συμφέροντα. Η μια πλευρά προβληματίζεται για το τι θα πουν οι εθνικιστές και η άλλη μετρά τους ψήφους ενώπιόν των εκλογών. Η δε αντιπολίτευση, οι εθνικιστικές μερίδες και τέλος πάντων όσες μερίδες της κοινωνίας δεν επιδιώκουν την λύση, σπεύδουν να ανακαλύψουν μεγάλες «αναλήθειες» και σκοπιμότητες της άλλης πλευράς… Πάρε τον έναν και χτύπα τον στον άλλο λέμε στην Πόλη των πόλεων για κάτι τέτοιες περιπτώσεις.

Δεν μπαίνω στον κόπο να αναλύσω το αν ο Ακιντζί εννοεί παρθενογένεση ή όχι ή τις τελευταίες αναταράξεις στο Κυπριακό για έναν ουσιαστικό λόγο: Οι εξελίξεις στην περιοχή μας ξεπερνούν την «μη πολιτική» (πολιτικό πεδίο άνευ ουσίας) αυτού του μικρού τόπου. Για αυτό άλλωστε, με τον τίτλο του συγκεκριμένου, σύντομου άρθρου γνώμης, δίχως να υποβαθμίζω τον ιστορικό αντίκτυπο των όσων συμβαίνουν το τελευταίο διάστημα στο εσωτερικό του νησιού, προ-ιδεάζω τον αναγνώστη ότι οι εξελίξεις στο Κυπριακό κρίνονται στο εξωτερικό, σε ένα άλλος «έδαφος» και σε μια άλλη «ημερομηνία».

Στις 31 Μαρτίου λοιπόν, ο Πρόεδρος της Τουρκίας ετοιμάζεται να συναντήσει τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπάρακ Χιουσεγίν Ομπάμα. Η Κ πληροφορείται ότι σε αυτή την συνάντηση, αν και εφόσον πραγματοποιηθεί (δεν είναι σίγουρο εξαιτίας της στάσης της αμερικανικής πλευράς), εκτός από τα σημαντικά ζητήματα, οι δυο πλευρές ενδέχεται να εστιάσουν -να ρίξουν μια συνοπτική ματιά- και στις εξελίξεις στο Κυπριακό (υπενθυμίζουμε στον αναγνώστη ότι πριν από λίγους μήνες, ο Πρόεδρος Ερντογάν είχε δηλώσει ότι τον Μάρτιο ενδέχεται να κριθεί το μέλλον του Κυπριακού). Φυσικά, αυτή την στιγμή στο επίκεντρο των αμερικανοτουρκικών σχέσεων βρίσκονται οι εξελίξεις στην Μεσοποταμία.

Συνοπτικά, η Άγκυρα απαιτεί τον περιορισμό της ακτίνας δράσης των Κούρδων στο βόρειο κομμάτι της Συρίας και την δημιουργία ενός σουνιτικού κράτους, στα εδάφη του Ιράκ και της Συρίας, το οποίο θα ελέγχεται από «μετριοπαθείς» δυνάμεις, δηλαδή τα παρακλάδια των Μουσουλμάνων Αδελφών. Επίσης, δεν βλέπει με καθόλου καλό μάτι τον νέο «μήνα μέλιτος» της Ουάσιγκτον με τους Κούρδους. Από την πλευρά της, η αμερικανική πλευρά διατηρεί σοβαρές επιφυλάξεις σε ότι αφορά την ορθότητα και την σκοπιμότητα των προαναφερόμενων στόχων της τουρκικής πλευράς.

Το ρήγμα στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις γύρω από τα σημεία που περιγράφουμε είναι σημαντικό και μας βοηθά να ερμηνεύσουμε τα ευρύτερα πλαίσια του «παιχνιδιού», το οποίο παίζεται στα περίχωρα της Κύπρου. Τουρκία, ΗΠΑ και δυτικοί σύμμαχοι «επιχειρούν» να συνομιλήσουν για το μέλλον της Μεσοποταμίας. Για χάρη αυτού του διαλόγου και του «φτηνού» φυσικού αερίου, η Άγκυρα τάσσεται υπέρ της λύσης του Κυπριακού, δίχως ωστόσο την παραβίαση των «κόκκινων γραμμών» της. Οι εξελίξεις στο Κυπριακό και στην Μεσοποταμία εξαρτώνται άμεσα από την μετεξέλιξη του εν λόγω «διαλόγου».

Η μεγάλη δυσκολία για την «ανάγνωση» αυτού του διαλόγου έγκειται στο γεγονός ότι οι εξελίξεις στην περιοχή μας παραμένουν απρόβλεπτες. Και για αυτό τον λόγο, κλείνουμε υπογραμμίζοντας μονάχα δυο σημεία: Πρώτον, πρέπει να αναλύσουμε με ψυχραιμία τον αντίκτυπο των εξελίξεων της περιοχής μας στο Κυπριακό. Δεύτερον, όπως ο καθηγητής Λεβέν, έτσι και ο καθένας μας πρέπει να προβληματιστεί για τον αντίκτυπο των όσων συμβαίνουν στο εσωτερικό της Τουρκίας στην Κύπρο.