Kathimerini.gr
Στη θέσπιση ενός νέου πλαισίου διαχείρισης κρίσεων και ασφάλισης καταθέσεων για τις τράπεζες στην Ε.Ε. κατέληξαν χθες οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και το Ευρωκοινοβούλιο, σε μια συμφωνία που σηματοδοτεί ακόμη ένα βήμα προς την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης των «27». Η πολυαναμενόμενη πολιτική συμφωνία θα αναδιαμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο το μπλοκ διαχειρίζεται τους προβληματικούς δανειστές για να περιορίσει την ευθύνη των φορολογουμένων. Με άλλα λόγια, στόχος της είναι η ενίσχυση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και η διαχείριση των τραπεζικών κρίσεων, χωρίς επιβάρυνση των καταθετών.
Στην καρδιά της συμφωνίας βρίσκεται η διευρυμένη χρήση των χρηματοδοτούμενων από τον τραπεζικό κλάδο μηχανισμών ασφάλειας, δηλαδή των εθνικών συστημάτων εγγύησης καταθέσεων και, στην Ευρωζώνη, του Ενιαίου Ταμείου Εξυγίανσης, για την κάλυψη του κόστους εξυγίανσης μικρότερων τραπεζών. Τα ταμεία αυτά μπορούν πλέον να χρησιμοποιούνται για να «καλύψουν το κενό» όταν μια τράπεζα δεν διαθέτει επαρκή κεφάλαια απορρόφησης ζημιών, αποφεύγοντας έτσι την επιβάρυνση των καταθετών ή την καταφυγή σε κρατικές διασώσεις.
Ωστόσο, η χρήση αυτών των ταμείων θα υπόκειται σε αυστηρές δικλίδες ασφαλείας, που προστέθηκαν κατόπιν αιτήματος χωρών όπως η Γαλλία και η Γερμανία, οι οποίες φιλοξενούν ορισμένες από τις μεγαλύτερες τράπεζες της Ε.Ε. και αντιστάθηκαν στη χρήση αυτών των μηχανισμών λόγω του ηθικού κινδύνου.
Μια διαδικασία εξυγίανσης, σημειωτέον, θα μπορεί να κινηθεί μόνο εάν θεωρείται ότι είναι προς το δημόσιο συμφέρον. Διευρύνει τα κριτήρια που δίνουν προτεραιότητα στην εξυγίανση έναντι της εκκαθάρισης, όταν αυτό εξυπηρετεί καλύτερα τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και την προστασία των καταθετών. Προβλέπει επίσης ότι, κατά την αξιολόγηση των διαταραχών στην πραγματική οικονομία, η αρχή εξυγίανσης θα πρέπει να επικεντρώνεται τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο, αντανακλώντας το πιθανό αποτύπωμα ορισμένων μικρών και μεσαίων τραπεζών.
Η νομοθεσία οριστικοποιεί επίσης το «κριτήριο του ελάχιστου κόστους» για την πρόσβαση σε πόρους του συστήματος εγγύησης καταθέσεων και επιβεβαιώνει την ιεραρχία των απαιτήσεων των καταθετών, διατηρώντας την πρωταρχική προστασία των καλυπτόμενων καταθέσεων και προσθέτοντας μια δεύτερη βαθμίδα για τις ακάλυπτες καταθέσεις από νοικοκυριά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
«Η νέα συμφωνία αποδεικνύει ότι οι νομοθέτες επιθυμούν να ενισχύσουν την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, δημιουργώντας ένα πλαίσιο που επιτρέπει περισσότερες εξυγιάνσεις, μεγαλύτερη πρόσβαση στο Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης και ανοίγει τον δρόμο για τη μείωση των εθνικών λύσεων προς όφελος ενός εναρμονισμένου πλαισίου», δήλωσε η Ορόρ Λαλούκ, πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Το πλαίσιο για τη διαχείριση τραπεζικών κρίσεων και την ασφάλιση καταθέσεων (CMDI), που θεσπίστηκε αρχικά μετά την οικονομική κρίση του 2008, σχεδιάστηκε για τη διαχείριση των τραπεζικών πτωχεύσεων με τρόπο που να προστατεύει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και τους καταθέτες, αποφεύγοντας παράλληλα τις χρηματοδοτούμενες από τους φορολογουμένους διασώσεις. Ενας κεντρικός πυλώνας του πλαισίου CMDI είναι η ελάχιστη απαίτηση για ίδια κεφάλαια και επιλέξιμες υποχρεώσεις (MREL). Αυτό διασφαλίζει ότι οι τράπεζες έχουν επαρκή ικανότητα απορρόφησης ζημιών για να υποστηρίξουν την εξυγίανση. Στην πράξη, ωστόσο, πολλές μικρές και μεσαίες τράπεζες δυσκολεύονται να επιτύχουν τους στόχους MREL λόγω της εξάρτησής τους από καταθέσεις και της περιορισμένης πρόσβασης στις κεφαλαιαγορές. Αυτό το «κενό χρηματοδότησης» έχει οδηγήσει τις εθνικές αρχές να ευνοούν την εκκαθάριση ή την κρατική βοήθεια έναντι της εξυγίανσης, υπονομεύοντας την αποτελεσματικότητα του πλαισίου CMDI και δημιουργώντας πιθανούς κινδύνους για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. «Για να ενισχύσει η Ευρώπη την ανταγωνιστικότητά της χρειαζόμαστε έναν σταθερό, αξιόπιστο και ανθεκτικό τραπεζικό τομέα της Ε.Ε. Αυτή η μεταρρύθμιση του πλαισίου διαχείρισης κρίσεων και ασφάλισης καταθέσεων (CMDI) παρέχει πρόσθετη προστασία στους φορολογουμένους και στους πολίτες από τις επιπτώσεις των χρεοκοπημένων τραπεζών. Ενας ισχυρότερος τραπεζικός τομέας αποτελεί νίκη για όλους – τις χρηματοπιστωτικές αγορές, τις επιχειρήσεις και τους πολίτες μας», είπε από την πλευρά του ο Πολωνός υπουργός Οικονομικών, Αντρέι Ντομάνσκι.
Ενα από τα βασικά διδάγματα άλλωστε που αντλήθηκαν από την οικονομική κρίση του 2008 ήταν ότι ο τραπεζικός τομέας πρέπει να έχει καλύτερη ικανότητα απορρόφησης ζημιών όταν χρειάζεται.
