Της Αντριάνας Παντελή
Δίχως αίσιο τέλος για τις εκπαιδευτικές οργανώσεις φαίνεται να καταλήγει το ζήτημα του Νομοσχεδίου Αξιολόγησης Εκπαιδευτικών, αφού λιγοστεύουν οι ελπίδες για περεταίρω τροποποιήσεις στον νέο γύρο διαλόγου, ο οποίος θα διαρκέσει μέχρι τις 5 Νοεμβρίου, ημερομηνία που καθόρισε η Επιτροπή Παιδείας. Υπουργείο Παιδείας και εκπαιδευτικές οργανώσεις καλούνται για τελευταία φορά να εντοπίσουν συγκλίσεις στις θέσεις τους. ΠΟΕΔ και ΟΕΛΜΕΚ κάνουν λόγο για πληθώρα σημείων που χρειάζονται περισσότερες διευκρινίσεις. Από πλευράς της η υπουργός Παιδείας, δηλώνει πως δεν προτίθεται να υιοθετήσει θέσεις που αλλάζουν τη φιλοσοφία του σχεδίου. Ταυτόχρονα, η ΠΟΕΔ καταγγέλλει το Υπουργείο Παιδείας ότι χρησιμοποιεί ως εκβιαστικό επιχείρημα το ενδεχόμενο μη καταβολής χρηματικού ποσού προς την Κυπριακή Δημοκρατία για το νέο σύστημα αξιολόγησης από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Κύπρου, λόγω καθυστερήσεων στις διαδικασίες.
Η υπουργός Παιδείας, Αθηνά Μιχαηλίδου, η Πρόεδρος της ΠΟΕΔ, Μύρια Βασιλείου, ο Αντιπρόεδρος της ΟΕΛΜΕΚ, Ανδρέας Μαυράτσας και ο βουλευτής του ΔΗΣΥ, Γιώργος Κάρουλλας, μιλούν στην «Κ» για τους προβληματισμούς τους, καθώς και για τα επόμενά τους βήματα στις προσπάθειες ολοκλήρωσης του σχεδίου.
«Πρέπει κάποια στιγμή να τελειώνουμε. Να αναλάβουμε όλες τις ευθύνες μας και να πάμε παρακάτω»
Δεν θα καταλήξουμε σε πλήρη συμφωνία, λέει η υπουργός Παιδείας
Η υπουργός Παιδείας δήλωσε διατεθειμένη να ακούσει τα επιχειρήματα των εκπαιδευτικών με υπευθυνότητα και να προβεί σε τροποποιήσεις του σχεδίου, εφόσον οι εισηγήσεις δεν αλλάζουν τη φιλοσοφία και την επιστημονικότητά του. «Εάν, για παράδειγμα, ζητούν να μηδενίσουμε τον ρόλο του διευθυντή στην τελική αξιολόγηση, τότε αυτό δεν μπορούμε να το δεχτούμε», είπε προσθέτοντας πως δεν είναι θέμα άποψής της, αλλά του τι είναι σωστό να γίνει στο ζήτημα της αξιολόγησης.
«Είναι τουλάχιστον άκαιρη η χρήση της λέξης ‘εκβιαστικό’», είπε η υπουργός Παιδείας σχετικά με την καταγγελία της ΠΟΕΔ, εξηγώντας πως γνώριζαν από την αρχή των διαδικασιών ότι εάν δεν περάσει από τη Βουλή το νομοσχέδιο εντός του 2025, δεν θα χαθεί μόνο το κόστος της δράσης αλλά θα επιβληθεί και πρόστιμο. «Άρα εμείς δεν θέλουμε να πούμε ότι πρέπει να περάσει το νομοσχέδιο λόγω του Ταμείου Ανάκαμψης γι’ αυτό και αφιερώσαμε έναν χρόνο στη συζήτηση. Επειδή είναι αναγκαία η μεταρρύθμιση».
Η κ. Μιχαηλίδου ανέφερε πως είναι δικαίωμα των οργανώσεων να λάβουν απεργιακά μέτρα σε περίπτωση δυσαρέσκειάς τους με το τελικό αποτέλεσμα, ωστόσο για το Υπουργείο «δεν είναι τόσο σοβαρή η ανάγκη και τόσο τεκμηριωμένα τα αιτήματα, ώστε να δικαιολογούν τέτοια μέτρα που ταλαιπωρούν τον κόσμο και κυρίως παιδιά».
Η υπουργός Παιδείας τόνισε πως δεν πρόκειται να καταλήξουν σε πλήρη συμφωνία με τις εκπαιδευτικές οργανώσεις, διότι δεν πρόκειται να υιοθετήσουν όλες τις θέσεις τους. Στόχος του Υπουργείου παραμένει να προχωρήσει δημοκρατικά η διαδικασία στη Βουλή και είτε να ψηφισθεί είτε να καταψηφισθεί το σχέδιο.
«Πρέπει κάποια στιγμή να τελειώνουμε. Να αναλάβουμε όλες τις ευθύνες μας και να πάμε παρακάτω. Δίνουμε πέντε χρόνια μεταβατική περίοδο και αυτό θα έπρεπε να ήταν αρκετό για να προχωρήσουμε», επισήμανε η κ. Μιχαηλίδου.
ΠΟΕΔ: Εκβιαστικό επιχείρημα η σύνδεση με το Ταμείο Ανάκαμψης
Η πρόεδρος της ΠΟΕΔ, Μύρια Βασιλείου, τόνισε τη δυσαρέσκεια και την απογοήτευση της οργάνωσης με την «αναποτελεσματικότητα» του διαλόγου με την υπουργό. Στη συνάντηση της Παρασκευής με την κ. Μιχαηλίδου πρόκειται να θέσουν ξανά τους προβληματισμούς τους για πολλά ζητήματα, από τα οποία δεν ξεχωρίζει κάποιο ως πιο σημαντικό. «Δεν είναι μόνο το ζήτημα του διευθυντή», διευκρίνισε η κ. Βασιλείου, προσθέτοντας πως υπάρχουν κι άλλα σημεία τα οποία χρήζουν διασαφήνιση, όπως (α) διάφορα καθήκοντα που δεν έχουν συμφωνηθεί και (β) η έντονη αίσθηση επιπρόσθετης αχρείαστης γραφειοκρατίας. «Κακώς η επίσημη πλευρά συνεχώς αναδεικνύει το ζήτημα του διευθυντή», είπε.
Η ΠΟΕΔ δεν αποκλείει κανένα ενδεχόμενο, ούτε τα απεργιακά μέτρα, εάν δεν ικανοποιηθεί με το αποτέλεσμα του νέου γύρου διαλόγου αυτών των δύο εβδομάδων. «Τα πάντα είναι στο τραπέζι και το κάθε μέτρο ενεργοποιείται, αν και εφόσον κριθεί συλλογικά απαραίτητο», διευκρίνισε, προσθέτοντας πως σε καμία περίπτωση δεν θα είναι σύμφωνοι με κάτι που θα γονατίσει το δημόσιο σχολείο.
Όσον αφορά το θέμα που προκύπτει με το Ταμείο Ανάκαμψης η κ. Μύρια υπογράμμισε πως θα ήταν σωστό να διερευνηθεί κατά πόσο το εν λόγω επιχείρημα ευσταθεί, διότι και στο παρελθόν «επικαλέστηκε το ίδιο επιχείρημα η επίσημη πλευρά σε άλλες πολιτικές, ενώ εκ του αποτελέσματος φάνηκε πως δεν ίσχυε».
Σχετικά με τη δήλωση της κ. Μιχαηλίδου πως δεν είναι εκβιαστικό το επιχείρημα εφόσον γνώριζαν από την αρχή των διαδικασιών τις προϋποθέσεις του Ταμείου Ανάκαμψης, η κ. Βασιλείου απαντά πως αφού το γνώριζε η υπουργός, τότε, όταν ανέλαβε τον Μάρτιο του 2023, θα έπρεπε να είχε ξεκινήσει τον διάλογο νωρίτερα. «Ο διάλογος εξήγησε τον Σεπτέμβριο του 2024. Ολοκληρωμένη πρόταση είχαμε τον Φεβρουάριο του 2025. Άρα, από τη στιγμή που η υπουργός επικαλείται στενά χρονοδιαγράμματα, τότε η ίδια θα έπρεπε να τα λάβει υπόψη και να ξεκινούσε νωρίτερα τον διάλογο με τις εκπαιδευτικές οργανώσεις. Δεν είναι ευθύνη δική μας» επισήμανε.
Εκτός αυτού, η κ. Βασιλείου ανέφερε πως υπάρχει ακόμη ένα πρόβλημα στο νομοσχέδιο σε σχέση με την απουσία στον προϋπολογισμό του 2026 των θέσεων προαγωγής διευθυντών και ανώτερων εκπαιδευτικών. Η ΟΕΛΜΕΚ με βάση υπουργικής απόφασης που της είχε κοινοποιηθεί προηγουμένως, ανέμενε την ένταξη αυτών των θέσεων στον προϋπολογισμό.
Χωρίς ελπίδες η ΟΕΛΜΕΚ για διαφοροποίηση του νομοσχεδίου
Ο αντιπρόεδρος της ΟΕΛΜΕΚ, Ανδρέας Μαυράτσας, πιστεύει πως δεν πρόκειται να διαφοροποιηθεί τίποτα από το νομοσχέδιο μέχρι τις 5 Νοεμβρίου, διότι εξαντλήθηκαν οι πιθανότητες άλλων αποτελεσμάτων μέσω του διαλόγου.
«Αυτήν τη στιγμή έχουμε ενώπιον μας ένα σχέδιο το οποίο αποτελείται από πάρα πολλές ασάφειες», είπε «και θα οδηγηθούμε με μαθηματική ακρίβεια σε περισσότερη αναξιοκρατία». Ο κ. Μαυράτσας υπενθύμισε πως ο στόχος της ΟΕΛΜΕΚ είναι να μειωθεί η ευνοιοκρατία του υπάρχοντος συστήματος, κάτι το οποίο, όπως είπε δεν επιτυγχάνεται με το νέο σχέδιο.
Πρόσθεσε πως η ΟΕΛΜΕΚ δεν μπορεί να δεχθεί ένα σχέδιο αξιολόγησης στο οποίο δεν θα γνωρίζει τα τελικά κριτήρια με τα οποία θα αξιολογούνται οι εκπαιδευτικοί. «Μας έχουν δοθεί 20 κριτήρια, που δεν είναι ούτε αντικειμενικά, ούτε μετρήσιμα, π.χ. από το 1 μέχρι το 10 κατά πόσο ένας καθηγητής προωθεί την ισότητα στη τάξη». Η υπουργός συμφώνησε με αυτόν τον προβληματισμό, όπως είπε ο κ. Μαυράτσας, και προτίθεται να παραπέμψει τα κριτήρια σε επιτροπή για τη διαμόρφωση τους, μετά τη ψήφισή του νομοσχεδίου. Ωστόσο, ο αντιπρόεδρος της ΟΕΛΜΕΚ χαρακτηρίζει απαράδεχτο το γεγονός η διαμόρφωση να γίνει μετά τη ψήφιση του νομοσχεδίου, γιατί «δεν μπορεί να συναινέσει χωρίς να γνωρίζει πρωτίστως όλα τα κριτήρια αξιολόγησης».
Ο κ. Μαυράτσας διαφωνεί επίσης με τα λεγόμενα της υπουργού Παιδείας πως σε πολλές άλλες χώρες ο διευθυντής αξιολογεί τους εκπαιδευτικούς με αρνητική βαθμολογία. «Εάν κάνετε μια έρευνα θα δείτε πως δεν ισχύει κάτι τέτοιο», είπε.
Άλλος ένας προβληματισμός της οργάνωσης αποτελεί το γεγονός πως ένας διευθυντής-φιλόλογος της μέσης εκπαίδευσης δεν θα μπορεί να αξιολογήσει σωστά έναν εκπαιδευτικό-μαθηματικό επίσης της μέσης εκπαίδευσης, καθώς δεν θα διαθέτει τις απαραίτητες γνώσεις του αντικειμένου.
«Όσοι υπουργοί και αν μπουν στη συζήτηση εάν δεν μιλήσουμε με επιχειρήματα δεν θα βγάλουμε άκρη», είπε.
Σχετικά με το πώς θα δράσουν εάν δεν πετύχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα ο κ. Μαυράτσας απάντησε ότι έχουν εξουσιοδότηση από την Παγκύπρια Συνδιάσκεψη Γενικών Αντιπροσώπων να προβούν οποιαδήποτε στιγμή σε μέτρα, «μη αποκλειόμενων και των απεργιακών».
«Εμείς θέλουμε την αλλαγή του συστήματος αξιολόγησης. Όμως, είπαμε της κοινωνίας ότι αυτό το σχέδιο θα είναι πιο αναξιοκρατικό από το προηγούμενο; Αυτό δεν ξέρει η κοινωνία και τα βάζει με τους εκπαιδευτικούς», κατέληξε.
Κενά στο νομοσχέδιο που παρουσιάστηκε στην Επιτροπή Παιδείας
«Το νομοσχέδιο έχει έρθει ενώπιον μας χωρίς συντακτική ομάδα και χωρίς να έχουν μπει στον προϋπολογισμό του 2026 οι αναγκαίες θέσεις προαγωγής διευθυντών και ανώτερων εκπαιδευτικών, άρα υπάρχουν κενά στην όλη διαδικασία», δήλωσε ο βουλευτής του ΔΗΣΥ και μέλος της Επιτροπής Παιδείας, Γιώργος Κάρουλλας, προσθέτοντας πως είναι δύσκολο να γίνει αποδεχτό το νομοσχέδιο όπως είναι αυτή τη στιγμή από τον Δημοκρατικό Συναγερμός, διότι χρειάζεται αλλαγές.
Ο κ. Κάρουλλας ανέφερε πως σε περίπτωση που δεν υπάρξει αποτέλεσμα στον διάλογο ανάμεσα σε Υπουργείο και οργανώσεις τότε η Επιτροπή θα επαναξιολογήσει την κατάσταση και θα λάβει τις ανάλογες αποφάσεις. «Πρέπει όλοι να βάλουμε νερό στο κρασί μας για να έχουμε τάχιστα ένα αποτέλεσμα», τόνισε.
Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ υπογράμμισε επίσης πως χρειάζονται συγκλίσεις για ρύθμιση των ζητημάτων, ούτως ώστε να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή ευρεία αποδοχή και συναίνεση. «Εάν δεν συγκλίνουν οι θέσεις χωρίς ευρεία αποδοχή τότε τα πράγματα είναι δύσκολα», είπε.
Όσον αφορά το χρονοδιάγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης, ο κ. Κάρουλλας ανέφερε πως λόγω αυτού θα μπορούσε να ερχόταν στη βουλή πιο γρήγορα το νομοσχέδιο. Ωστόσο, επισήμανε πως δεν πρέπει να λειτουργήσει ως εκβιασμός, αλλά ως αφορμή για τη σύγκλιση των δύο πλευρών.
«Είμαστε έτοιμοι να εργαστούμε για αυτήν την αλλαγή, όταν έχουμε το αποτέλεσμα αυτού του διαλόγου και περιμένουμε να γεφυρωθούν οι διαφορές που υπάρχουν. Όλοι αναγνωρίζουμε ότι χρειαζόμαστε ένα νέο σύστημα αξιολόγησης εκπαιδευτικού προς όφελος των παιδιών», κατέληξε.
