Του Βασίλη Νέδου
Αφορμή για συζητήσεις που αφορούν τον τρόπο που διεξάγεται ο σύγχρονος πόλεμος στο ναυτικό πεδίο δόθηκε τις προηγούμενες ημέρες, καθώς ο αρχηγός ΓΕΝ Δημήτριος-Ελευθέριος Κατάρας βρέθηκε στις ΗΠΑ, όπου και εκπροσώπησε την Ελλάδα στους εορτασμούς για τη συμπλήρωση 250 χρόνων από την ίδρυση του αμερικανικού ναυτικού.
Εκεί ο κ. Κατάρας είχε επαφές, μεταξύ άλλων, και με τον ναύαρχο Ντάριλ Κοντλ, αρχηγό Ναυτικών Επιχειρήσεων (CNO, το αντίστοιχο του αρχηγού του Ναυτικού για τα ελληνικά δεδομένα), με μεγάλη εμπειρία και στην περιοχή ευθύνης του 6ου Στόλου, δηλαδή και της Ανατολικής Μεσογείου.
Ο κ. Κοντλ ανήκει στη μακρά παράδοση του αμερικανικού ναυτικού αξιωματικών που έχουν περάσει το σύνολο της ενεργού επιχειρησιακής καριέρας τους σε πυρηνοκίνητα υποβρύχια, και εν συνεχεία φτάνουν στην κορυφή της στρατιωτικής ιεραρχίας.
Τα τελευταία 3,5 χρόνια, τόσο τα διδάγματα από τον πόλεμο της Ουκρανίας, όπου πρακτικά οι ρωσικές ναυτικές δυνάμεις είναι σε σημαντικό βαθμό αδρανείς λόγω των συνδυασμένων απειλών από πυραυλικά συστήματα, drones και λοιπές ταχέως κινούμενες δυνάμεις στην ξηρά, όσο και η δραστηριοποίηση μη κρατικών δρώντων όπως οι Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα, έχουν οδηγήσει και την Ουάσιγκτον σε μια συζήτηση για το μέλλον.
Αν και η Αθήνα τα τελευταία χρόνια έχει επιλέξει να επενδύσει σε μονάδες και συστήματα που δεν προέρχονται από τις ΗΠΑ (με πλέον εμβληματικό το πρόγραμμα των φρεγατών FDI που ναυπηγούνται στη Γαλλία), παραμένει στενά συντονισμένη με την Ουάσιγκτον σε μια σειρά από κρίσεις που εξελίσσονται σε όλη την περιοχή.
Υπενθυμίζεται ότι αν και η Ελλάδα αποτελεί βασικό κρίκο της αποστολής «Ασπίδες» της Ε.Ε. στην Ερυθρά Θάλασσα και στον Κόλπο του Αντεν, έχει συνεργαστεί στενά σε διάφορους τομείς με τους Αμερικανούς, οι οποίοι στην ίδια περιοχή έκαναν, βέβαια, πολύ διαφορετικού χαρακτήρα (επιθετικές) επιχειρήσεις.
Τα ελικόπτερα
Σε επίπεδο εξοπλισμών, Αθήνα και Ουάσιγκτον δεν έχουν ιδιαίτερη σχέση αυτή τη στιγμή, ωστόσο υπάρχουν εκκρεμότητες που είναι σημαντικές για την επιχειρησιακή λειτουργία του Πολεμικού Ναυτικού (Π.Ν.), όπως, για παράδειγμα, η συντήρηση των ελικοπτέρων Sikorsky S-70B (Aegean Hawk), η οποία καρκινοβατεί.
Οπως είναι γνωστό, η Ελλάδα έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα Constellation για τη νέα φρεγάτα του Π.Ν., πρόγραμμα το οποίο δεν αναμένεται να ωριμάσει σύντομα, ενώ τα τελευταία χρόνια έχει επωφεληθεί κυρίως από την παραχώρηση περιπολικών (τέσσερα τύπου ISLAND) της αμερικανικής ακτοφυλακής, τα οποία ήδη αξιοποιούνται.
Η Αθήνα ενδιαφέρεται και για άλλα πλοία αυτής της κλάσης (ή παρόμοια), τα οποία μπορεί να παραλάβει μέσω της διαδικασίας του πλεονάζοντος υλικού (EDA), προκειμένου να καλύψει ανάγκες εκτέλεσης καθημερινών καθηκόντων στο Αιγαίο.
Πολύ πιο ουσιαστική είναι η συνεργασία του Π.Ν. με το ναυτικό των ΗΠΑ σε ό,τι αφορά την παρουσία των Αμερικανών στη Σούδα, αλλά και τις κατά καιρούς παραχωρήσεις που έχουν γίνει σε υλικό και χρήμα και έχουν αξιοποιηθεί τα τελευταία χρόνια για την αναβάθμιση και την επέκταση του Ναυστάθμου Κρήτης, ο οποίος βρίσκεται απέναντι από το Μαράθι όπου συνήθως καταπλέουν τα αμερικανικά πολεμικά. Πέρα, πάντως, από αυτές τις γενικές συζητήσεις, η ελληνική πλευρά συμμετέχει στις συζητήσεις που αφορούν την εξεύρεση καινοτόμων λύσεων σε όλο το εύρος των επιχειρήσεων στη θάλασσα. Σε αυτό το πλαίσιο ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Νίκος Δένδιας βρίσκεται σήμερα στο Ρόουντ Αϊλαντ, όπου θα επισκεφθεί την Αμερικανική Ναυτική Ακαδημία Πολέμου (U.S. Naval War Academy) και θα ενημερωθεί για τα προγράμματα κατασκευής μη επανδρωμένων θαλάσσιων σκαφών (drones), επιφάνειας και υποβρυχίων, καθώς και των συστημάτων αντιμετώπισής τους (anti-drones). Ο κ. Δένδιας θα συναντηθεί, επίσης, στη Βοστώνη με ακαδημαϊκούς φορείς αμερικανικών πανεπιστημίων και στελέχη εταιρειών των ΗΠΑ που ειδικεύονται στους τομείς της καινοτομίας, της τεχνητής νοημοσύνης, της κυβερνοάμυνας και της ασφάλειας.
