Του Τάσου Τρύφωνος
«Αν θέλεις να κάνεις εχθρούς, προσπάθησε ν’ αλλάξεις κάτι».
Woodrow Wilson, 1856-1924, Αμερικανός Πρόεδρος (1913-1921). Αυτή η ρήση, τον τελευταίο καιρό, μου έρχεται πολύ συχνά στο μυαλό. Πιστεύω ότι αντιπροσωπεύει αυτό που βιώνουμε στην Κύπρο. Δεν ξέρω ποιος ευφάνταστος επικοινωνιολόγος βρήκε το σύνθημα της «αλλαγής» ως θελκτικό για τους ψηφοφόρους, μάλλον ξέρω…ο Ανδρέας Παπανδρέου αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία. Στην Κύπρο το να αλλάξεις πράγματα, θα το διαπιστώσετε αν κοιτάξετε γύρω σας, ότι δεν είναι και πολύ θελκτικό για πολλούς. Δείτε την πρόσφατη προσπάθεια για μεταρρύθμιση στον δημόσιο τομέα. Ένας τομέας τόσο νευραλγικός για το κράτος μας που ακόμα παραμένει κρατικοδίαιτος. Ο υφυπουργός Κωνσταντίνος Πετρίδης προσπάθησε να κάνει κάποιες αλλαγές. Μπορεί να μην ήταν για κάποιους ή για πολλούς τόσο ριζοσπαστικές (όσο και ο ίδιος είμαι σίγουρος ότι θα ήθελε), αλλά σίγουρα θα ήταν μια αρχή, μια αλλαγή. Η βουλή μας το καταψήφισε. Είχαν μάλιστα το θράσος τα κόμματα και οι βουλευτές που το καταψήφισαν αφενός να μην καταθέσουν τροπολογίες και αφετέρου να πουν ότι δεν το ψήφισαν γιατί δεν ήταν η πραγματική αλλαγή που θα ήθελαν. Μα τώρα κοροϊδευόμαστε μεταξύ μας; Όταν ακόμα και η ίδια η ΠΑΣΥΔΥ είχε δώσει την έγκρισή της, όταν ακόμη και οι ίδιοι οι δημόσιοι υπάλληλοι περίμεναν αυτή την αλλαγή, οι βουλευτές αποφάσισαν να το καταψηφίσουν γιατί ήθελαν κάτι παραπάνω; Μπούρδες. Η μεταρρύθμιση στη δημόσια υπηρεσία υπήρξε ακόμα ένα «θύμα» των μικροκομματικών συμφερόντων. Φανταστείτε ένα δημόσιο υπάλληλο που δουλεύει ευσυνείδητα, προσφέρει στην υπηρεσία του και στους πολίτες και βλέπει καθημερινά στο διπλανό γραφείο έναν άλλο δημόσιο υπάλληλο που δεν δουλεύει όσο θα έπρεπε και γενικά δεν κάνει καλά τη δουλειά του. Στο τέλος της ημέρας και οι ίδιο θα πάρουν την ίδια υψηλή αξιολόγηση. Γιατί; Επειδή έτσι έχουν παγιωθεί τα πράγματα στο κράτος του ’60 που ζούμε. Πού καταλήγουμε; Στο να απηυδήσει ο ευσυνείδητος υπάλληλος και να χαμηλώσει ηθελημένα την απόδοσή του, αφού δεν αναγνωρίζεται η δουλειά του. Κι αυτό είναι ένα μικρό παράδειγμα. Η μεταρρύθμιση στη δημόσια υπηρεσία ρύθμιζε και άλλα πολλά θέματα. Αλλά ας μη μείνω μόνο εδώ.
Σκεφτείτε τις άλλες αλλαγές που επιχειρούνται στην παιδεία και στην υγεία που είναι βασικοί πυλώνες μιας κοινωνίας και ενός κράτους. Πόσοι υπουργοί έχουν «σπάσει» τα μούτρα τους, διαχρονικά και ανεξαρτήτως κυβερνήσεων, όταν προσπάθησαν να αλλάξουν κάτι; Αμφιβάλλει κανείς ότι η παιδεία μας θέλει σημαντικές αλλαγές και καινοτομίες και ότι η υγεία θα πρέπει να αναδιαρθρωθεί εκ βάθρων; Τότε γιατί περνάνε τα χρόνια και δεν βλέπουμε αλλαγές; Πού είναι το ΓΕΣΥ; Πού είναι η κατάργηση της επετηρίδας στους εκπαιδευτικούς; Εκεί που συναντιούνται ο λαϊκισμός και η ψηφοθηρία, απαντώ εγώ. Κανείς δεν τολμάει να αλλάξει το κατεστημένο, δικαιώνοντας απόλυτα το γνωμικό με το οποίο άρχισα το άρθρο μου. Έχουμε γίνει μια κοινωνία του «μη μου τους κύκλους τάραττε»… Αντί να επιδιώκουμε τις αλλαγές, οι οποίες είναι πηγή ζωής, εμείς τις σκοτώνουμε επειδή φοβόμαστε.
Η μεγαλύτερη κοσμογονική αλλαγή που θα γίνει στον τόπο μας θα είναι η λύση του Κυπριακού με επανένωση της πατρίδας μας. Είδατε πόσοι την πολεμούν για τους δικούς τους λόγους; Γιατί; Μα γιατί το κυπριακό κοινωνικοπολιτικό και οικονομικό κατεστημένο με μια ενδεχόμενη λύση θα δεχτεί ένα τέτοιο σοκ αλλαγής, σαν να το έχει χτυπήσει σεισμός 9 ρίχτερ. Κάποια «τζάκια», κάποιες οικογένειες, κάποια κατεστημένα το πολεμούν με τον μανδύα του πατριωτισμού. Η αλλαγή στην ουσία είναι μια ειρηνική επανάσταση και στις επαναστάσεις οι συσχετισμοί δυνάμεων και οι αναλογίες αλλάζουν.
Δυστυχώς, όμως, τα πράγματα είναι δυσοίωνα, αν έχουμε παγιδευτεί σε ένα αυτοματισμένο φόβο απέναντι σε κάθε αλλαγή. Καμία κοινωνία δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς αλλαγές. Ό,τι δεν αλλάζει, πεθαίνει. Γι’ αυτό πρέπει να τολμήσουμε ή να στηρίξουμε αυτούς που τολμούν τις αλλαγές. Αλλιώς ένα μέλλον χωρίς αλλαγή, δεν είναι μέλλον. Όπως είπε και ο Ρόμπερτ Κένεντι: «Η πρόοδος είναι ωραία λέξη, αλλά αυτό που τη δημιουργεί είναι η αλλαγή και η αλλαγή έχει πολλούς εχθρούς.
