Του Λάρκου Λάρκου
Οι δημοσιογραφικές συνεντεύξεις Τύπου χρειάζεται να γίνονται με φειδώ. Οι καθημερινές ομιλίες προέδρου, υπουργών, ηγετών κομμάτων, βουλευτών αφαιρούν τη δυνατότητα της καλής προετοιμασίας, της παρουσίασης έργου που απαιτεί χρόνο και της εμφάνισης μετρήσιμου αποτελέσματος. Είμαστε η φλύαρη δημοκρατία. Αν ανοίξεις το ραδιόφωνο από τις 7 μέχρι τις 9 το πρωί θα ακούσεις τους ίδιους τενόρους των ίδιων πρωινάδικων στη διαπασών –και μάλιστα μερικοί αγορεύουν από ραδιοφώνου εις ραδιόφωνον.
Η συνέντευξη Τύπου του ΠτΔ για τις 100 ημέρες της διακυβέρνησής του (20/6) κρίνω ότι δεν ήταν αναγκαία. Καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να κάνει κανονικό απολογισμό για τις πρώτες της 100 ή 150 ημέρες της. Ο χρόνος είναι λίγος και ως εκ τούτου αφορούσε τρέχουσες δραστηριότητες της κυβερνητικής μηχανής, πλην εξαιρέσεων που είχαν πολιτική σφραγίδα, όπως «ΚτίΖΩ», ΑΤΑ, 4μηνα.
Η πρώτη περίοδος διακυβέρνησης από τον Ν. Χριστοδουλίδη χαρακτηρίστηκε από βεβιασμένες κινήσεις για να διοριστούν σε διάφορες θέσεις τα «δικά μας» παιδιά. Η θέση του ΠτΔ «πρώτα διορισμοί στα Δ.Σ. Ημικρατικών Οργανισμών και μετά το Γνωμοδοτικό Συμβούλιο», δείχνει θέληση για συνέχιση μιας πρακτικής που οδηγεί στην υποβάθμιση του ρόλου του κράτους σε υπηρέτη της εκάστοτε κυβέρνησης. Επειδή το έκαναν και οι άλλοι, δεν σημαίνει τίποτε. Δεν θα περιοριστεί ποτέ; Το παράδειγμα με τη σύνθεση της Επιτροπής Προστασίας Ανταγωνισμού, ΕΠΑ, μιλά από μόνο του. Πολλοί πολίτες πίστεψαν ότι κάτι θα αλλάξει, γι’ αυτό στήριξαν Χριστοδουλίδη, αλλά βλέπουμε ένα χιλιοπαιγμένο έργο που αρέσει σε πέντε και απωθεί 55. Μπορεί σήμερα αυτό να προσφέρει πρόσκαιρη ικανοποίηση, όμως μακροπρόθεσμα θα αποτελέσει αιτία για γενικότερες πολιτικές ανατροπές στις κομματικές ισορροπίες.
Ο ΠτΔ μίλησε για «πραγματοποίηση 29 διμερών επισκέψεων και επαφών, με στόχο την ενεργότερη εμπλοκή της Ε.Ε. στο Κυπριακό, μέσω του διορισμού και μιας ισχυρής πολιτικής προσωπικότητας με στόχο την επανέναρξη των συνομιλιών». Ο αριθμός βέβαια είναι εντυπωσιακός. Αλλά άλλο πολιτική και άλλο αριθμητική. Θα μπορούσε (σχηματικά) να ήταν τρία και να απέδιδαν πολύ περισσότερα από ότι τα 29. Το ένα από τα τρία θα αφορούσε μια πειστική συνάντηση με τον γ.γ. του ΟΗΕ και έτσι τα άλλα δύο να πάνε στην Ε.Ε. Πολύ απλά: αν δεν ανάψει πράσινο φως ο ΟΗΕ, δεν θα έρθει η Ε.Ε. να επεξεργαστεί τον όγκο εργασίας που ετοίμασε εδώ και χρόνια η Γραμματεία των ΗΕ. Ακόμα πιο απλά: Ο Ευρωπαίος ΥΠΕΞ Ζοζέπ Μπορέλ θα τηλεφωνήσει πρώτα στον Α. Γκουτέρες και «η ισχυρή πολιτική προσωπικότητα» θα τηλεφωνήσει πρώτα στον Μπορέλ. Συνεπώς τα τρία ταξίδια θα μπορούσαν να αποδώσουν περισσότερα εφόσον «κάθονταν» πάνω στο αξιόπιστο 1! Για όσους κρατούν σημειώσεις, θυμίζω ότι οι δύο προσωπικότητες, Σερζ Αμπού και Βαν Νούφελ, ήταν προσωπικοί απεσταλμένοι των προέδρων Ντελόρ και Γιούνκερ.
Ο ΠτΔ στην ίδια συνέντευξη Τύπου ανέφερε επίσης πως «το θέμα της ενέργειας άπτεται κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας». Η πιο πάνω αναφορά συνιστά μια διακηρυκτική εξήγηση των φαινομένων. Τα κυριαρχικά δικαιώματα συνδέονται με τη δυνατότητα κάθε κράτους να διαμορφώσει με την ισχύ του, τους όρους στο παιχνίδι ή να δώσει λύσεις μέσω ΔΔ Χάγης. Ετσι εξηγείται η χαμένη Ατλαντίδα με τον EastMed. Ετσι εξηγείται η παρεμπόδιση από τουρκικά πολεμικά πλοίου της ΕΝΙ στη «Σουπιά» (τεμάχιο 3 της κυπριακής ΑΟΖ), 2/2018. Ετσι εξηγείται ο εξαναγκασμός νορβηγικού ερευνητικού σκάφους που ενοικίασε η ΚΔ για έρευνες στην ΑΟΖ «να φύγει 9 φορές», όπως δήλωσε ο Μ. Τσαβούσογλου στις 8/8/22 και κανένας δεν τον διέψευσε. Πώς άσκησε τα κυριαρχικά της δικαιώματα η ΚΔ στο θέμα;
Επί της ουσίας τα άλλα παραδείγματα είναι γνωστά: Το ΚΕΒΕ μεσολαβεί για τη μεταφορά ενέργειας, μετά την έκρηξη στο Μαρί στην ε/κ κοινότητα, άλλες φορές μεταφορά στην τ/κ κοινότητα. Λίβανος - Ισραήλ, οριοθετούν ΑΟΖ σε εμπόλεμη κατάσταση με μεσολάβηση των ΗΠΑ. Ιράν - ΗΠΑ συγκλίνουν στη σύναψη ενός «Μνημονίου Κατανόησης» (MoU) για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, όχι διεθνής συμφωνία όπως το 6συν1.
Στο πλαίσιο αυτό της μη αναγνώρισης της «ΤΔΒΚ» λειτουργούν από το 2008 οι Τεχνικές Επιτροπές (Τ.Ε.) στην νήσο, αποφεύγουν σκοπέλους, δείχνουν την ουσία. Μια Τεχνική Επιτροπή για την Ενέργεια, κατά το πρότυπο του 2008, μπορεί να εργαστεί πάνω στο ζήτημα. Μία Τ.Ε. για την ενέργεια δεν μπορεί να δώσει τη λύση, αυτή αφορά την πολιτική ηγεσία. Μπορεί όμως να δείξει θέληση για ενημέρωση, ανταλλαγή απόψεων, εκτιμήσεις, βασικά, ένταξη των Τ/κ στο παιχνίδι σε επίπεδο «χαμηλής πολιτικής». Η ΚΔ δεν είναι σε θέση να ασκήσει το κυριαρχικό της δικαίωμα στην ΑΟΖ της, όπως το φωτογράφισε ο ΠτΔ, όλοι το γνωρίζουν αυτό. Χωρίς επίλυση του Κυπριακού το φυσικό αέριο θα παραμένει στον βυθό, με εξαίρεση τη νότια πτέρυγα της ΑΟΖ. Κατά συνέπεια, μια Τ.Ε. διευκολύνει τα πράγματα ώστε να βλέπουμε καλύτερα στα ανατολικά μας, Ισραήλ, Λίβανος. Η ενδογενής καχυποψία προκαλεί απορίες στους εταίρους της όπως συμβαίνει με τη φοβική αντιμετώπιση της πρότασης της προέδρου της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για φωτοβολταϊκό πάρκο στη νεκρή ζώνη.
Κανένα κράτος-μέλος του ΟΗΕ και της Ε.Ε. δεν κινδυνεύει από μια Τ.Ε., αντίθετα κερδίζει πόντους γιατί γνωρίζει να επιτυγχάνει μεγάλους στόχους με σχέδιο και δράση. Χωρίς αποδοχή και των 6 Σημείων του Πλαισίου Γκουτερες, χωρίς παράλληλη αξιοποίηση του γηπέδου σε Ε.Ε. και σε Ενέργεια, ο μακρύς κατάλογος των απεσταλμένων των ΗΕ λήγει στον αρ. 28!
