Του Τάσου Τρύφωνος
Την περασμένη εβδομάδα με αφορμή την εθνική επέτειο της επανάστασης εξετάσαμε την εθνική μας αυτογνωσία, τους μύθους και τις πραγματικότητες από την απελευθέρωση μέχρι σήμερα. Σήμερα με αφορμή την επέτειο της 1ης Απριλίου ας δούμε τα της Κύπρου. Καταρχάς όπως όλοι γνωρίζουμε για αλλού ξεκινήσαμε και αλλού καταλήξαμε. Μετά το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου και την αθέτηση της υπόσχεσης των αποικιοκρατών προς τον Ελληνισμό της Κύπρου για ένωση με την μητέρα πατρίδα, άρχισε να «βράζει» το καζάνι του κυπριακού ελληνισμού.
Η διεθνής συγκυρία στο μεταπολεμικό ψυχροπολεμικό σκηνικό ευνοούσε τους αντιαποικιακούς αγώνες. Μόλις επτά χρόνια πριν η υποήπειρος Ινδία – το «πετράδι του στέμματος» για τη βρετανική αυτοκρατορία κέρδισε την ανεξαρτησία της. Όμως το παράδοξο στη δική μας περίπτωση είναι ότι ξεκινήσαμε ένα αγώνα για την Ένωση με τη μητέρα πατρίδα χωρίς η μητέρα πατρίδα τουλάχιστον μέσω της επίσημης τότε κυβέρνησης της να το επιθυμεί.
Η μεταεμφυλιακή Ελλάδα στην οποία η Μεγάλη Βρετανία είχε ακόμη μεγάλη επιρροή δεν ήθελε τη σύγκρουση με την αυτοκρατορία. Έτσι ουσιαστικά οι αγωνιστές της ΕΟΚΑ αγωνίζονταν χωρίς καμία στήριξη. Αυτά όλα πάνω κάτω είναι γνωστά. Γιατί τα γράφω σήμερα. Για να διαπιστώσουμε για ακόμη μία φορά ότι η εθνική στρατηγική διαχρονικά απουσιάζει και στερείται σχεδιασμού.
Εύλογα λοιπόν ο εθνικός στόχος δεν επετεύχθη και οδηγηθήκαμε στις συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου και το ανεξάρτητο κράτος και τον τουρκοκυπριακό «συνεταιρισμό». Κακά τα ψέματα. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού τότε αλλά και της πολιτικής ηγεσίας ποτέ δεν αγάπησαν αυτό που είχαμε. Πολλοί το είδαν σαν ένα λίθο στον οποίο θα πατούσαν πάνω για να επιτύχουμε το μεγάλο στόχο: την ένωση.
Ακόμα και ο Μακάριος παλλινδρομούσε ανάμεσα στην Ένωση και στην ανεξαρτησία, σύμφωνα πάντα με τις δηλώσεις και τις συνεντεύξεις του. Μόνο μετά την τραγωδία του 1974 καταλάβαμε την αξία αυτού που είχαμε και χάσαμε. Σήμερα που προσπαθούμε και ονειρευόμαστε να επανέλθει η ειρήνη στο νησί μας μέσα από τη ΔΔΟ, οι συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου και το σύνταγμα του 1960 φαντάζουν άπιαστες. Μακάρι να τις είχαμε σήμερα. Όμως «το πουλίν επέτασε» λαϊκιστί.
Μια άλλη οπτική που αφορά στις δομές και τους θεσμούς της Κύπρου είναι η μετεξέλιξη και ο εκσυγχρονισμός αυτού του κράτους. Δυστυχώς, ακόμα σε πολλά πράγματα είμαστε ακόμα ένα κράτος του ’60 κι αυτό είναι απαράδεκτο και τροχοπέδη για το μέλλον της χώρας. Νόμοι, δομές και θεσμοί πρέπει να αλλάξουν και να εκσυγχρονιστούν.
Αυτό είναι στοίχημα για κάθε κυβέρνηση αυτού του τόπου και ακόμα περισσότερο για τη νυν κυβέρνηση η οποία είχε να αντιμετωπίσει το στοίχημα της επανεκκίνησης μετά τη χρεοκοπία του 2013. Η κοινωνία μας επίσης πρέπει να εκσυγχρονιστεί. Δεν νοείται ακόμα το κατεστημένο του ’60 να κινεί τα νήματα της δημόσιας ζωής και να μην αντιλαμβάνεται τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν. Τα τελευταία χρόνια έγιναν κάποια βήματα αλλά αυτά έγιναν λόγω της ένταξης στην Ε.Ε. και της ανάγκης εναρμόνισης με το κοινοτικό κεκτημένο αλλιώς ακόμη θα ήμασταν πολύ πίσω ως κοινωνία και ως κράτος.
Αυτό που χρειάζεται η Κύπρος σήμερα, 62 χρόνια μετά την έναρξη του αγώνα της ΕΟΚΑ και 57 μετά την ανεξαρτησία είναι να γίνει ένα πραγματικά σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος σε όλους τους τομείς, να αγαπήσει τον εαυτό της και την κρατική της οντότητα και μέσω των διαπραγματεύσεων να καταλήξει σε μια ειρηνική διευθέτηση του εθνικού μας θέματος, η οποία επιτέλους μετά από τόσα χρόνια αστάθειας και προβλημάτων θα φέρει τη σταθερότητα και την ασφάλεια για όλους τους Κύπριους. Αυτή τη φορά πρέπει να εκτιμήσουμε αυτό που έχουμε και να μη ζούμε με όνειρα και ανέφικτους στόχους, γιατί αυτά φάνηκαν εθνικά επικίνδυνοι.
