ΠΗΓΗ: Reuters
Τον πρώτο Αμερικανό Πάπα στην Ιστορία εξέλεξε χθες το κονκλάβιο των καρδιναλίων επιλέγοντας τον Ρόμπερτ Φράνσις Πρέβοστ ως προκαθήμενο της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Ο Πάπας Λέων ΙΔ΄, όπως επέλεξε να ονομασθεί ο νέος επίσκοπος Ρώμης, βγήκε χθες στον εξώστη της βασιλικής του Αγίου Πέτρου λίγη ώρα μετά την εμφάνιση λευκού καπνού από την καμινάδα της Καπέλα Σιστίνα, υπό τις επευφημίες 50.000 πιστών και εκφώνησε την πρώτη του δημόσια ομιλία. «Ειρήνη στον κόσμο», είπε ο νέος Πάπας στα ιταλικά.
Πριν από την έξοδο του νέου Ποντίφικα στον εξώστη, εκκωφαντικές κωδωνοκρουσίες ήχησαν από τη βασιλική, ενώ ο εκπρόσωπος του κονκλαβίου ανακοίνωνε το όνομα του νικητή της ψηφοφορίας. Η ψηφοφορία ολοκληρώθηκε γρήγορα, με την πλειοψηφία των καρδινάλιων να επιλέγει τον Πρέβοστ στη δεύτερη μόλις ημέρα της διαδικασίας. Ο σημερινός Πάπας Λέων ήταν από τα φαβορί της κούρσας, αν και τα προγνωστικά έδιναν μεγαλύτερες πιθανότητες στον επικεφαλής της διπλωματίας του Βατικανού, στον Ιταλό Πιέτρο Παρόλιν, στον μεταρρυθμιστή καρδινάλιο Λουίς Αντόνιο Τάγκλε από τις Φιλιππίνες και στον πολέμιο του Πάπα Φραγκίσκου, στον συντηρητικό καρδινάλιο Ρομπέρ Σάρα από τη Γουινέα.
Ενθουσιασμός Τραμπ
Τα συγχαρητήριά του για την εκλογή του Πρέβοστ έδωσε αμέσως ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ γράφοντας στην ιδιωτική του πλατφόρμα: «Ενιωσα μεγάλη υπερηφάνεια όταν συνειδητοποίησα ότι είναι ο πρώτος Αμερικανός Πάπας. Ανυπομονώ να τον συναντήσω. Θα είναι μια πολύ σημαντική στιγμή!».
Σε μήνυμά του ο καθολικός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο ανέφερε: «Οι ΗΠΑ προσδοκούν περαιτέρω ενίσχυση των σχέσεων με την Αγία Εδρα και τον πρώτο Αμερικανό Ποντίφικα». Τον ενθουσιασμό της κυβέρνησης Τραμπ δεν έμοιαζε, όμως, να μοιράζεται χθες μερίδα συντηρητικών Ρεπουμπλικανών και μελών του κινήματος MAGA του Τραμπ.
Μιλώντας στην εκπομπή του λίγη ώρα μετά την ανακοίνωση του ονόματος του νέου Πάπα, ο συντηρητικός σχολιαστής και σύμμαχος του Τραμπ, Τσάρλι Κερκ, είπε: «Πρέπει να υπενθυμίσω ότι ο κ. Πρέβοστ δημοσίευε προπαγάνδα υπέρ του Τζορτζ Φλόιντ, του Αφροαμερικανού που πέθανε από ασφυξία κατά τη διάρκεια σύλληψής του το 2000». Σε λακωνικό μήνυμά της στην πλατφόρμα Χ, η γνωστή για τις ακροδεξιές θέσεις της σύμβουλος του Τραμπ, Λόρα Λούμερ, έγραψε: «Πάπας woke μαρξιστής».
Ο Τραμπ είχε εκδηλώσει την προτίμησή του ενόψει της εκλογής νέου Πάπα, υποστηρίζοντας τον αρχιεπίσκοπο της Νέας Υόρκης, καρδινάλιο Ντόλαν, για τον θρόνο του Αγίου Πέτρου. Η επιλογή του Πρέβοστ δείχνει ότι το κονκλάβιο, στην πλειοψηφία του διορισμένο από τον Πάπα Φραγκίσκο, επιλέγει Ποντίφικα πρόθυμο να επικρίνει την Ουάσιγκτον για την πολιτική της. Ο καρδινάλιος Πρέβοστ είχε κατά το παρελθόν καταδικάσει δημόσια τον «αμερικανισμό», όπως χαρακτήριζε την επιβλητική ισχύ των ΗΠΑ και την ικανότητά τους να ποδοπατούν τους ανθρώπους.
Τα πρώτα λόγια του νέου Πάπα από τον εξώστη της βασιλικής του Αγίου Πέτρου περιείχαν έκκληση για ειρήνη, ανθρώπινη αλληλεγγύη και βοήθεια προς τους κατατρεγμένους, θέσεις διαμετρικά αντίθετες με την πολιτική του πρόεδρου Τραμπ.
Την εκλογή του καρδιναλίου Πρέβοστ χαιρέτισε ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι με μήνυμά του στην πλατφόρμα Χ: «Η Ουκρανία αποδίδει μεγάλη αξία στη σταθερή υποστήριξη της Αγίας Εδρας στο διεθνές δίκαιο, στη στάση της κατά της ρωσικής στρατιωτικής εισβολής και στην προστασία αθώων πολιτών. Σε αυτή την αποφασιστική στιγμή για τη χώρα μας ελπίζουμε στη συνεχιζόμενη ηθική υποστήριξη και πνευματική καθοδήγηση του Βατικανού στις ουκρανικές προσπάθειες για αποκατάσταση της δικαιοσύνης και της ειρήνης».
Σήμερα η Λειτουργία
Ο Λέων ΙΔ΄ θα ιερουργήσει σήμερα το πρωί στις 9 στην Καπέλα Σιστίνα, ενώ η Αγία Εδρα θα ανακοινώσει δύο τελετουργικές Θείες Λειτουργίες εντός των προσεχών τριών εβδομάδων, στην πλατεία του Αγίου Πέτρου και στον καθεδρικό ναό της Ρώμης, στον Αγιο Ιωάννη του Λατερανού. Την πρώτη του συνέντευξη Τύπου θα παραχωρήσει ο νέος Πάπας τη Δευτέρα το πρωί.
Η επιλογή του Πρέβοστ να υιοθετήσει το όνομα Λέων θεωρείται σημαδιακή της πολιτικής που σχεδιάζει να ακολουθήσει. Ο τελευταίος Πάπας με αυτό το όνομα ήταν ο Λέων ΙΓ΄ (1878-1903), πρώτος Ποντίφικας της βιομηχανικής εποχής, ο οποίος διακρίθηκε για το προοδευτικό πνεύμα του και τη στήριξή του προς την εργατική τάξη.
Σχόλια προκάλεσε η επιλογή του Πάπα Λέοντος να εγκαταλείψει την ενδυματολογική αυστηρότητα του Φραγκίσκου, υιοθετώντας για την πρώτη του εμφάνιση στον εξώστη χρυσοποίκιλτα άμφια, που θύμιζαν κάπως εκείνα του Πάπα Βενέδικτου ΙΣΤ΄. Ο Πρέβοστ είναι μέλος του μοναστικού τάγματος του Αγίου Αυγουστίνου, τα μέλη του οποίου δεν υπόκεινται σε ενδυματολογικούς περιορισμούς, όπως τα μέλη του τάγματος των Ιησουιτών, στο οποίο ανήκε ο Φραγκίσκος.
Ο καρδινάλιος Πρέβοστ είναι, ωστόσο, γνωστός για τις ασκητικές του συνήθειες χάρη στο πολυετές ιεραποστολικό έργο του στο Περού. Ανθρωποι που γνώριζαν τον Πρέβοστ στη Λατινική Αμερική κάνουν λόγο για ιερωμένο με μεγάλη αγάπη και σεβασμό προς τον λαό.
Γεφυροποιός ιδεολογικών διαφορών και συνόρων
Eξήντα εννέα ετών, ο γεννημένος στο Σικάγο καρδινάλιος Ρόμπερτ Φράνσις Πρέβοστ θεωρείται κληρικός που γεφυρώνει ιδεολογικές διαφορές και σύνορα. Εχει θητεύσει δύο δεκαετίες στο Περού, όπου έγινε επίσκοπος και πήρε την περουβιανή υπηκοότητα. Μέχρι χθες κατείχε μια από τις θέσεις με τη μεγαλύτερη επιρροή στο Βατικανό και τελικά αναδείχθηκε ο πρώτος Πάπας από τις ΗΠΑ. Τη στιγμή που τα δύο στρατόπεδα, προοδευτικοί και συντηρητικοί, τσακώνονταν αν θα συνεχίσουν ή όχι την κληρονομιά του Πάπα Φραγκίσκου, ο Αμερικανός καρδινάλιος κρίθηκε προφανώς ως η πλέον ισορροπημένη εναλλακτική λύση για το μέλλον της Ρωμαιο-καθολικής Εκκλησίας.
Από τη μία έχει ομοιότητες με τον προκάτοχό του όσον αφορά την αφοσίωσή του σε φτωχούς και μετανάστες· από την άλλη, δύσκολα θα απαντήσει «Ποιος είμαι εγώ να κρίνω» αναφερόμενος σε άτομα ΛΟΑΤΚΙ, όπως είχε κάνει ο Φραγκίσκος. Σε ομιλία του προς τους επισκόπους το 2012 είχε επιτεθεί στα δυτικά ΜΜΕ και στην ποπ κουλτούρα επειδή δείχνουν συμπάθεια «για πεποιθήσεις και πρακτικές που αντίκεινται στο Ευαγγέλιο». Οταν κλήθηκε να δώσει διευκρινίσεις, εξήγησε ότι εννοεί «τον ομοφυλοφιλικό τρόπο ζωής» και τις «εναλλακτικές οικογένειες που αποτελούνται από ομόφυλα ζευγάρια και τα υιοθετη-μένα παιδιά τους».
«Ο επίσκοπος δεν πρέπει να είναι μικρός πρίγκιπας που κάθεται στο βασίλειό του», είχε δηλώσει πέρυσι στην ιστοσελίδα του Βατικανού. Ο προκαθήμενος μιας Εκκλησίας, αντιθέτως, «πρέπει να είναι αυθεντικά ταπεινός, κοντά στους πιστούς, να περπατά και να υποφέρει μαζί τους».
Η πορεία του
Ο καρδινάλιος Πρέβοστ διορίστηκε το 2023 επικεφαλής του γραφείου που επιλέγει τους επισκόπους παγκοσμίως και πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του εκτός ΗΠΑ. Χειροτονήθηκε το 1982, σε ηλικία 27 ετών, κι απέκτησε διδακτορικό στο Παπικό Πανεπιστήμιο του Θωμά Ακινάτη στη Ρώμη. Ως ηγέτης του Τάγματος του Αγίου Αυγουστίνου, ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο, μιλάει ισπανικά και ιταλικά.
Οπως ανέφερε σε πρόσφατο προφίλ των New York Times ο καθηγητής θεολογικών σπουδών στο Χάρβαρντ, Ραούλ Ε. Ζεγκάρα, ο νέος Πάπας ξέρει καλά ότι «το επίκεντρο της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας δεν είναι οι ΗΠΑ, ούτε ο Βόρειος Ατλαντικός». Αν δεν ήταν Αμερικανός, σίγουρα θα ήταν κατάλληλος για την ηγεσία της Εκκλησίας, ανέφερε λίγες ημέρες πριν από την εκλογή του ο Μάρκο Πολίτι, βετεράνος αναλυτής του Βατικανού στη Ρώμη. Πολλοί επισημαίνουν ότι η συμπεριφορά του είναι διαφορετική από αυτήν του Φραγκίσκου. Είναι συγκρατημένος και διακριτικός. «Δεν κάνει υπερβολές. Θα ευλογήσει μεν μωρά, αλλά δεν πρόκειται να τα πάρει αγκαλιά», σχολίασε ο 46χρονος πατέρας Μισέλ Φαλκόνε, ιερέας στο Τάγμα του Αγίου Αυγουστίνου, για τον καρδινάλιο Πρέβοστ.
Εμφυλα ζητήματα
Ως επίσκοπος στο Περού είχε αντιταχθεί στο κυβερνητικό σχέδιο για εισαγωγή μαθήματος για έμφυλα ζητήματα. «Η προώθηση της ιδεολογίας του φύλου προκαλεί σύγχυση, γιατί δημιουργεί φύλα που δεν υπάρχουν», είχε πει στα τοπικά ΜΜΕ. Αν και είχε υποστηρίξει στο Περού τα δικαιώματα των μεταναστών από τη Βενεζουέλα, επικρίσεις είχε προκαλέσει η κακή διαχείριση καταγγελιών για σεξουαλική κακοποίηση.
Μια γυναίκα που είχε κακοποιηθεί σεξουαλικά μαζί με άλλες δύο από δύο ιερείς ενώ ήταν ακόμη κορίτσια, πολλά χρόνια προτού αναλάβει τα καθήκοντά του ο καρδινάλιος Πρέβοστ, τον κατηγόρησε για συγκάλυψη της υπόθεσης και πως δεν σταμάτησε τον ένα θύτη από το να χοροστατεί σε λειτουργίες. Πράγματι ο καρδινάλιος άνοιξε έρευνα, την οποία στη συνέχεια έκλεισε με συνοπτικές διαδικασίες το Βατικανό. Μετά την άφιξη νέου επισκόπου η έρευνα ξανάνοιξε. Οι υποστηρικτές του πάντως ισχυρίζονται ότι ο νέος Πάπας αποτελεί στόχο μιας εκστρατείας δυσφήμησης από μέλη ενός καθολικού κινήματος το οποίο διέλυσε ο Φραγκίσκος. Παρόμοιες καταγγελίες για αμέλεια και συγκάλυψη είχαν διατυπωθεί όμως εναντίον του και στο Σικάγο για υποθέσεις ασέλγειας εις βάρος αγοριών.
