Γράφει η Δήμητρα Μανιφάβα
«Θερμό» καλοκαίρι και ίσως ένα ακόμη πιο «θερμό» φθινόπωρο στην αγορά των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών φέρνει η απόφαση του βρετανικού ομίλου Currys να θέσει προς πώληση τη θυγατρική του σε Ελλάδα και Κύπρο που δεν είναι άλλη από την «Κωτσόβολος».
Η απόφαση πριν από λίγους μήνες της αλυσίδας «Πλαίσιο» να βγει από το Χρηματιστήριο, εξέλιξη που πυροδότησε σωρεία φημών σχετικά με την επόμενη μέρα στην επιχείρηση που ίδρυσε στα τέλη της δεκαετίας του ’60 ο Γιώργος Γεράρδος, και τα τελευταία βήματα που κάνει το Public για να ολοκληρώσει ουσιαστικά τη διαδικασία συγχώνευσης με τη MediaMarkt αποτελούν πρόσθετες παραμέτρους αλλαγών στη σημαντική αυτή κατηγορία του λιανεμπορίου, μία κατηγορία μάλιστα που τα τελευταία χρόνια έχει υποστεί ουκ ολίγες ανακατατάξεις. Οι τελευταίες άλλωστε σημαντικές εξελίξεις στον κλάδο ήταν τέσσερα χρόνια πριν –όχι, η αγορά δεν ακολουθεί τον εκλογικό κύκλο– με τη συμφωνία για την εξαγορά της MediaMarkt από την Public και την είσοδο της «Πλαίσιο» στην υποκατηγορία των «λευκών συσκευών».
Τα σενάρια
Το γεγονός ότι μπαίνει πωλητήριο στην «Κωτσόβολος» αναμένεται να αλλάξει τα δεδομένα στην αγορά, ειδικά στην περίπτωση που ο αγοραστής θα έχει σχέση με τον κλάδο ή ευρύτερα με το λιανεμπόριο. Το να είναι ο αγοραστής εγχώριος «παίκτης» από τον ίδιο κλάδο θεωρείται σενάριο που δεν συγκεντρώνει πολλές πιθανότητες: πρώτον, διότι εκτιμάται ότι το τίμημα για την «Κωτσόβολος» θα διαμορφωθεί σε επίπεδα περίπου διπλάσια από αυτά που ίσχυσαν όταν η εταιρεία πουλήθηκε από τον όμιλο Φουρλή στην Dixons (νυν Currys), όταν δηλαδή το enterprise value ήταν 167 εκατ. ευρώ. Ενα τίμημα επομένως έως 350 εκατ. ευρώ θεωρείται ότι είναι δύσκολο να το «σηκώσει» κάποιος από τους δύο εγχώριους «παίκτες».
Δεύτερον, ακόμη και αν μπορεί, θεωρείται ότι κάτι τέτοιο θα προσκρούσει στον νόμο περί ανταγωνισμού. Η «Πλαίσιο» δεν έχει κρύψει το ενδιαφέρον της, έστω και ανεπισήμως, και μένει να δούμε εάν ο Γιώργος και ο Κωνσταντίνος Γεράρδος ανοίξουν περαιτέρω τα χαρτιά τους στη συνέντευξη Τύπου που έχει προγραμματιστεί στις 12 Ιουλίου. Ο έτερος μεγάλος «παίκτης», η Public, βρίσκεται ακόμη σε διαδικασία ολοκλήρωσης της συγχώνευσης με τη MediaMarkt και δύσκολα θα προχωρούσε σε μια νέα εξαγορά και μάλιστα με υψηλό τίμημα.
H έλευση ξένου λιανεμπόρου που δραστηριοποιείται στον ίδιο κλάδο θεωρείται επίσης σενάριο που συγκεντρώνει λιγοστές πιθανότητες. Ισχυροί «παίκτες» είναι η Ceconomy (MediaMarkt/Saturn) που αποχώρησε όμως από την ελληνική αγορά το 2019, πουλώντας τη δραστηριότητά της στην Public, η Fnac που επίσης αποχώρησε από την ελληνική αγορά το 2010, ενώ η Euronics αποτελεί ευρωπαϊκό όμιλο οικονομικού σκοπού, αποτελούμενη από μεμονωμένους λιανεμπόρους ηλεκτρικών συσκευών σε όλη την Ευρώπη. Το ενδεχόμενο να εκδηλώσει ενδιαφέρον για την εξαγορά της «Κωτσόβολος» κάποιος άλλος λιανεμπορικός όμιλος με δραστηριότητα σήμερα σε άλλη κατηγορία δεν μπορεί να αποκλειστεί, αν και ο μόνος με πολύ ισχυρό «ταμείο» είναι ο όμιλος Jumbo.
Οι εκτιμήσεις των παραγόντων της αγοράς θεωρούν ως πιθανότερο αγοραστή ένα επενδυτικό fund. Κάποιοι μάλιστα εκτιμούν ότι στην περίπτωση που το fund έχει ήδη στο χαρτοφυλάκιό του λιανεμπορική δραστηριότητα, προσβλέπει σε μια πιο μακροχρόνια και υψηλής απόδοσης επένδυση. Από τα funds που βρίσκονται ήδη στην Ελλάδα δραστηριότητα γενικά στο λιανεμπόριο στην ελληνική αγορά έχει η BC Partners (Pet City), το Fairfax (Praktiker που είναι στον συγγενή κλάδο του οικιακού εξοπλισμού) και το CVC το οποίο κατέχει σημαντικό ποσοστό στη Skroutz με πλούσια δραστηριότητα στην κατηγορία των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών οικιακών συσκευών. Τούτο, βεβαίως, δεν αποκλείει την έλευση άλλου fund που δεν δραστηριοποιείται ακόμη στην Ελλάδα.
Εκτίναξη πωλήσεων
Γιατί κάποιος να θέλει να επενδύσει στην κατηγορία των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών οικιακών συσκευών; Πρόκειται για κλάδο με τζίρο άνω των 2,5 δισ. ευρώ και με ανοδικές τάσεις τα τελευταία χρόνια λόγω της αύξησης της οικοδομικής δραστηριότητας, του τουρισμού, αλλά και των επιδοτούμενων προγραμμάτων. Ηδη μέσα στο α΄ τετράμηνο του 2023 καταγράφεται, σύμφωνα με τα στοιχεία της GfK, αύξηση της αξίας πωλήσεων κατά 33%, αλλά και του όγκου πωλήσεων κατά 9%. Σε όλες τις κατηγορίες, πλην των προϊόντων πληροφορικής που όμως είχαν ενισχυθεί πολύ τη διετία 2020-2021 λόγω πανδημίας, καταγράφεται αύξηση πωλήσεων από 7% έως 210%.
Τι αλλάζει για την Κωτσόβολο στην Κύπρο, μετά την πώλησή του;
Σε ερώτησή της «Κ» προς την εταιρεία, για το τι αλλάζει για την Κωτσόβολο στην Κύπρο, μετά την πώλησή του; Μας αναφέρθηκαν τα εξής, «η μητρική μας βρίσκεται σε διαδικασία στρατηγικής αναθεώρησης της σχέσης της με την Κωτσόβολος. Συνεχίζουμε δυναμικά την υλοποίηση του στρατηγικού μας πλάνου, είτε αυτό αφορά τις επενδύσεις σε νέα καταστήματα και στην εφοδιαστική αλυσίδα, είτε στη δεύτερη φάση του ψηφιακού μας μετασχηματισμού σε Ελλάδα και Κύπρο».
Ποιες εταιρείες εξαφανίστηκαν από τον επιχειρηματικό χάρτη στην Ελλάδα
Μέχρι τα τέλη του 2023 το σήμα MediaMarkt, το οποίο στην Ελλάδα εμφανίστηκε το 2005, αναμένεται ότι θα έχει εξαφανισθεί, καθώς ο όμιλος Public αποφάσισε να διατηρήσει τελικά μόνο το σήμα Public. Στη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, είτε λόγω της οικονομικής κρίσης είτε λόγω εξαγορών και συγχωνεύσεων, γνωστές αλυσίδες ηλεκτρικών συσκευών εξαφανίστηκαν ως σήματα ή ακόμη και ως επιχειρηματικές οντότητες από τον επιχειρηματικό «χάρτη» της χώρας, κάτι που καταδεικνύει την έντονη κινητικότητα που παρουσιάζει διαχρονικά ο κλάδος αυτός του λιανεμπορίου. Μερικά από τα πιο γνωστά σήματα που δεν υπάρχουν πια είναι τα ακόλουθα:
• Ηλεκτρονική Αθηνών: Η εταιρεία που ιδρύθηκε το 1950 και μεσουρανούσε στην αγορά ηλεκτρικών συσκευών με ανταγωνιστικές τιμές από τη δεκαετία του ’90 και έπειτα, επεκτείνοντας τη δραστηριότητά της ακόμη και σε Σερβία και Κύπρο πτώχευσε το 2016.
• Ράδιο Αθήναι: Η εταιρεία που ιδρύθηκε επίσης το 1950 από τον Μάνο Δαμίρη και ήταν η μεγαλύτερη στον κλάδο τη δεκαετία του ’90 εξαγοράστηκε το 1998 από την «Κωτσόβολος», η οποία ήδη από το 1993 είχε περάσει στον έλεγχο της «Φουρλής». Σταδιακά τα καταστήματα με το σήμα «Ράδιο Αθήναι» είτε έκλεισαν είτε το σήμα αντικαταστάθηκε με αυτό του «Κωτσόβολου».
• Ράδιο Κορασίδη: Οι παλιότεροι θα θυμούνται το διαφημιστικό σύνθημα «Ράδιο Κορασίδη, όνομα κι εξυπηρέτηση». Η εταιρεία που ιδρύθηκε το 1986 και δέκα χρόνια μετά εισήχθη και στο Χρηματιστήριο, οδηγήθηκε στην πτώχευση. Το σήμα εξαγοράστηκε από την MIG επί Ανδρέα Βγενόπουλου, όμως το εγχείρημα επιστροφής στέφθηκε από αποτυχία.
• Electroworld: Πρόκειται για σήμα της Dixons (σημερινή Currys) που το 2005 είχε εξαγοράσει την «Κωτσόβολος». Τα πρώτα καταστήματα με το σήμα αυτό άνοιξαν στην Ελλάδα το 2007, όμως σταδιακά το σήμα εγκαταλείφθηκε και τα καταστήματα μετονομάστηκαν σε «Κωτσόβολος».
• Saturn: Διαφημίστηκε ως αλυσίδα ηλεκτρικών ειδών με premium προϊόντα υψηλής αισθητικής αλλά και υψηλών τιμών. Μόνο που το 2008, όταν ξεκίνησε να δραστηριοποιείται στην ελληνική αγορά, η οικονομική κρίση απείχε λιγότερο από δύο έτη. Το 2011 ο μητρικός όμιλος Media Saturn που είχε παρουσία στην Ελλάδα και με το σήμα MediaMarkt αποφασίζει να μετονομάσει τρία καταστήματα Saturn σε MediaMarkt και να κλείσει τα υπόλοιπα δύο.
• Fnac: Η γαλλική αλυσίδα ειδών τεχνολογίας ήρθε στην Ελλάδα το 2005 μέσω κοινοπραξίας με τον όμιλο Μαρινόπουλου. Πέντε χρόνια μετά, δύο από τα τρία καταστήματα της αλυσίδας θα μετονομάζονταν σε Public και το τρίτο θα έκλεινε μερικούς μήνες μετά.
• Elephant: Αποτελούσε σήμα του ομίλου Κορασίδη και είχε την ίδια τύχη με τον όμιλο.
• Εικόνα – Ηχος: Η αλυσίδα της Βόρειας Ελλάδας επεκτάθηκε και στην Αττική, ενώ είχε εισαχθεί στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Το 2010 το σήμα έπαψε να υπάρχει και όποια καταστήματα δεν είχαν κλείσει λειτούργησαν υπό το σήμα του συνεταιρισμού Expert.
• Σαραφίδης: Ιδρύθηκε το 1969 στη Θεσσαλονίκη, όμως το 2007 πέρασε στον έλεγχο της «Ηλεκτρονικής Αθηνών», με συνέπεια να ακολουθήσει την τύχη της τελευταίας.
• Συκάρης: Το πρώτο κατάστημα με είδη οικιακού εξοπλισμού (υαλικά, ηλεκτρικές συσκευές κ.ά.) λειτούργησε το 1967 σε ένα διώροφο κτίριο στην οδό Ηρακλείτου στο Αιγάλεω. Η μικρή ατομική επιχείρηση το 1984 έγινε Ο.Ε., το 1988 Ε.Ε. και το 1993 η εταιρεία μετατρέπεται σε Α.Ε. Αν και η εταιρεία είχε δίκτυο με πάνω από 30 καταστήματα στην Αττική, ο ισχυρός ανταγωνισμός αλλά και σειρά λανθασμένων χειρισμών την οδηγούν στην κατάρρευση το 2004.
