Kathimerini.gr
Ελβίρα Κρίθαρη
Λίγους μήνες πριν, όσο οι ελληνορθόδοξοι χριστιανοί της Συρίας διένυαν την περίοδο της Σαρακοστής, ένα μαύρο αυτοκίνητο σταμάτησε με φόρα μπροστά από τον Ναό του Προφήτη Ηλία, στην περιοχή Ντουέιλα της Δαμασκού, που έγινε την Κυριακή στόχος βομβιστικής επίθεσης αυτοκτονίας. Από τα ενσωματωμένα μεγάφωνα του οχήματος, άγνωστος άρχισε να κηρύττει, καλώντας τον χριστιανικό κόσμο της περιοχής να εισχωρήσει στο Ισλάμ. Tελικά εκδιώχθηκε από τους περίοικους, με την αγανάκτηση και ανησυχία από τη διαφαινόμενη πίεση τζιχαντιστικών ομάδων προς τους αλλόθρησκους πληθυσμούς της χώρας, να κυριαρχεί στην Ντουέιλα.
Αυτά περιγράφει στην «Κ», ο Iσα Ράζα, 37χρονος μηχανικός και ενεργό μέλος της ελληνορθόδοξης κοινότητας στην περιοχή, που βρισκόταν στο σπίτι του, 400 μέτρα από την εκκλησία, όταν έγινε η επίθεση που κόστισε τη ζωή σε τουλάχιστον 22 ανθρώπους και τραυμάτισε άλλους 63, σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες του συριακού υπ. Υγείας. «Φοβηθήκαμε όταν ακούσαμε την έκρηξη αλλά δεν περιμέναμε να είναι επίθεση αυτοκτονίας», λέει, κρίνοντας επιπλέον ανησυχητικό τον τρόπο με τον οποίο πραγματοποιήθηκε η τρομοκρατική ενέργεια. «Αφού μάθαμε τον λόγο, μας κατέβαλε φόβος και πανικός. Αυτό απειλεί άμεσα την ασφάλεια των χριστιανών. Υπάρχουν πολλές εκκλησίες στην περιοχή, μπορεί να συμβεί κάτι άνα πάσα στιγμή».
Ως ενδεικτική μιας πιθανής βίαιης αλλαγής στο κοινωνικο-θρησκευτικό υπόστρωμα της χώρας, αποτιμά ο ελληνορθόδοξος επίσκοπος Ηλίας Τουρέχ το αιματηρό περιστατικό. «Αυτό δεν είχε γίνει ποτέ στην ιστορία της Συρίας ώς τώρα», λέει, επιχειρώντας παραλληλισμούς με το Ιράκ της μετα-Σαντάμ εποχής. «Φοβάμαι ότι αυτά τα γεγονότα τα έχουμε δει στο Ιράκ μετά την πτώση του Σαντάμ, όταν αναπτύχθηκε το Daesh (Ισλαμικό Κράτος). Σταδιακά ο χριστιανικός πληθυσμός της Συρίας φθίνει, σαν να επαναλαμβάνεται η ιστορία του Ιράκ. Φοβάμαι για το μέλλον της Συρίας χωρίς τους χριστιανούς. Ξέρετε τώρα πόσοι θα φύγουν;», λέει.
«Ο χριστιανικός κόσμος είναι σήμερα φοβισμένος και ανήσυχος, αναζητώντας μια ευκαιρία να φύγει στο εξωτερικό για να ζήσει ειρηνικά», προσθέτει ο Ισα Ράζα.
Ανεξέλεγκτοι τζιχαντιστές
Παρά τις πρόσφατες επιθέσεις σε Αλαουίτες της Συρίας, ούτε ο Ράζα ούτε ο επίσκοπος Τουρέχ διακρίνουν άμεση συνάφεια. «Αυτό που συνέβη με τους Αλαουίτες είναι λίγο διαφορετικό», εκτιμά ο Ράζα. «Οι Αλαουίτες έγιναν στόχος ατομικά και μεμονωμένα. Μπορεί να ήταν εκδίκηση.
»Αλλά εδώ, μια εκκλησία βομβαρδίστηκε και η επίθεση έγινε εν μέσω μεγάλου πλήθους ανθρώπων κατά τη διάρκεια της προσευχής», εξηγεί, υπογραμμίζοντας στοιχεία που παραπέμπουν σε θρησκευτικό μίσος.
«Πιστεύω ότι η νέα κυβέρνηση είναι ανίκανη να προστατεύσει τους χριστιανούς, ειδικά δεδομένης της παρουσίας τζιχαντιστών που έχουν το όραμα της ίδρυσης ενός ισλαμικού κράτους. Ηρθαν στη Συρία για αυτόν τον σκοπό. Αναμένω ότι το κράτος δεν θα είναι σε θέση να τους ελέγξει», καταλήγει ο ίδιος.
Φαίνεται πως οι ελληνορθόδοξοι διαχωρίζουν την κυβέρνηση Αλ Σάρα από τις επιθέσεις. «Δεν υπήρχε χειρότερη περίοδος για τον χριστιανικό κόσμο της Συρίας από το καθεστώς Ασαντ», υπενθυμίζει ο επίσκοπος, που λειτουργούσε επί 15ετίας στη Χομς και στην ευρύτερη Αλ Νασάρα, τη λεγόμενη «κοιλάδα των χριστιανών».
«Ωστόσο, παρότι αυτά που γίνονται δεν είναι βούληση του Αλ Σάρα, δείχνει ότι δεν μπορεί να παρέχει ασφάλεια. Η κυβέρνηση έχει σαν προτεραιότητά της την οικονομία και αυτό είναι καλό γιατί ο κόσμος πείναγε επί Ασαντ, αλλά η ασφάλεια πρέπει να προηγείται. Δεν βρίσκεται η κυβέρνηση πίσω από τη βομβιστική επίθεση, αλλά επηρεάζεται από αυτή γιατί αποδεικνύει σε όλο τον κόσμο ότι αδυνατεί να διατηρήσει την τάξη στη χώρα και δεν μπορεί να συγκρατήσει τους τζιχαντιστές που έχει στους κόλπους της», επισημαίνει ο κ. Τουρέχ.
Ο ίδιος εκτιμά πως το ρεύμα των φανατικών ισλαμιστών που περιτριγυρίζει το νέο καθεστώς έχει ατζέντα ισλαμοποίησης της συριακής κοινωνίας. «Οι τζιχαντιστές που ήρθαν απέξω νομίζουν ότι είναι αυτοί που έφεραν τη νίκη επί του Ασαντ και επιζητούν τώρα να έχουν κάποιο ρόλο στην κυβέρνηση και στην κοινωνία. Επιζητούν δημόσιο βήμα, να κηρύττουν ελεύθερα στις πλατείες το Ισλάμ, με στόχο τον εξισλαμισμό των άλλων θρησκευτικών ομάδων που συμβιώνουν ανέκαθεν στη Συρία ειρηνικά».
Η αλληλεγγύη των μουσουλμάνων
Τα βράδια της Κυριακής στην Αλ Κασά, μια χριστιανική γειτονιά της Δαμασκού σε κοντινή απόσταση από την Ντουέιλα, δεν βρίσκεις εύκολα καρέκλα σε καφενείο και ταβέρνα για να κάτσεις, από τη μεγάλη κίνηση του κόσμου. Αμέσως μετά την επίθεση τα μαγαζιά της Αλ Κασά κατέβασαν ρολά και οι πολυσύχναστοι δρόμοι είναι άδειοι. «Αυτή η εικόνα λέει πολλά για την ψυχολογική κατάσταση του κόσμου», λέει ο κ. Τουρέχ και προσθέτει:
«Την ίδια στιγμή πολλοί μουσουλμάνοι της Συρίας βγάζουν ανακοινώσεις και μας στέλνουν μηνύματα αλληλεγγύης. Αυτό πρέπει να το πούμε καθαρά: οι μουσουλμάνοι της Συρίας, που χρόνια διαβιούν με εμάς, δεν συμφωνούν με τίποτα από αυτά που συμβαίνουν», καταλήγει και με συγκίνηση προωθεί ένα από τα μηνύματα μουσουλμάνων που κατακλύζουν αυτές τις ώρες τα κοινωνικά του δίκτυα: «Ολα τα τζαμιά της Δαμασκού είναι εκκλησίες. Ολες οι εκκλησίες της Δαμασκού είναι τζαμιά. Αίμα έτρεχε στην εκκλησία. Ετσι οι μιναρέδες έκλαιγαν μαζί με τις καμπάνες».
Στην πόλη του, τη Χομς, μουσουλμάνοι προσευχήθηκαν μαζί με τους χριστιανούς στις εκκλησίες τους, σε μια ένδειξη αλληλεγγύης αλλά κυρίως διαφοροποίησης από τα εξτρεμιστικά στοιχεία που καταλαμβάνουν ευδιάκριτες θέσεις πολύ κοντά στο νέο συριακό καθεστώς. Ενώ οι θρησκευτικές ελευθερίες στη Συρία βρίσκονται στο στόχαστρο, πολλοί Σύροι ανεξαρτήτως πίστης δεν εγκαταλείπουν την ελπίδα ότι την πτώση Ασαντ δεν θα ακολουθήσει ένα δριμύτερο καθεστώς για όλους.
