Του Πέτρου Ζαρούνα
Όταν οδηγείς και το αυτοκίνητό σου κτυπήσει σε τοίχο δεν επαναλαμβάνεις την κίνηση προς την ίδια κατεύθυνση, γιατί θα ξανακτυπήσεις. Κάνεις πίσω, το ξανασκέφτεσαι και στη συνέχεια παρακάμπτεις το εμπόδιο. Κάπως έτσι λειτουργούν και οι ορθολογιστές ηγέτες ισχυρών κρατών, όπως η Τουρκία.
Κτύπησε στον ισραηλινό τοίχο με το «Μαβί Μαρμαρά», έκανε πίσω. Κτύπησε στον ρωσικό τοίχο με την κατάρριψη του ρωσικού βομβαρδιστικού και έκανε και πάλι πίσω και τα βρήκε με τον Πούτιν. Κτύπησε στον αιγυπτιακό τοίχο στη Λιβύη, έκανε ανακωχή στη Σύρτη. Κτύπησε στον αμερικανικό τοίχο των ενστάσεων για τους S-400, έκανε στροφή, εγκατέλειψε τα F-35 και τώρα προτείνει την αγορά από την ίδια 40 νέων F-16 Block70 και εκσυγχρονισμό 80 μαχητικών από τα υφιστάμενα στο ίδιο επίπεδο. Αντίθετα με την Τουρκία, ο δικός μας ηγέτης επιμένει να κτυπά στον τουρκικό τοίχο ξανά και ξανά, παρά τα τουρκικά τετελεσμένα στην κυπριακή ΑΟΖ που εμποδίζουν τον αγωγό EastMed. Σημειώνω πως ξεκινήσαμε την όλη ενεργειακή μας στρατηγική χωρίς την προηγούμενη αμυντική προπαρασκευή, κάτι που έκαναν με νέο εξοπλιστικό πρόγραμμα οι γείτονές μας ισραηλινοί μόλις βρήκαν τα δικά τους κοιτάσματα. Στην περίπτωση του πλωτού γεωτρύπανου SAIPEM 2000 το στείλαμε στον στόχο «Σουπιά» για να ανακοπεί από τις τουρκικές φρεγάτες, που όπως πολύ καλά γνωρίζαμε το περίμεναν. Επιμένουμε στον αγωγό EastMed, ενώ δεν έχουμε ούτε τα αναγκαία κοιτάσματα για να τον γεμίσουμε, ούτε τα κεφάλαια να τον χρηματοδοτήσουμε, ούτε τον τελικό αγοραστή/αποδέκτη στο πρότζεκτ, αλλά ούτε και το ναυτικό να τον προστατεύσουμε. Εδώ δεν μπορούμε καν να προστατεύσουμε ερευνητικά σκάφη, όπως το «Nautical Geo» που προσπάθησε να κάνει προκαταρκτική έρευνα του βυθού μιας πιθανής όδευσης του αγωγού.
Αντί να επιμείνουμε στην αδιέξοδή μας πορεία και να αγνοούμε τα νέα δεδομένα που έχουν προκύψει στις παγκόσμιες αγορές και την ευρωπαϊκή πράσινη ανάπτυξη, υπάρχει άμεση ανάγκη να αναπροσαρμόσουμε το ενεργειακό μας πρόγραμμα ώστε να παρακάμψουμε τις τουρκικές ενστάσεις.
Πρώτο βήμα να επικεντρωθούμε στην ανάπτυξη μόνο των ήδη υπαρχόντων κοιτασμάτων («Αφροδίτη», «Γλαύκος» και «Καλυψώ»).
Δεύτερο βήμα το φυσικό αέριο από αυτά τα κοιτάσματα θα πρέπει να αποσταλεί στην Αίγυπτο και από εκεί με αγωγό στην Ελλάδα διά της οριοθετημένης ΑΟΖ των δύο χωρών. Εναλλακτικά να εξεταστεί και το ενδεχόμενο υγροποίησής του σε ένα από τα δύο τερματικά της Αιγύπτου, με την κατασκευή, αν χρειαστεί, και πρόσθετου τρένου.
Τέταρτο βήμα πέρα από την εξαγωγή προς την Αίγυπτο μέρος από το φυσικό αέριο του κοιτάσματος «Αφροδίτη», θα πρέπει, κατά προτεραιότητα, να σταλεί με αγωγό προς την Κύπρο ώστε να καλύψει τις εσωτερικές της ανάγκες και έτσι να αποφευχθούν τα πρόστιμα που πληρώνουμε στην Ε.Ε.
Πέμπτο βήμα να προτείνουμε επίσης στους Τ/κ την παροχή κάποιων ποσοτήτων του φυσικού αερίου με χρέωση του λογαριασμού τους σύμφωνα με την πρόταση Αναστασιάδη για ειδικό λογαριασμό. Έκτο βήμα να αξιοποιήσουμε την εν εξελίξει σταδιακή εξομάλυνση των σχέσεων της Συρίας με τις αραβικές χώρες και τον Αραβικό Σύνδεσμο. Θα πρέπει και εμείς να ξεκινήσουμε διακριτικές συζητήσεις οριοθέτησης με την κυβέρνηση Άσαντ. Η επαναλειτουργία της πρεσβείας μας στη Δαμασκό θα πρέπει να αξιοποιηθεί προς αυτή την κατεύθυνση. Ολοκληρώνοντας θα ήθελα να επαναλάβω πως η επιμονή στον ανέφικτο EastMed και ειδικά στην προβληματική του όδευση μόνο σε νέες αποτυχίες μπορεί να μας οδηγήσει. Όσο για την επιβεβαιωτική γεώτρηση στο κοίτασμα «Γλαύκος» εκτιμώ πως οι Τούρκοι δεν θα την εμποδίσουν λόγω της Exxon Mobil. Απλά θα απαντήσουν με μία δική τους παράνομη γεώτρηση για σκοπούς ισορροπίας και γοήτρου.
Ο κ. Πέτρος Ζαρούνας είναι διεθνολόγος.
