Kathimerini.gr
Αντιπροσωπείες από το Ισραήλ και τη Χαμάς βρίσκονται στο αιγυπτιακό θέρετρο Σαρμ ελ Σέιχ, εγκαινιάζοντας έναν νέο γύρο συνομιλιών που η Ουάσιγκτον ελπίζει να οδηγήσουν στον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα και στην απελευθέρωση των εναπομεινάντων ομήρων.
Οι διαπραγματεύσεις εντάσσονται στο σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό της σύγκρουσης, το οποίο περιλαμβάνει και τη σταδιακή αποστράτευση της Χαμάς – ζήτημα που παραμένει ιδιαίτερα αμφιλεγόμενο.
Η έναρξη των συνομιλιών συμπίπτει με την παραμονή της δεύτερης επετείου από την επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, που στοίχισε τη ζωή σε 1.200 ανθρώπους και οδήγησε στην αιχμαλωσία 251 ομήρων, τη φονικότερη ημέρα για τους Εβραίους μετά το Ολοκαύτωμα.
Η ισραηλινή αντεπίθεση που ακολούθησε έχει προκαλέσει, σύμφωνα με τις παλαιστινιακές αρχές, περισσότερους από 67.000 νεκρούς στη Γάζα και έχει αφήσει την πλειονότητα των 2,2 εκατομμυρίων κατοίκων της άστεγη και αντιμέτωπη με την πείνα.
Η αντιπροσωπεία του Ισραήλ, στην οποία συμμετέχουν στελέχη των υπηρεσιών Μοσάντ και Σιν Μπετ, ο σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής του πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου, Οφίρ Φαλκ, και ο συντονιστής για τους ομήρους Γκαλ Χιρς, έφθασε τη Δευτέρα στο θέρετρο της Ερυθράς Θάλασσας.
Ο επικεφαλής των συνομιλιών, υπουργός Στρατηγικών Υποθέσεων Ρον Ντέρμερ, αναμένεται να ενταχθεί αργότερα μέσα στην εβδομάδα, ανάλογα με την πορεία των διαπραγματεύσεων.
Η αντιπροσωπεία της Χαμάς ηγείται από τον εξόριστο ηγέτη της στη Γάζα, Χαλίλ αλ Χάγια, ο οποίος ταξίδεψε για πρώτη φορά στην Αίγυπτο μετά την ισραηλινή αεροπορική επίθεση στην Ντόχα που κόστισε τη ζωή στον γιο του.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της οργάνωσης, οι διαπραγματευτές θα επιδιώξουν να καθορίσουν τον μηχανισμό ανταλλαγής των υπόλοιπων ομήρων –ζωντανών και νεκρών– με Παλαιστινίους κρατουμένους, καθώς και τους όρους για κατάπαυση του πυρός και αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Γάζα.
Πηγή της Χαμάς ανέφερε ότι «αγκάθι» των συνομιλιών αποτελεί η απαίτηση για αποστράτευση της οργάνωσης, όπως προβλέπει και το σχέδιο Τραμπ.
Η Χαμάς απορρίπτει κάθε συζήτηση περί αφοπλισμού χωρίς τον τερματισμό της ισραηλινής κατοχής και τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους. Την προοπτική αυτή ο Νετανιάχου την έχει αποκλείσει κατηγορηματικά, την ώρα που αρκετές δυτικές χώρες, μεταξύ αυτών η Βρετανία και η Γαλλία, αναγνώρισαν το παλαιστινιακό κράτος τον Σεπτέμβριο.
Παρά τις βαθιές διαφορές, οι δύο πλευρές έχουν συμφωνήσει στα βασικά σημεία του σχεδίου Τραμπ, αν και όχι στις λεπτομέρειες.
Ο Αμερικανός πρόεδρος εμφανίστηκε αισιόδοξος, γράφοντας σε ανάρτησή του: «Μου είπαν ότι η πρώτη φάση πρέπει να ολοκληρωθεί μέσα στην εβδομάδα και ζητώ από όλους να ΚΙΝΗΘΟΥΝ ΓΡΗΓΟΡΑ».
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η πρώτη φάση των συνομιλιών αφορά την απελευθέρωση των ομήρων έναντι Παλαιστίνιων κρατουμένων. Από τους 48 ομήρους που παραμένουν στη Γάζα, εκτιμάται ότι οι 20 είναι εν ζωή.
Η Χαμάς έχει εγκρίνει την ανταλλαγή αυτή και ορισμένα ακόμη σημεία του σχεδίου, αποφεύγοντας ωστόσο να δεσμευτεί για τον αφοπλισμό ή την παράδοση της διοίκησης της Γάζας.
Ο Τραμπ έχει παρουσιάσει το σχέδιό του ως την «πιο προχωρημένη προσπάθεια τερματισμού του πολέμου», δηλώνοντας ότι θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για ευρύτερη ειρήνη στη Μέση Ανατολή, στη βάση των συμφωνιών εξομάλυνσης του 2020.
Η ένταση στο Ισραήλ παραμένει υψηλή. Ο Νετανιάχου αντιμετωπίζει ισχυρές πιέσεις από τις οικογένειες των ομήρων και μια κοινωνία εξαντλημένη από τον πόλεμο, ενώ ταυτόχρονα δέχεται απειλές από τους ακροδεξιούς εταίρους του.
Ο υπουργός Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριτς προειδοποίησε ότι η διακοπή της στρατιωτικής εκστρατείας θα ήταν «σοβαρό λάθος», ενώ ο υπουργός Ασφαλείας Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ έχει απειλήσει να ρίξει την κυβέρνηση αν η Χαμάς δεν «εξαλειφθεί ολοκληρωτικά».
Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Γιοχάν Βάντεπουλ, εκτίμησε ότι οι συνομιλίες αυτές είναι «πιο υποσχόμενες από κάθε προηγούμενη προσπάθεια», καθώς «για πρώτη φορά ύστερα από δύο χρόνια δεν συζητείται απλώς κατάπαυση του πυρός, αλλά μια βιώσιμη πολιτική λύση».
Παρά τη συγκρατημένη αισιοδοξία, πηγές με γνώση των συνομιλιών εκτιμούν ότι οι διαπραγματεύσεις θα διαρκέσουν αρκετές ημέρες και πως δεν αναμένεται γρήγορη συμφωνία.
Οπως είπε ισραηλινή πηγή, «στόχος είναι να υπάρξει πλήρης συμφωνία σε όλα τα σημεία, πριν ξεκινήσει η εφαρμογή της εκεχειρίας».
