Η επίσκεψη του Υπουργού Εξωτερικών στην άλλη πλευρά της Πράσινης Γραμμής και τα μηνύματα που έστειλε προς πολλές κατευθύνσεις προκάλεσαν «μίνι-σεισμό» και στις δυο πλευρές της διαχωριστικής γραμμής. Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου έσπευσε στο νησί για να ανοίξει το κεφάλαιο των δυο κρατών και να επιβάλλει ομοφωνία στην τουρκική πλευρά για την στρατηγική που θα ακολουθηθεί στην νέα περίοδο. Στα πλαίσια αυτής της τοποθέτησης, ήρθε σε δημόσια αντιπαράθεση τόσο με τον ηγέτη της τουρκοκυπριακής κοινότητας όσο και με διάφορους τ/κ πολιτικούς παράγοντες.
Οι κινήσεις και τοποθετήσεις του Τούρκου ΥΠΕξ βρήκαν άμεσο αντίκτυπο στην ελληνοκυπριακή πλευρά, με πολλούς παράγοντες της να παρακολουθούν τα μηνύματα και τις κινήσεις από την ιστοσελίδα της Κ, και την Λευκωσία πλέον να έχει στραμμένη την προσοχή της στην επιστροφή της συνεργάτιδας του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ στην Κύπρο. Την Κυριακή, εκτός απροόπτου, ακολουθούν οι συναντήσεις της ίδιας με τον Μουσταφά Ακιντζί και τον Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη.
Λίγο πριν την άφιξη της Αμερικανίδας διπλωμάτισσας στην Κύπρο, ο Υπουργός Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης τοποθετήθηκε για τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό. Ο ίδιος έστειλε σημαντικά μηνύματα για την πορεία του Κυπριακού, με αφορμή την επίσκεψη Τσαβούσογλου. Θεωρώ ότι ξεχωρίζουν τρία σημεία σε αυτήν την τοποθέτηση, τα οποία αποτελούν αφορμή για νέους προβληματισμούς και ερωτηματικά. Πριν να αναφερθώ σε αυτά τα σημεία, σημειώνω ότι με τον Νίκο διατηρούμε φιλική σχέση από την περίοδο των καθηκόντων του στην Πρεσβεία της Κύπρου στην ελληνική πρωτεύουσα. Ανεξάρτητα από ιδεολογικές διαφορές, θεωρώ ότι ο Νίκος με την επιστημονική και διπλωματική καριέρα του αποτελεί ένα πολύτιμο «asset» για την Κυπριακή Δημοκρατία.
Σύμφωνα λοιπόν, με σχετικό δημοσίευμα της εφημερίδας μας, ο ΥΠΕΞ της Κύπρου υπογραμμίζει το εξής: «Ο κ. Τσαβούσογλου ήρθε στην Κύπρο ξαφνικά, μετά την δημόσια αντιπαράθεση του κ. Ακιντζί με τον κ. Οζερσάι σε σχέση με τον επιδιωκόμενο στόχο. Ήρθε να βάλει τάξη, να επιβάλει την μορφή λύσης που η Τουρκία επιδιώκει διαχρονικά και μέσα σε αυτό το πλαίσιο επιχειρούν να δικαιολογήσουν αυτή την προσέγγιση ρίχνοντας τα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για δήθεν αναφορά».
Σε αυτό το σημείο προκύπτουν σειρά ερωτημάτων. Πότε κατανόησε ή κατέληξε στο συμπέρασμα η Λευκωσία ότι στόχος της Άγκυρας στο Κυπριακό είναι μια «μορφή λύσης», μη αποδεκτή από την ίδια; Την περίοδο της ανάδειξης του Μουσταφά Ακιντζί στην ηγεσία της τ/κ κοινότητας υπήρξαν μηνύματα-πληροφορίες-«οιωνοί» από το Προεδρικό της Άγκυρας, τα οποία μας προϊδέαζαν για μια διαφορετική κατεύθυνση, ναι ή όχι; Ήταν διαφορετική η γραμμή του έκπτωτου Πρωθυπουργού Αχμέτ Νταβούτογλου από τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγγίπ Ερντογάν στο Κυπριακό, ναι ή όχι; Είχε σχετικές πληροφορίες στην διάθεση της η Κυπριακή Δημοκρατία, ναι ή όχι; Αν ναι, για ποιο λόγο, στηρίξαμε τις ελπίδες μας στην διαμεσολάβηση της ηγεσίας του Μπάρακ Χιουσέγιν Ομπάμα, κυρίως του τέως Αντιπροέδρου των ΗΠΑ στο Κυπριακό; Σε τελική ανάλυση, για ποιο λόγο οδηγηθήκαμε με σχετική βιασύνη στις διεθνείς διασκέψεις, και φυσικά στην «πανωλεθρία» του Κραν Μοντάνα;
Ο φίλος Νίκος, στην σχετική τοποθέτηση του τονίζει και κάτι άλλο: «Το δικό μας μήνυμα θα είναι η άμεση συμφωνία επί των όρων αναφοράς για να επαναρχίσουν οι συνομιλίες. Αν παρατηρηθεί ότι η Τουρκία καθυστερεί ή δημιουργεί θέμα απλά για να μεταφέρει αυτή την ενδεχόμενη συμφωνία περί τα τέλη της άνοιξης θα πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη».
Φέρω την άποψη ότι το ζήτημα της «καθυστέρησης» «σηκώνει» μεγάλη κουβέντα. Και αυτό διότι, από την περίοδο της περίφημης εορτής του Όχι, η οποία υπήρξε αφορμή για την ηγεσία του κ. Ακιντζί για να υψώσει το ανάστημα της στις συνομιλίες, σπαταλήθηκε πολύτιμος χρόνος στην διαπραγματευτική διαδικασία. Για ποιο λόγο υπήρξε αυτή η σπατάλη; Γιατί χάθηκε ένας ολόκληρος χρόνος (και κάτι επιπλέον μήνες) μετά την πανωλεθρία του Κραν Μοντάνα; Αν παραδεχθούμε ότι μέχρι τα μέσα του 2018, η Τουρκία κινούταν σε ρυθμούς εκλογών, τότε γιατί δεν επωφεληθήκαμε στο έπακρον από το δεύτερο μισό του προηγούμενου έτους; Και σε τελική ανάλυση, πως επεξηγούμε την διακοπή επαφών των δυο ηγεσιών; Πως φτάσαμε από τις ζιβανίες στην σημερινή ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα στις σχέσεις των δυο προεδρικών;
Τέλος, ο ΥΠΕΞ της Κύπρου τονίζει και κάτι άλλο: «Υπάρχουν τρεις επιλογές ενώπιον μας. Ή θα δεχθούμε τη θέση της Τουρκία για να λυθούν αυτές οι διαφορές που υπάρχουν τις οποίες κανείς δεν το εισηγείται. Είτε θα επιμένουμε στις θέσεις μας γνωρίζοντας ότι ποτέ δεν θα γίνουν αποδεχτές άρα δεν θα λυθεί το Κυπριακό ή θα πρέπει να προβληματιστούμε πως μπορούν να αντιμετωπιστούν οι διαφωνίες που υπάρχουν στο τραπέζι των συνομιλιών, αν πραγματικά επιθυμούμε να υπάρξει λύση του Κυπριακού και αυτό είπε και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Και αυτό επιχειρεί να κάνει μέσα από την ιδέα της αποκεντρωμένης ομοσπονδίας. Δεν ξεφεύγουμε του πλαισίου λύσης τους Κυπριακού».
Πρόκειται για μια επισήμανση που μας επιστρέφει στο αρχικό ερώτημα που θέσαμε παραπάνω. Για ποιο λόγο δεν πρόβλεψε η Λευκωσία το σημερινό αδιέξοδο στις συνομιλίες και την ανάγκη για γεφυρωτικές προτάσεις στο τραπέζι των συνομιλιών; Ο ίδιος ο ΥΠΕΞ της Τουρκίας δεν ήταν αυτός, ο οποίος την ημέρα που συναντούσε για πρώτη φορά ο κ. Ακιντζί τον κ. Αναστασιάδη, από την συχνότητα του τουρκικού δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα TRT, δήλωνε «Kıbrıs’ta iki devletli çözüm istiyoruz (Στην Κύπρο επιθυμούμε λύση δυο κρατών)». Τότε κάποιοι έσπευσαν να μας κατηγορήσουν με το πρόσχημα ότι παραφράζουμε τις δηλώσεις της τουρκικής πλευράς (τότε ο δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας της Κύπρου παράφραζε-μετέφραζε τον τουρκικό όρο devlet, αραβικής καταγωγής όρος για κράτος, ως πολιτεία και κρατίδιο). Και όμως, εκείνη την περίοδο, η Λευκωσία δεν διέθετε πληροφορίες ότι το νέο προεδρικό μέγαρο της Άγκυρας εξέπεμπε ξεκάθαρα μηνύματα, διαφορετικού περιεχομένου;
Τα ερωτηματικά είναι πολλά. Ολοκληρώνω τονίζοντας το αυτονόητο. Η «ήττα» της ε/κ πλευράς στο Κυπριακό δεν έρχεται εξαιτίας των κινήσεων της Τουρκίας, αλλά των ίδιων των αδυναμιών της, το γεγονός ότι δεν διαθέτει τα κατάλληλα μυαλά και φυσικά τις ικανότητες για να αναλύσει την σύγχρονη τουρκική πραγματικότητα.
