Τον περασμένο Φεβρουάριο, στην Ουάσιγκτον, ο Ντόναλντ Τραμπ είχε πει ανοιχτά στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι ότι «δεν έχει τα χαρτιά» για να κερδίσει τη Ρωσία.
Την Τρίτη, από το βήμα του ΟΗΕ, ο Αμερικανός πρόεδρος εξήρε τις επιδόσεις του ουκρανικού στρατού και ειρωνεύτηκε τις ρωσικές στρατιωτικές προσπάθειες.
«Η Ουκρανία, με τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, μπορεί να παλέψει και να κερδίσει πίσω όλη την επικράτειά της», έγραψε στο Truth Social μετά τη συνάντησή του με τον Ουκρανό πρόεδρο.
Η στροφή αυτή αποδίδεται σε τρεις παράγοντες: τη στασιμότητα της Ρωσίας στο μέτωπο, την πίεση της οικονομίας της και την επίμονη προσπάθεια του Ζελένσκι να κερδίσει την εύνοια του Τραμπ.
Ο Ουκρανός ηγέτης φρόντισε να αποφύγει τα λάθη του Φεβρουαρίου, όταν η συνάντηση στον Λευκό Οίκο είχε εξελιχθεί σε φιάσκο με κατηγορίες ότι είναι «δικτάτορας χωρίς εκλογές» και με την αντιπαράθεση με τον αντιπρόεδρο Βανς να οδηγεί στην αποπομπή της ουκρανικής αντιπροσωπείας.
Εκτοτε, ο Ζελένσκι επιχείρησε να αποκαταστήσει τις σχέσεις. Εστειλε επιστολή μετάνοιας, αποδέχθηκε πρόταση εκεχειρίας που η Μόσχα απέρριψε, και σε μια κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Τραμπ στην κηδεία του πάπα Φραγκίσκου κατάφερε να βελτιώσει το κλίμα.
Στην επιστροφή του στον Λευκό Οίκο τον Αύγουστο εμφανίστηκε με μαύρο σακάκι αντί για στρατιωτική περιβολή, αποσπώντας θετικά σχόλια από τον Τραμπ.
Η εικόνα ολοκληρώθηκε στη Νέα Υόρκη. Καθισμένος δίπλα στον Αμερικανό πρόεδρο, ο Ζελένσκι τον ευχαριστούσε επανειλημμένα για τη στήριξη, μιλούσε για τον ηρωισμό του ουκρανικού στρατού και σημείωνε ότι ο Τραμπ είναι «ενημερωμένος για όλες τις πτυχές του πολέμου».
Ο Αμερικανός πρόεδρος υιοθέτησε ακόμη και δικά του επιχειρήματα: χαρακτήρισε «εκπληκτικό» το ότι η Ουκρανία αντιστέκεται σε μια ισχυρότερη στρατιωτική δύναμη και δήλωσε ότι «έχουμε μεγάλο σεβασμό για τον αγώνα που δίνει».
Παράλληλα, έβαλε στο στόχαστρο τη ρωσική οικονομία, λέγοντας ότι «βρίσκεται σε κακή κατάσταση» και άφησε να εννοηθεί ότι θα πιέσει προσωπικά τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Ορμπαν να ευθυγραμμιστεί με τη δυτική στρατηγική στο ρωσικό πετρέλαιο.
Ωστόσο, η αλλαγή ύφους δεν σημαίνει απαραίτητα αλλαγή πολιτικής.
Ο Τραμπ αποφεύγει να επιβάλει βαριές κυρώσεις ή να εγκρίνει μαζική ενίσχυση σε οπλισμό, περιοριζόμενος στη δέσμευση ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να παρέχουν όπλα στους Ευρωπαίους συμμάχους του ΝΑΤΟ, οι οποίοι με τη σειρά τους τα παραδίδουν στην Ουκρανία.
Στην Ουκρανία, οι δηλώσεις Τραμπ προκάλεσαν προσεκτική αισιοδοξία σε ορισμένους.
Ο Αντρίι Γερμάκ, επικεφαλής του γραφείου του Ζελένσκι, ανάρτησε στο διαδίκτυο ένα εικονίδιο με μπράτσο, συνοδεύοντάς το με στιγμιότυπο από ανάρτηση του Λευκού Οίκου που χαρακτήριζε τον Ουκρανό πρόεδρο «γενναίο άνδρα».
Αντίθετα, ο βουλευτής της αντιπολίτευσης Γιαροσλάβ Ζελεζνιάκ σχολίασε ότι τα λόγια του Τραμπ δεν σημαίνουν τίποτα και δεν θα έχουν καμία συνέπεια.
Ωστόσο, η φαινομενική αναθεώρηση της στάσης του Αμερικανού προέδρου συνοδεύτηκε από δέσμευση να συνεχιστεί η παροχή όπλων στα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ, τα οποία στη συνέχεια τα μεταβιβάζουν στην Ουκρανία για να τα χρησιμοποιήσει εναντίον της Ρωσίας.
«Ο Τραμπ σφάλλει και παρασύρθηκε»
Η μεταστροφή αυτή απορρίφθηκε κατηγορηματικά από τη Μόσχα. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε ότι οι δηλώσεις του Τραμπ έγιναν «υπό την επιρροή του Ζελένσκι» και βασίζονται σε λανθασμένη εκτίμηση.
Τόνισε ότι η Ρωσία προχωρά μεθοδικά στο μέτωπο, ενώ «το Κίεβο είναι αυτό που βρίσκεται σε δύσκολη θέση».
Παράλληλα, το ρωσικό υπουργείο Οικονομίας μείωσε την πρόβλεψη ανάπτυξης για το 2025 στο 1% από 2,5%, ενώ το υπουργείο Οικονομικών εισηγήθηκε αύξηση του ΦΠΑ για να ενισχυθεί ο στρατιωτικός προϋπολογισμός.
Ο Πεσκόφ απέρριψε επίσης τον χαρακτηρισμό «χάρτινη τίγρη» που απέδωσε ο Τραμπ στη Ρωσία, σημειώνοντας ότι «η Ρωσία είναι συνδεδεμένη με την αρκούδα και χάρτινες αρκούδες δεν υπάρχουν».
Ρώσοι εθνικιστές σχολίασαν ότι η αλλαγή του Τραμπ σημαίνει ότι οι ΗΠΑ αποσύρονται από την υπόθεση, αφήνοντας το βάρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο ολιγάρχης Κονσταντίν Μαλοφέγεφ είπε χαρακτηριστικά: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πληρώσει τα πάντα». Ο γερουσιαστής Ντμίτρι Ρογκόζιν μίλησε για «αδιέξοδο» στο μέτωπο, με ισορροπία σε εξοπλισμό, εκπαίδευση και ηθικό.
Ο Ρώσος ΥΠΕΞ Σεργκέι Λαβρόφ συναντήθηκε με τον Αμερικανό ομόλογό του Μάρκο Ρούμπιο στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, σε μια προσπάθεια να παρουσιάσει «πραγματικές πληροφορίες» στην Ουάσιγκτον.
Ο πρώην πρόεδρος Ντμίτρι Μεντβέντεφ σχολίασε σκωπτικά ότι ο Τραμπ «έχει γλιστρήσει σε μια εναλλακτική πραγματικότητα» και προέβλεψε νέες ανατροπές: «Το βασικό είναι ότι συνεχίζει να αλλάζει θέση κατά 180 μοίρες σε κάθε πιθανό ζήτημα».
Με πληροφορίες από WSJ και Reuters
