Του Απόστολου Τομαρά
Με τη διεθνή κοινότητα να παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα τις εξελίξεις στο Ισραήλ και τη Λωρίδα της Γάζας, η Κύπρος για άλλη μια φορά είναι έτοιμη να προσφέρει ό,τι της ζητηθεί στο ανθρωπιστικό κομμάτι της κρίσης στη Μέση Ανατολή. Οι πιέσεις που ασκούνται στους πληθυσμούς των εμπόλεμων περιοχών αναμένεται να βρουν εκτόνωση προς δυσμάς, όπως συνέβη με την κρίση του Σουδάν αλλά και παλαιότερα με τη λιβανική κρίση του 2006, όταν ασφαλές καταφύγιο μέσω Κύπρου βρήκαν στη μεν πρώτη περίπτωση 2.611 άνθρωποι, στη δε κρίση του Λιβάνου πάνω από 60.000 Ευρωπαίοι και Λιβανέζοι. Το επόμενο διάστημα η Λευκωσία θα κληθεί να διαχειριστεί τρία παράπλευρα ζητήματα, τα οποία είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την έκβαση της κρίσης στο Ισραήλ. Το πρώτο και άμεσο είναι το ανθρωπιστικό κομμάτι με την κυπριακή πλευρά να εκτιμά πως σε μια ενδεχόμενη επιδείνωση των εχθροπραξιών, έναρξη χερσαίων επιχειρήσεων από Ισραήλ, η Κύπρος θα είναι ο πρώτος προορισμός για αδιευκρίνιστο αριθμό ανθρώπων. Το δεύτερο, εξίσου σημαντικό θέμα, αφορά την τεράστια στρατιωτική κινητοποίηση που καταγράφεται στην Ανατολική Μεσόγειο υπό τον φόβο διεύρυνσης της σύρραξης. Το τρίτο είναι η έντονη ανησυχία που καταγράφεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο για πιθανή αντίδραση ισλαμικών στοιχείων σε στόχους ισραηλινών και αμερικανικών συμφερόντων. Ένα ζήτημα που στην κυπριακή πρωτεύουσα λαμβάνεται πολύ σοβαρά και που σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές της «Κ» παρακολουθείται στενά από τις αρχές ασφαλείας της Δημοκρατίας σε συνεργασία με αντίστοιχες γειτονικών και ευρωπαϊκών χωρών.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Κ», από την προηγούμενη Πέμπτη στο ΥΠΕΞ προετοιμάζονται για τη φιλοξενία μεγάλου αριθμού προσώπων, τα οποία εάν και εφόσον προκύψει ανάγκη θα μετακινηθούν μαζικά προς τη Δύση μέσω Κύπρου και σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες ο υπουργός Εσωτερικών ξεκίνησε την αναζήτηση χώρων όπου θα στεγαστούν, σε προσωρινή βάση. Αρχικά, όπως πληροφορούμαστε, έγιναν σκέψεις να χρησιμοποιηθούν κατασκηνωτικοί χώροι, κλειστές αθλητικές υποδομές ή και στρατόπεδα που δεν χρησιμοποιούνται. Ωστόσο οι συγκεκριμένες επιλογές εγκαταλείφθηκαν πρώτον γιατί εκτιμήθηκε πως δεν θα ικανοποιήσουν τις ανάγκες που θα προκύψουν και δεύτερον σε ό,τι αφορά τους αθλητικούς χώρους, χρησιμοποιούνται αυτή την περίοδο από σωματεία. Υπό το πρίσμα αυτό η προσοχή του ΥΠΕΞ έχει στραφεί προς τις τουριστικές υποδομές-ξενοδοχεία, επιλογή που μπορεί να καλύψει το ανθρωπιστικό κομμάτι της κρίσης σε μια περίοδο που υπάρχει διαθεσιμότητα κλινών και είναι μια επιλογή που υιοθετήθηκε και στο παρελθόν σε ανάλογες καταστάσεις. Οι πληροφορίες μας αναφέρουν πως ο υπουργός Εξωτερικών έγινε δέκτης εισηγήσεων να κινηθεί προς την πλευρά επιχειρηματιών τουριστικών καταλυμάτων, τα οποία μπορούν να φιλοξενήσουν για μικρό χρονικό διάστημα πρόσωπα που θα εγκαταλείψουν τις εμπόλεμες περιοχές.
Ταξίδι προς Κύπρο
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, μέχρι σήμερα η Κύπρος έχει δεχθεί 26 αιτήματα από ευρωπαϊκές και τρίτες χώρες για παροχή διευκολύνσεων σε υπηκόους τους. Μεταξύ των χωρών που έχουν αιτηθεί διευκολύνσεων είναι οι ΗΠΑ, η Γερμανία, η Πορτογαλία, η Δανία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Μέχρι και τα μέσα της προηγούμενης εβδομάδας η κατάσταση στο ανθρωπιστικό κομμάτι περιγραφόταν να κινείται μακριά από ανάλογες κρίσεις όπως αυτή του Σουδάν. Πραγματοποιήθηκαν 18 αφίξεις εκ των οποίων οι τρεις διά θαλάσσης. Συνολικά στην Κύπρο έφθασαν 1.083 άτομα, από τα οποία αναχώρησαν τα 871. Προσωρινή διαμονή προσφέρθηκε σε 182 άτομα. Λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα πριν από την έναρξη των χερσαίων επιχειρήσεων στο ΥΠΕΞ εκτιμούν ότι υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο οι αριθμοί αυτοί να είναι πολύ πιο μεγάλοι. Για παράδειγμα στο Ισραήλ, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, ζουν περίπου 100.000 Ισραηλινοί με γερμανικά διαβατήρια. Επίσης ανάμεσα στους ομήρους που κρατά η Χαμάς βρίσκονται και οκτώ Γερμανοί πολίτες.
Αυτό που φαίνεται να ανησυχεί περισσότερο την κυπριακή κυβέρνηση δεν είναι η συντονισμένη απομάκρυνση ανθρώπων από τις εμπόλεμες περιοχές αλλά η άτακτη φυγή με κάθε τρόπο και μέσο, στο σενάριο που η κρίση επεκταθεί και σε γειτονικές χώρες όπως ο Λίβανος ή η Συρία. Σε μια τέτοια περίπτωση το ανθρωπιστικό κομμάτι θα λάβει διαστάσεις όπως συνέβη με τον πόλεμο στη Συρία, απ’ όπου σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ 30 λέμβοι μεταναστών αναχώρησαν από τον Λίβανο μέσα σε δύο μήνες, έχοντας ως προορισμό την Κύπρο.
Η Εθνική Φρουρά
Την περασμένη Δευτέρα ο υπουργός Άμυνας Μιχάλης Γιωργάλλας, φιλοξενούμενος της ενημερωτικής εκπομπής του ΣΠΟΡ FM «Διασπορά Ειδήσεων», ερωτηθείς ποια θα είναι η στάση της Εθνικής Φρουράς στην περιοχή στο σενάριο γενίκευσης των εχθροπραξιών, με διπλωματικό τρόπο ξεκαθάρισε πως η Ε.Φ. έχει αφήσει πίσω της την εσωστρέφεια του παρελθόντος. Τοποθέτηση που αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να τεθεί σε κατάσταση εγρήγορσης, εάν και εφόσον κριθεί αναγκαίο, κάτι που είχε συμβεί και με τη συριακή κρίση. Όπως σημείωναν στρατιωτικοί αναλυτές στην «Κ», πρέπει να θεωρείται βέβαιη η ενεργοποίηση συστημάτων της Ε.Φ. για προστασία περιοχών από αέρος. Η προσοχή στρέφεται κυρίως σε περιοχές πέριξ των Βρετανικών Βάσεων και στο σενάριο που αυτές χρησιμοποιηθούν όπως συνέβη στις επιχειρήσεις του δυτικού συνασπισμού το 2014. Τότε, όπως είχε γράψει η «Κ», η Κύπρος είχε ενεργοποιήσει το αντιαεροπορικό σύστημα των BUK, πρώτον για κάλυψη των χωριών εντός και πέριξ των Βρετανικών Βάσεων και δεύτερον για ικανοποίηση σχετικού αιτήματος από πλευράς Βρετανών. Στο κομμάτι διευκολύνσεων θεωρείται βέβαιο πως υποδομές της Ε.Φ. θα χρησιμοποιηθούν από ευρωπαϊκές δυνάμεις. Ήδη η Λευκωσία έχει πει ναι στο αίτημα του Βερολίνου για την παρουσία στην Κύπρο ομάδας ειδικών δυνάμεων (ΚSK), η οποία και θα βρίσκεται σε ετοιμότητα. Η γερμανική στρατιωτική ομάδα έχει ως αποστολή την απομάκρυνση Γερμανών πολιτών και διπλωματικού προσωπικού σε περίπτωση κλιμάκωσης της κρίσης και διακοπή των πολιτικών πτήσεων. Να υπενθυμίσουμε πως δομές της Ε.Φ. έχουν χρησιμοποιηθεί και από τις ΗΠΑ, κυρίως για τον απεγκλωβισμό πολιτών από την ευρύτερη περιοχή.
