Kathimerini.gr
Το μεγάλο όραμα του Εμανουέλ Μακρόν για έναν διπλωματικό θρίαμβο, τη Δευτέρα στη Νέα Υόρκη, με πλήθος δυτικών χωρών να αναγνωρίζουν ένα ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος, αναμένεται να δοκιμαστεί σκληρά στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών.
Η Ευρώπη εμφανίζεται διχασμένη: Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Βέλγιο, Πορτογαλία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Ανδόρα, Αυστραλία, Καναδάς επιδιώκουν τη διακήρυξη της αναγνώρισης, με χώρες, όμως, όπως η Γερμανία και η Ιταλία, να μην υιοθετούν την πρωτοβουλία Μακρόν. Παράλληλα, οι πιθανότητες να πείσει τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ή τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου να τερματίσουν τον πόλεμο είναι ελάχιστες.
Ο απώτερος στόχος του Μακρόν είναι να διαμηνύσει πως υπάρχει ένα παγκόσμιο «αντίβαρο» στη στήριξη του Τραμπ προς το Ισραήλ, αλλά και να εντείνει την πίεση για ειρήνη. «Ηδη, διατυπώνονται συγκρίσεις με τη στάση αντίστασης της Γαλλίας υπό τον Ζακ Σιράκ στην εισβολή στο Ιράκ, το 2003, μια θέση που εκφράστηκε σε μία ιστορική ομιλία στα Ηνωμένα Εθνη», σημειώνει σε δημοσίευμά του το Politico, το οποίο τελικά διερωτάται πόση επιρροή πραγματικά έχει ο Μακρόν και κατά πόσο η μεγαλεπήβολη επιδίωξή του θα προκαλέσει περαιτέρω ρήγματα στην Ε.Ε και το ΝΑΤΟ.
«Δεν αλλάζει κάτι»
Σύμφωνα με Ευρωπαίο διπλωμάτη που μίλησε στο Politico σε καθεστώς ανωνυμίας, το μεγάλο στοίχημα ήταν το Ισραήλ, εν μέσω διογκούμενης διεθνούς πίεσης, «να κάνει κάποιες παραχωρήσεις». Ωστόσο, όπως λέει, «αυτό δεν φαίνεται να συμβαίνει. Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν το Ισραήλ, το οποίο πλέον επιταχύνει τις προσαρτήσεις και στη Δυτική Όχθη».
Ένας άλλος διπλωμάτης σημείωσε ότι όσο το Ισραήλ έχει την υποστήριξη του «μεγάλου συμμάχου του, των Ηνωμένων Πολιτειών, με το Iron Dome… δεν αλλάζει τίποτα».
Για πολλούς παρατηρητές, ωστόσο, η πίεση του Μακρόν δεν αφορά τόσο τον άμεσο αντίκτυπο όσο τη δημιουργία ενός σημείου καμπής στις σχέσεις της Ευρώπης με το Ισραήλ.
Την Ευρώπη στοιχειώνει πάντα ο ρόλος της στο Ολοκαύτωμα και γι’αυτό έχει λάβει μόνο «συμβολικά, μικρά» μέτρα κατά του Ισραήλ, ακόμη και «παρά την αμηχανία των Ευρωπαίων για τον τρόπο που αντιμετωπίζει το Ισραήλ τους Παλαιστινίους», εξηγεί η Κριστίνα Κάους, ειδική σε θέματα Μέσης Ανατολής στο think tank German Marshall Fund.
«Ωστόσο, οι εξελίξεις των τελευταίων δύο ετών, και των τελευταίων μηνών, οδήγησαν στην συνειδητοποίηση ότι τα πράγματα δεν μπορούν να συνεχιστούν έτσι», είπε.
Για την Κάους, η πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, την περασμένη εβδομάδα, να επιβάλει κυρώσεις και δασμούς στο Ισραήλ αντανακλά αυτή την ριζική αλλαγή στη νοοτροπία της Ευρώπης. «Είναι κάτι άνευ προηγουμένου», είπε. «Τα εμπορικά μέτρα λαμβάνονται συνήθως μόνο κατά αυταρχικών χωρών όπως η Μιανμάρ ή η Λευκορωσία», πρόσθεσε.
Προσχήματα
Η λίστα των συμμετεχόντων στη διάσκεψη του Μακρόν για την Παλαιστίνη δεν είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή όσον αφορά τους Ευρωπαίους ηγέτες, σχολιάζει το Politico, επικαλούμενο τις παρουσίες στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, αλλά κυρίως τις ηχηρές απουσίες.
Ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ, ο Βέλγος Μπαρτ Ντε Βέβερ, ο Πορτογάλος Μαρσέλο Ρεμπέλο ντε Σούζα και ηγέτες από το Λουξεμβούργο και τη Μάλτα θα παραστούν στη διάσκεψη της Δευτέρας. Λίγο περισσότερο βάρος θα προσδώσουν ο Καναδός Μαρκ Κάρνι και ο Αυστραλός Άντονι Αλμπανέζε, οι οποίοι αναμένεται να εκφωνήσουν ομιλίες.
Ωστόσο, ενδεικτική της αμφιταλάντευσης ή και του διχασμού των Ευρωπαίων στο θέμα, η πλειονότητα των άλλων Ευρωπαίων ηγετών, ακόμη και εκείνων που συμμερίζονται τη στάση Μακρόν, βρήκαν λόγους για να αποφύγουν τη Νέα Υόρκη.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ της εσωκομματικής πίεσης και των αναδυόμενων επικρίσεων για τη δεύτερη επίσημη επίσκεψη του Ντόναλντ Τραμπ στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ο Κιρ Σταρμερ δεν αναμένεται να παραστεί στη συνάντηση του ΟΗΕ, αφήνοντας την εκπροσώπηση στον αναπληρωτή πρωθυπουργό Ντέιβιντ Λάμι και την υπουργό Εξωτερικών Ιβέτ Κούπερ.
Απών θα είναι και ο Γερμανός καγκελάριος Μερτς, τον οποίο θα εκπροσωπήσει ο υπουργός Εξωτερικών του, Γιόχαν Βάντεφουλ. Επισήμως, η απουσία του αποδίδεται σε εσωτερικά θέματα που απαιτούν την αμέριστη προσοχή του – όπως οι κοινοβουλευτικές συζητήσεις για τον κρατικό προϋπολογισμό του επόμενου έτους.
«Η βολική συγκυρία των χρονοδιαγραμμάτων επιτρέπει επίσης στον Γερμανό καγκελάριο, σθεναρό αντίπαλο της αναγνώρισης του παλαιστινιακού κράτους, να αποφύγει την άμεση αντιπαράθεση με το Παρίσι — και άλλους — στη διεθνή σκηνή», σχολιάζει το Politico.
«Δεν είναι απαραίτητο, ούτε πολιτικά σκόπιμο για αυτόν να πάει. Αρκεί να μην εμποδίζουν τις εξελίξεις και να αφήσουν τη Γαλλία και την Ισπανία να προωθήσουν τη συζήτηση», προσθέτει η Κάους.
Η Ιταλίδα πρωθυπουργός Μελόνι, «ουδέποτε υποστηρίκτρια των πρωτοβουλιών του Μακρόν», όπως σχολιάζει το Politico, επίσης θα απουσιάζει, επιλέγοντας να φτάσει στη Νέα Υόρκη μια μέρα μετά τη διάσκεψη. Την περασμένη εβδομάδα, εξάλλου, ο υπουργός Εξωτερικών Αντόνιο Ταγιάνι έδωσε το στίγμα των ιταλικών προθέσεων, απορρίπτοντας τις πρωτοβουλίες για την αναγνώριση της Παλαιστίνης ως «απολύτως ανώφελες».
«Η πραγματική εξουσία στην Ουάσιγκτον»
Τη Δευτέρα, όπως σημειώνει το Politico, o Μακρόν μπορεί να καταφέρει να εξαλείψει τις διαφωνίες μεταξύ των Ευρωπαίων με μια ενθουσιώδη ομιλία και μια προσεκτικά οργανωμένη συνέντευξη τύπου. «Ωστόσο, οι διαφωνίες έχουν σημασία όταν πρόκειται για τη λήψη μέτρων».
Προς το παρόν, δεν υπάρχει επαρκής υποστήριξη μεταξύ των χωρών της ΕΕ για την επιβολή κυρώσεων ή δασμών κατά του Ισραήλ, με τους τελευταίους να απαιτούν ειδική πλειοψηφία για να εγκριθούν.
Αλλά αυτό μπορεί να αλλάξει. Σύμφωνα με δύο διπλωμάτες στις Βρυξέλλες, εάν το Ισραήλ λάβει μέτρα, όπως η προσάρτηση νέων εδαφών, μετά τη γενική συνέλευση του ΟΗΕ, οι χώρες της ΕΕ που μέχρι στιγμής αντιτάσσονται σε οποιαδήποτε ευρωπαϊκά κατά του Ισραήλ, ιδίως η Γερμανία, ενδέχεται να αποφασίσουν να αλλάξουν τη θέση τους.
Ακόμα και τότε, όμως, «η πραγματική εξουσία θα παραμείνει στα χέρια των ακλόνητων συμμάχων του Ισραήλ στην Ουάσιγκτον. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, δεν μασάει τα λόγια του για το “απερίσκεπτο”, όπως το χαρακτήρισε, σχέδιο του Γάλλου προέδρου, το οποίο, όπως λέει, θα είναι “ένα χαστούκι στα θύματα της 7ης Οκτωβρίου”», καταλήγει το Politico.
