Της Μαρίας Ηρακλέους
Αναμενόμενη μεν προσωρινή δε ήταν η ανάκαμψη που κατέγραψε τις προηγούμενες μέρες η κυπριακή τουριστική βιομηχανία, η οποία εκτιμάται ότι ενισχύθηκε και από την μετακίνηση της Ελλάδας στην κατηγορία Β΄. Πρόκειται για εξέλιξη η οποία είχε ως αποτέλεσμα την ακύρωση έως και 90% των τουριστικών πακέτων σε ελληνικούς προορισμούς. Ωστόσο, η αύξηση στις πληρότητες των ξενοδοχείων και η κίνηση στα κέντρα αναψυχής δεν γέμισε τα ταμεία των επιχειρήσεων και δεν έσωσε την παρτίδα του τουρισμού, που μετά το απόγειο του Δεκαπενταύγουστου επιστρέφει σταδιακά στην πρότερη του εικόνα : σε κενές κλίνες στα ξενοδοχεία και άδειες καρέκλες σε εστιατόρια και μπαρ. Εκτιμάται δε ότι ο Σεπτέμβριος θα είναι δύσκολος μήνας για τον τουρισμό με ξενοδοχεία και τουριστικές επιχειρήσεις να παρουσιάζουν σε αρκετές περιπτώσεις αβεβαιότητα και αστάθεια ως προς την επιβίωση τους. Όλα αυτά φυσικά βάσει των δεδομένων του εγχώριου τουρισμού που τέλος Αυγούστου θα σταματήσει να τροφοδοτεί ξενοδοχεία και τουριστικές επιχειρήσεις. Αστάθμητος παράγοντας παραμένει ο εισερχόμενος τουρισμός, λόγω των αναπροσαρμογών στις αποφάσεις και στις ταξιδιωτικές οδηγίες που εκδίδουν οι τουριστικές αγορές.
Οι πληρότητες των Κυπρίων
Από 40- 80% κινήθηκαν οι πληρότητες στα ξενοδοχεία την περασμένη εβδομάδα με αποκορύφωμα το τριήμερο του Δεκαπενταύγουστου, εκ των οποίων το 85-90% αφορούσαν τουρίστες από Κύπρο. Ψηλότερες ήταν οι επιδόσεις στην ελεύθερη Αμμόχωστο η οποία κυμάνθηκε στο 70-80%. Εκτιμάται ότι τουλάχιστον μέχρι τέλος Αυγούστου, η κατάσταση θα συνεχίσει να είναι ικανοποιητική με τους εγχώριους τουρίστες να συνεχίζουν να δίνουν ανάσες στην βιομηχανία. Το θέμα είναι τι θα γίνει από Σεπτέμβριο και μετά, με το τέλος δηλαδή των διακοπών για τον εγχώριο τουρισμό. Οι ίδιοι οι ξενοδόχοι αναφέρουν ότι από την τελευταία εβδομάδα Αυγούστου ο εσωτερικός τουρισμός, ο βασικός βραχίονας των φετινών κρατήσεων στα ξενοδοχεία, θα μειωθεί και τα νούμερα των προηγούμενων ημερών θα ξεφουσκώσουν. «Παρακολουθούμε τις εξελίξεις με τις ξένες αγορές, ωστόσο δεν αναμένουμε κάτι ανατρεπτικό τους επόμενους μήνες», αναφέρει ο Γενικός Διευθυντής του ΠΑΣΥΞΕ Φιλόκυπρος Ρουσουνίδης. Πάντως το γεγονός ότι η Μεγάλη Βρετανία μετακίνησε την Ισπανία στις χώρες καραντίνας, και το ενδεχόμενο μετακίνησης και της Ελλάδας, ίσως λειτουργήσει θετικά για την Κύπρο.
Στο 10% σε σχέση με το 2019
Στο κεφάλαιο του εισερχόμενου τουρισμού, στα ξενοδοχεία και τα τουριστικά καταλύματα της Αγίας Νάπας και του Πρωταρά, οι κρατήσεις από το εξωτερικό κυμαίνονται στο 10-12%. Ξενοδόχοι και ιδιοκτήτες τουριστικών επιχειρήσεων ελπίζουν σε μια τονωτική ένεση με κρατήσεις της τελευταίας στιγμής από την βρετανική αγορά. Θα θεωρηθεί ικανοποιητικό αν οι κρατήσεις των Βρετανών αγγίξουν το 15% σε σχέση με το 2019. Υπενθυμίζεται ότι την Δευτέρα 17 Αυγούστου επανήρχισαν οι πτήσεις της εταιρείας Jet2 από οκτώ βρετανικά αεροδρόμια, με τους αριθμούς των μεμονωμένων τουριστών να υπερτερούν αυτών που προτίμησαν τουριστικά πακέτα. Πάντως, με την Ρωσία να συνεχίζει να βρίσκεται εκτός συζήτησης, οι πληρότητες Σεπτεμβρίου δεν αναμένεται να διαφοροποιηθούν σημαντικά, ενώ το πλήγμα θα είναι μεγαλύτερο για τις μονάδες οι οποίες αντλούν το μεγαλύτερο μέρος των κρατήσεών τους από την συγκεκριμένη αγορά. Τα τελευταία χρόνια ο Σεπτέμβριος ήταν ο κατεξοχήν καλύτερος μήνας για την επαρχία Αμμοχώστου τόσο από θέμα ποιότητας όσο και ποσότητας τουριστών, ωστόσο φέτος και αυτό το δεδομένο φαίνεται να ανατρέπεται λόγω πανδημίας. «Είναι πολύ πιθανό να δούμε μονάδες να κλείνουν. Θέλουν να αντέξουν μέχρι τέλος Αυγούστου με την ελπίδα να βελτιωθεί η εικόνα, αλλά αυτή την στιγμή οι επιχειρήσεις εργάζονται στην ζημιά τους», σχολιάζει ο Διευθυντής της ΕΤΑΠ Αμμοχώστου Λάκης Αβρααμίδης. Αυτή την στιγμή στην επαρχία Αμμοχώστου έχουν ανοίξει γύρω στις 75 ξενοδοχειακές μονάδες και 140 καταλύματα, αριθμός που αντιστοιχεί σχεδόν στο 50% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019.
Μορατόριουμ δόσεων
Κανένας δεν μπορεί να προβλέψει ποια θα είναι η επόμενη μέρα στην τουριστική βιομηχανία. Ήδη έχει ξεκινήσει ο στρατηγικός σχεδιασμός της νέας χρονιάς με τα αρμόδια Υπουργεία. Σύμφωνα με τον κ. Ρουσουνίδη, στα σχέδια είναι η κάλυψη διαχρονικών αδυναμιών στον εθνικό σχεδιασμό, το τουριστικό μοντέλο, η ανάπτυξη θεματικών ειδών τουρισμού, και το άνοιγμα των αγορών. Παράλληλα ο τουριστικός τομέας θα εστιάσει στην αύξηση του εσωτερικού τουρισμού. «Πρέπει να κάνουμε κινήσεις για να υποβαστάξουν την βιομηχανία ώστε να μπούμε στο 2021 χωρίς να έχουμε απώλειες επιχειρήσεων», υπογραμμίζει ο κ. Ρουσουνίδης. Ως τέτοια θεωρείται η παράταση του μορατόριουμ αναστολής δόσεων δανείων ώστε να κρατηθούν ξενοδοχειακές μονάδες με άδεια ταμεία και να μην υπάρξουν εικόνες αφερεγγυότητας. Ήδη έχουν πραγματοποιηθεί επαφές με τον πρόεδρο του συνδέσμου τραπεζών, στις οποίες φαίνεται να καταγράφεται σύγκλιση απόψεων για παράταση της αναστολής των δόσεων για το 2021. Εξελίξεις αναμένονται από Σεπτέμβριο, οπότε αναμένεται να αρχίσουν οι συζητήσεις σε επίπεδο Ευρωζώνης.
Στο χείλος του γκρεμού
Σήμα κινδύνου εκπέμπουν την ίδια ώρα πέραν των 2.000 εστιατορίων, μπαρ, και επιχειρήσεων οι οποίες συγκαταλέγονται στον κατάλογο των κέντρων αναψυχής, η λειτουργία των οποίων είναι άμεσα συνυφασμένη με τις τουριστικές εξελίξεις στο νησί. Πρόσφατα, στην εξίσωση προστέθηκε ακόμα ένας παράγοντας, αυτός των πρωτόκολλων λειτουργίας και των εξώδικων της αστυνομίας. Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι η εικόνα του τομέα είναι τραγική, αναφέρει στην «Κ» ο πρόεδρος του Συνδέσμου Φάνος Λεβέντης. Οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν σωρεία προβλημάτων και δυσκολιών, αναφέρει και υπογραμμίζει ότι οι σκέψεις που γίνονται από πλευράς του Υπουργείου Υγείας για μείωση του ωραρίου λειτουργίας στο πρότυπο της Ελλάδας, μόνο περισσότερα προβλήματα θα δημιουργήσει στις επιχειρήσεις. Σε περίπτωση συρρίκνωσης του ωραρίου οι αντιδράσεις των κέντρων αναψυχής θα είναι πολύ δυναμικές με κάθε τρόπο τονίζει ο κ. Λεβέντης. Για το θέμα έχουν ζητήσει και αναμένουν συνάντηση με τον Υπουργό Υγείας. Συνάντηση αναμένεται και με τον Αρχηγό της Αστυνομίας, ώστενα τεθούν επί τάπητος περιστατικά κατάχρησης εξουσίας από μέλη της Δύναμης. Ιδιοκτήτες κέντρων αναψυχής αναφέρουν στην «Κ» ότι συχνά η στάση της αστυνομίας είναι απαράδεκτη, αφού ερμηνεύουν τα διατάγματα κατά το δοκούν, δημιουργούν μόνοι τους γκρίζες ζώνες και επιβάλλουν πρόστιμα στις επιχειρήσεις τα οποία αδυνατούν να πληρώσουν λόγω της δεινής οικονομικής κατάστασης στην οποία έχουν περιέλθει ένεκα πανδημίας. Ήδη, αριθμός επιχειρήσεων έχουν βάλει λουκέτο, ενώ δεν αποκλείεται η κατάσταση να επιδεινωθεί το επόμενο διάστημα με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα επίπεδα ανεργίας στην χώρα. Από τον Μάρτιο μέχρι σήμερα, οι ζημιές των κέντρων αναψυχής ανέρχονται σε αρκετά εκατομμύρια ευρώ υπογραμμίζει ο κ. Λεβέντης, σημειώνοντας ότι πιο ξεκάθαρη εικόνα θα έχουν τον Οκτώβριο μετά το τέλος της καλοκαιρινής τουριστικής περιόδου. Στα προβλήματα προστίθεται και το ζήτημα των ενοικίων, το οποίο πρέπει να ρυθμιστεί νομικά, αφού δεν μπορεί να επωμίζεται το βάρος μόνο η μία πλευρά, όπως τονίζει ο κ. Λεβέντης.
Τραγική η εικόνα στη Λεμεσό
Μελανή εξαίρεση στις ικανοποιητικές πληρότητες που καταγράφηκαν παγκύπρια μέχρι τα μέσα Αυγούστου, ήταν η Λεμεσός, που φαίνεται ότι εξακολουθεί να πληρώνει τις συνέπειες των τελευταίων διαταγμάτων και των περιοριστικών μέτρων ένεκα πανδημίας. Σύμφωνα με τον ΠΑΣΥΞΕ, η περιοχή στιγματίστηκε άδικα, μέσα από βεβιασμένες αποφάσεις, οι οποίες στην ουσία καταδίκασαν τις όποιες ελπίδες επιχειρήσεων, καταλυμάτων και ξενοδοχείων της περιοχής για τον Αύγουστο. Κατά συνέπεια, η πόλη κατέγραψε ακόμα και το τριήμερο του Δεκαπενταύγουστου τραγικές πληρότητες, οι οποίες κυμάνθηκαν ακόμα και κάτω του 20%. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΠΑΣΥΞΕ Λεμεσού Χάρη Θεοχάρους, η αντίστροφη μέτρηση είχε αρχίσει από τις αρχές Αυγούστου με την έκδοση των περιοριστικών μέτρων στην επαρχία. Από τότε η πλειοψηφία των παραθεριστών που επέλεξαν την Λεμεσό για τις διακοπές τους άρχισαν να ακυρώνουν τις κρατήσεις τους. Ως αποτέλεσμα, όσα ξενοδοχεία αποφάσισαν να ανοίξουν για την καλοκαιρινή σεζόν να παραμένουν άδεια, συμπαρασύροντας και τις συναφείς του κλάδου επιχειρήσεις όπως είναι εστιατόρια και μπαρ.
