Στην Ολλανδία, όλα τα 17χρονα αγόρια και κορίτσια λαμβάνουν ένα μάλλον ασυνήθιστο δώρο στα γενέθλιά τους. Ενα σημείωμα από την κυβέρνηση, ένα είδος «φύλλου πορείας», τους υπενθυμίζει ότι υπόκεινται σε στρατιωτική θητεία, η οποία έχει ανασταλεί από το 1997 μεν, αλλά δεν έχει καταργηθεί ποτέ. Οπως συμβαίνει και αλλού στην Ευρώπη, για παράδειγμα στη Γαλλία.
Θεωρητικά, δεν έχουν καμία υποχρέωση να παρουσιαστούν για υπηρεσία… προς το παρόν. Αντιμέτωπη με ακραίες ελλείψεις και τον μη ρεαλιστικό στόχο των 200.000 νεοσυλλέκτων, η Χάγη εξετάζει τώρα στρατολόγηση σουηδικού τύπου: επιλεκτική και σύντομη. Οι λίγες χιλιάδες νέοι που θα εκπαιδευτούν σε λίγους μήνες θα μετατεθούν στη συνέχεια στους εφέδρους.
Σήμερα, η πλειονότητα των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν εφαρμόζει πλέον την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία. Μόλις δύο χώρες, η Ιρλανδία και η Μάλτα, δεν την έχουν θεσπίσει ποτέ. Ωστόσο, υπό την αυξανόμενη πίεση του φερόμενου «υβριδικού πολέμου» που διεξάγει η Ρωσία, αρκετές άλλες, όπως η Γαλλία, συζητούν την επιστροφή της.
Στο Βέλγιο, όλοι οι 18χρονοι λαμβάνουν επίσης σημείωμα που τους ενημερώνει για τη νέα μονοετή εθελοντική στρατιωτική θητεία. Ο στρατός, αναζητώντας χιλιάδες επιπλέον νεοσύλλεκτους και εφέδρους, ξεκίνησε την πρώτη σχετική ενημερωτική του εκδήλωση στη Λιέγη την Κυριακή, προσελκύοντας περίπου 100 νέους. Αυτό είναι ένα συμβολικό βήμα για μία χώρα όπου το ζήτημα της υποχρεωτικής στράτευσης επανέρχεται σιωπηλά. Οι Βέλγοι προετοιμάζουν επίσης τον πληθυσμό για την πιθανότητα η χώρα να επιστρατεύσει τους πολίτες της.
Στη Γερμανία, η κυβέρνηση στοχεύει να στρατολογήσει 100.000 εφέδρους έως το 2030 και να αυξήσει το μέγεθος των ενόπλων δυνάμεων. «Η Γερμανία σκοπεύει να αποκτήσει τον ισχυρότερο στρατό στην Ευρώπη. Αλλά έχει ακόμη να διανύσει μεγάλη απόσταση. Θα χρειαστεί χρόνος», τονίζει ο πολιτικός επιστήμονας Πατρίκ Μαρτίν-Ζενιέ στη Le Parisien.
Σύμφωνα με αυτόν τον ειδικό σε ευρωπαϊκές υποθέσεις, «κανείς δεν στοχεύει στην υποχρεωτική στρατιωτική θητεία επειδή θα κινητοποιούσε μία ολόκληρη ηλικιακή ομάδα και το κόστος για τη Γαλλία θα έφτανε τα 5 δισ. ευρώ». Ο εθελοντισμός προσφέρει επίσης το πλεονέκτημα της δοκιμής της «δύναμης του χαρακτήρα» των νέων, όπως έχει αναφέρει ο Γάλλος αρχηγός του επιτελείου άμυνας, Φαμπιέν Μαντόν.
Χώρες στην «πρώτη γραμμή»
Αλλες χώρες δεν επέλεξαν αυτή την ήπια προσέγγιση. Η Φινλανδία και η Εσθονία, που συνορεύουν και οι δύο με τη Ρωσία, διατηρούσαν ανέκαθεν την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία.
Τα άλλα δύο κράτη της Βαλτικής την επανέφεραν. Η Λιθουανία το έπραξε ήδη από το 2015, έναν χρόνο μετά τη ρωσική προσάρτηση της Κριμαίας. Η Λετονία την επανέφερε το 2024 για άνδρες ηλικίας 18 έως 27 ετών.
Ακόμη και η Κροατία ακολούθησε το παράδειγμά της στα τέλη Οκτωβρίου. Η κυβέρνηση θεώρησε ότι το γεωπολιτικό κλίμα επέβαλε την επαναφορά της βασικής στρατιωτικής εκπαίδευσης. Κάθε χρόνο, 18.000 νέοι θα καλούνται να φορέσουν στολή για δύο μήνες, μόλις ενηλικιωθούν, ξεκινώντας από το 2026. Οι γυναίκες θα εξαιρούνται.
Με κλήρωση
Συνολικά, περίπου δέκα ευρωπαϊκές χώρες απαιτούν από τους νεαρούς πολίτες τους να υπηρετούν στον στρατό. Οπως συμβαίνει συχνά στην Ευρώπη, κάθε χώρα έχει τη δική της μέθοδο.
Τα συστήματα ποικίλλουν τόσο πολύ ώστε το ποσοστό που επηρεάζουν κυμαίνεται από το 8% των ανδρών και των γυναικών στη Σουηδία έως και το 80% των ανδρών στην Ελλάδα.
Το μοντέλο της Δανίας είναι από τα πιο ασυνήθιστα: οι νέοι επιλέγονται με κλήρωση, για να καθοριστεί εάν θα εκπληρώσουν ή όχι τη στρατιωτική τους θητεία, ανάλογα με τις ανάγκες του στρατού. Εν τω μεταξύ, το «πατριωτικό αντανακλαστικό» στη χώρα παραμένει πολύ ζωντανό: Σχεδόν όλοι οι νεοσύλλεκτοι κατατάσσονται εθελοντικά (ποσοστό 99% σύμφωνα με τις ένοπλες δυνάμεις της Δανίας). Πρόσφατα, την 1η Ιουλίου, η στρατιωτική θητεία έγινε υποχρεωτική για τις 18χρονες γυναίκες, ενώ προηγουμένως μπορούσαν να καταταγούν σε εθελοντική βάση. Και από το 2026, θα αυξηθεί από 4 σε 11 μήνες.
Με αυτές τις ανακοινώσεις, οι χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ δεν απευθύνονται μόνο στους δικούς τους πληθυσμούς. Αποδεικνύουν επίσης στις Ηνωμένες Πολιτείες ότι η Ευρώπη είναι ικανή να διασφαλίσει την άμυνά της, αναφέρει ο Μαρτίν-Ζενιέ στη Le Parisien.
Πηγή: Le Parisien
