Του Αλέξη Παπαχελά
Ομολογώ ότι έχω κουραστεί να ακούω κομπλιμέντα για τη χώρα μας, τα οποία αισθάνομαι ότι δεν αφορούν το σήμερα. Τι εννοώ; Κάθε φορά που ένας ξένος ηγέτης θα έλθει στην Ελλάδα, θα μας πει πόσο σημαντικό είναι που επισκέπτεται το λίκνο της Δημοκρατίας. Ναι, είμαστε, είμαι πολύ περήφανος για το τι σημαίνει η λέξη «Ελλάδα» και «Ελληνας» για τον Κινέζο, τον Αμερικανό ή τον Γάλλο πολίτη. Και έχουμε συνείδηση της κληρονομιάς και της ιστορίας μας, αν και πρέπει να πω ότι πιο συχνά συναντώ μη Ελληνες που απαγγέλλουν στίχους του Αισχύλου ή επισκέπτονται με δέος τον Τύμβο του Μαραθώνα παρά συμπολίτες μας.
Εξίσου κουραστικά βρίσκω τα κομπλιμέντα για το «πόσο όμορφη είναι η χώρα σας». Ναι, είναι, και το λένε ξένοι που έχουν ταξιδέψει κυριολεκτικά παντού στον κόσμο. Και αυτό, όμως, το θείο δώρο το κληρονομήσαμε, δεν το φτιάξαμε. Αντιθέτως, έως και στις μέρες μας έχουμε κάνει ό,τι μπορούμε για να το κακοποιήσουμε και να το αλλοιώσουμε, αν και αντιστέκεται...
Αφορμή για τις παραπάνω σκέψεις ήταν το κομπλιμέντο του Ντόναλντ Τραμπ στην ομιλία του στην Κνεσέτ: «Αυτό το κομμάτι γης είναι πολύ μικρό. Είναι απίστευτο τι έχετε κάνει με μία τόσο μικρή χώρα. Είναι απίστευτο». Προφανώς αναφερόταν στα επιτεύγματα του Ισραήλ στην τεχνολογία, σε startups, στην πολεμική βιομηχανία, στη γεωργία κ.α. Ηταν ένα κομπλιμέντο που αφορούσε το σήμερα.
Ξέρουμε, εμείς οι Ελληνες, τι μας λείπει και ψάχνουμε να βρούμε παραδείγματα για να μας ανεβάσουν. Πανηγυρίζουμε ξέφρενα με μία αθλητική επιτυχία, μας κάνουν περήφανους ακόμη και τα ελληνικά ονόματα που αναζητούμε καθώς κυλούν στην οθόνη οι τίτλοι τέλους στο σινεμά. Ενίοτε παρασυρόμαστε και κάνουμε «δικό μας» έναν Κροάτη... Εχουμε, βεβαίως, αληθινά παραδείγματα αριστείας σε πολλούς τομείς, δεν το υποτιμώ καθόλου. Δεν συνιστούν, όμως, κρίσιμη μάζα, ούτε δημιουργούν το brand μιας χώρας που διεκδικεί ρόλο παγκόσμιου ή έστω ευρωπαϊκού «πρωταθλητή» στη βιομηχανία, στην έρευνα, στα πανεπιστήμια, σε νέες αμυντικές τεχνολογίες. Νιώσαμε για μια στιγμή περήφανοι την περίοδο της COVID με τα πρώτα ψηφιακά επιτεύγματα, αλλά μετά δεν ακολούθησαν άλλα, δυστυχώς. Το παράδοξο, και το πιο εξοργιστικό για όποιον πιστεύει στις δυνατότητες αυτού του λαού, είναι τι καταφέρνουν οι Ελληνες μόλις φύγουν από τον τόπο τους. Αλλά και αυτό έχει γίνει ένα κλισέ που αναμασάμε σαν μοιρολογίστρες, αναμένοντας κάποιον από μηχανής θεό να μας απογειώσει.
Δεν ξέρω πού θα βρούμε τη φιλοδοξία και τη δύναμη να ανεβούμε λίγο ψηλότερα. Μας λείπει δυστυχώς πολύ η δύναμη και η αισιοδοξία των 400.000 συνελλήνων που έφυγαν. Επειδή όμως έχουμε περάσει τους γνωστούς επτά κύκλους καταστροφών και θριάμβων του Στάθη Καλύβα, δεν μπορεί, κάπως, κάποτε, θα πετύχουμε αυτό που μας αξίζει. Μέχρι τότε, θα ακούμε τα γνωστά κομπλιμέντα που μπορεί να τονώνουν το Εγώ μας, αλλά μας υπνωτίζουν ταυτόχρονα.
