Του Τάσου Τρύφωνος
Γιορτάσαμε πάλι χτες την Εθνική παλιγγενεσία. Υψώσαμε τις σημαίες και ξαναθυμηθήκαμε το ένδοξο 1821. Και καλά κάναμε. Γιατί η ελληνική επανάσταση ήταν το καθοριστικό γεγονός του έθνους. Εμποτισμένη από τη «σπίθα» που άναψε σε ολόκληρη την Ευρώπη η Γαλλική Επανάσταση λίγες δεκαετίες πριν να υψωθεί το ελληνικό επαναστατικό λάβαρο. Όμως αυτά όμως τα ξέρουμε, τα διδαχτήκαμε και κάπου ίσως τα μάθαμε όχι όπως ακριβώς ήταν αλλά με μια ωραιοποίηση.
Αυτό που με ενδιαφέρει πλέον είναι και αυτά που κρύβονται ανάμεσα στις λέξεις και στα γεγονότα, καθώς και στην εθνική μας αυτογνωσία που λογικά θα μπορεί να μας εξελίξει ως έθνος. Χωρίς να διεκδικώ τον τίτλο του «ιστορικού» γιατί δεν είμαι, αλλά με την ιδιότητα ενός σκεπτόμενου πολίτη με λατρεία στην ιστορία, θέλω να μοιραστώ μαζί σας κάποια συμπεράσματα που μάλλον θα πρέπει να λειτουργήσουν σαν μαθήματα.
Καταρχάς φέτος συμπληρώνονται 196 χρόνια από την ελληνική επανάσταση και 187 χρόνια από το «Πρωτόκολλο του Λονδίνου» με το οποίο αναγνωρίστηκε το ελληνικό κράτος. Δηλαδή… ούτε καν τα μισά χρόνια από την τουρκοκρατία που κράτησε σχεδόν 400 χρόνια δεν έχουν περάσει. Άρα μιλάμε για ένα κράτος και ένα έθνος ακόμη νέο που ψάχνει να βρει την ταυτότητά του.
Τι είναι ο Έλληνας; Ανατολή ή Δύση; Αυτό το ανάμεσα είναι που προσθέτει τη μοναδική του γοητεία αλλά και την τρέλα του επίσης. Σαν ένα μόνιμο «σαράκι» που τον βασανίζει και τον διχάζει ως τρόπο σκέψης. Όταν ακόμα δεν έχουμε ισοφαρίσει καν αριθμητικά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, δεν είναι λογικό η νοοτροπία του Έλληνα να είναι ακόμα επηρεασμένη απ’ αυτήν; Απλό παράδειγμα; Το ρουσφέτι. Μας έμεινε «προίκα» και βασιλεύει μέχρι σήμερα. Πηγαίνετε στη Σουηδία ή τη Νορβηγία να τους πείτε τη λέξη. Ούτε καν στο λεξικό τους δεν την έχουν.
Ο διχασμός υπήρχε και πριν την άλωση εξού και το περιβόητο που είπε ο Μέγας δουξ» Λουκάς Νοταράς, «Καλύτερα να δω καταμεσής στην Πόλη να βασιλεύει τούρκικο σαρίκι παρά τιάρα λατινική». Υπήρξε και διαρκούσης της επανάστασης. Ο Κολοκοτρώνης οδηγήθηκε στη φυλακή και όταν ο Παπαφλέσσας σκοτώθηκε στην Πελοπόννησο ο ξεσηκωμός ήταν έτοιμος να «σβήσει». Αν δεν επενέβαιναν οι ξένες δυνάμεις το ελληνικό κράτος δεν θα γινόταν πραγματικότητα. Έτσι μετά τη ναυμαχία του Ναβαρίνου και την κυριαρχία των στόλων της Αγγλίας, Ρωσίας και Γαλλίας επί του τουρκο-αιγυπτιακού στόλου ήρθε η μεγάλη μέρα του έθνους.
Όπως γράφει και ο ιστορικός του έθνους Κωνσταντίνος Παπαρηγόπουλος, οι Έλληνες την επόμενη μέρα της ανεξαρτησίας τους δεν ήξεραν πώς να αυτοχαρακτηριστούν. Δεν υπήρχε ο επίσημος και καθολικά αποδεχτός όρος που θα τους προσδιόριζε ως έθνος. Ήταν «Γραικοί», «Ρωμιοί» ή «Έλληνες»; Το «Έλληνες» παρέπεμπε σε ειδωλολάτρες και έτσι είχε «σβήσει» επί βυζαντινής αυτοκρατορίας.
Τελικά, επικράτησε το «Έλληνες» και ο Παπαρηγόπουλος επέβαλε την ιστορική συνέχεια του έθνους δηλαδή το αξίωμα ότι η ιστορία των Ελλήνων είναι συνεχής και αδιαίρετη με τις εξής τρεις μεγάλες περιόδους: αρχαία Ελλάδα – Βυζάντιο – σύγχρονη Ελλάδα.
Τα πρώτα κόμματα στην ιστορία του ελληνικού κράτους δεν ήταν ιδεολογικά αλλά το γαλλικό, αγγλικό και ρώσικο. Η χώρα ήταν ένα προτεκτοράτο. Έφταιγαν μόνο όμως οι «κακοί» ξένοι στους οποίους είχε καταχρεωθεί το νέο κράτος από τον καιρό της επανάστασης; Χαρακτηριστικά τα δάνεια της επανάστασης ξεχρεώθηκαν λίγο πριν μπει η χώρα στο ευρώ επί Σημίτη.
Οι ξένοι ανέθεσαν σε ένα διαπρεπή Έλληνα τη διακυβέρνηση της χώρας. Στον υπουργό Εξωτερικών του Τσάρου Ιωάννη Καποδίστρια. Ο Καποδίστριας ήταν και ο συντάκτης του ελβετικού συντάγματος. Όμως είναι δυνατόν να δεχόντουσαν οι αγωνιστές της επανάστασης που περίμεναν την αποχώρηση των Τούρκων για να μοιραστούν εξουσία και ωφελήματα, να τους λέει τι να κάνουν ένας που ήρθε «ουρανοκατέβατος»; Έτσι έχουμε τη δολοφονία του Καποδίστρια από τους Μαυρομιχαλαίους.
Με αυτή τη δολοφονία οι «προστάτιδες δυνάμεις» βρίσκουν αφορμή και βάζουν τελειωτικά «χέρι» στο νέο «υιοθετημένο» κράτος. «Αφού οι Έλληνες δεν τα βρίσκουν μεταξύ τους θα πρέπει να τους κυβερνά ένας ξένος» σκέφτηκαν και έφεραν τον Βαυαρό Όθωνα. Τα υπόλοιπα που ακολούθησαν μέχρι σήμερα είναι κι αυτά ιστορία.
Αυτό που θέλω να θέσω ως «τροφή για σκέψη» είναι εάν από την επανάσταση ως σήμερα έχουμε ως έθνος μάθει και διδαχτεί από τα λάθη μας ή αν θα συνεχίσουμε και στο μέλλον να ρίχνουμε όλα τα δεινά μας στους κακούς ξένους. Αλήθεια, πόσο διαφορετική θα ήταν η Ελλάδα σήμερα εάν ο Καποδίστριας δεν δολοφονείτο. Εάν η ατομική αυτογνωσία είναι κάτι πολύ δύσκολο φανταστείτε η εθνική αυτογνωσία πόσο δύσκολα μπορεί να κατακτηθεί.
