Της Δωρίτας Γιαννακού
Νέα δυναμική φαίνεται να σημειώνει το έργο του Τεχνολογικού Πάρκου στο Πεντάκωμο, καθώς το επενδυτικό ενδιαφέρον που καταγράφεται είναι πιο στοχευμένο και εξειδικευμένο σε σχέση με τις προηγούμενες απόπειρες που έγιναν από μέρους της κυβέρνησης. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», το πολυσυζητημένο έργο έχει προσελκύσει τα βλέμματα Κύπριων αλλά και ξένων επενδυτών οι οποίοι υποδεικνύουν απτό ενδιαφέρον για την επένδυση λόγω και του πακέτου κινήτρων, φορολογικών και άλλων, που παρέχει η κυβέρνηση στην τρέχουσα προκήρυξη υποβολής προσφορών. Η προσπάθεια εξεύρεσης στρατηγικού επενδυτή για το έργο χρονολογείται, καθώς ο διαγωνισμός αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι και τις 12 Νοεμβρίου μετά και την πρόσφατη παράταση που πήρε.
Όπως πληροφορούμαστε, λόγω των πολλαπλών και συνδυαστικών χρήσεων που αναμένεται να συνυπάρχουν εντός του επιστημονικού και τεχνολογικού πάρκου, η ανάπτυξη χρειάζεται περισσότερους από έναν στρατηγικό επενδυτή για να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητά του.
Οι πληροφορίες μας κάνουν λόγο για 4-5 επενδυτές οι οποίοι επέδειξαν ενδιαφέρον για την ανάπτυξη και τις προηγούμενες φορές.
Επομένως, η φύση του έργου ενισχύει τις συνέργειες μεταξύ των επίδοξων επενδυτών και σύμφωνα με τις πληροφορίες μας το έργο θα καταλήξει πιθανότατα σε κοινοπραξία Κύπριων και ξένων επενδυτών.
Κατά τη διάρκεια της ενημερωτικής εκδήλωσης προς ενημέρωση των ενδιαφερόμενων επενδυτών που έλαβε χώρα την προηγούμενη εβδομάδα στο ΕΒΕ Λεμεσού, έδωσαν το παρών τους ενδιαφερόμενοι οι οποίοι είχαν εμπειρία σε αντίστοιχα πάρκα μικρότερης εμβέλειας. Πιο συγκεκριμένα, οι πληροφορίες μας κάνουν λόγο για 4-5 ενδιαφερόμενους οι οποίοι επέδειξαν ενδιαφέρον για την ανάπτυξη και τις προηγούμενες φορές, ωστόσο δεν τελεσφόρησε η όλη διαδικασία λόγω του ανεπαρκούς πακέτου κινήτρων της κυβέρνησης. Πρόκειται συγκεκριμένα για Κινέζους, Ινδούς, Ισραηλίτες, Αμερικανούς αλλά και επενδυτές από τη Μέση Ανατολή. Οι πληροφορίες μας σημειώνουν ότι με τους Αμερικανούς και τους Ισραηλίτες επενδυτές έγιναν ξεχωριστές συναντήσεις υψηλού επιπέδου καθώς το ενδιαφέρον που καταγράφεται είναι εξαιρετικά σημαντικό. Στην εκδήλωση παρουσιάστηκε η έκθεση που ετοίμασε για το έργο η PWC με τίτλο τη διερεύνηση των επενδυτικών ευκαιριών για ανάπτυξη και λειτουργία του Τεχνολογικού Πάρκου στο Πεντάκωμο.
Το μισογεμάτο ποτήρι
Ο κοινοτάρχης Πεντακώμου, Γιώργος Οικονόμου, χαρακτήρισε την αναμενόμενη επένδυση ως το καλύτερο που θα μπορούσε να συμβεί στην κοινότητα, υπογραμμίζοντας πως πρόκειται για επενδυτικό εγχείρημα μεγέθους €100–€150 εκατομμυρίων, το οποίο απευθύνεται σε εξειδικευμένο κοινό. Ο κ. Οικονόμου τόνισε ότι η νέα προκήρυξη διορθώνει τις αδυναμίες των προηγούμενων διαγωνισμών, που ήταν η έλλειψη προβολής και ο ανεπαρκής χρόνος ωρίμανσης της επένδυσης. Η προσθήκη πολλαπλών και συνδυασμένων χρήσεων στο σχέδιο χαρακτηρίστηκε θετικά, καθώς δημιουργεί οικονομίες κλίμακας και καθιστά το έργο βιώσιμο. Ειδική μνεία έκανε στο κονδύλι των €10 εκατομμυρίων που δεσμεύτηκε να διαθέσει η κυβέρνηση για τις βασικές υποδομές στον επενδυτή που θα αναλάβει το έργο.
Από πλευράς του υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, αναφέρθηκε ότι η νέα προκήρυξη έχει λάβει υπόψη της τα συμπεράσματα διαβούλευσης με επενδυτές και εμπλεκόμενους φορείς. Εξάλλου, πρόθεση της κυβέρνησης είναι να πετύχει αυτή τη φορά το εγχείρημα καθώς η γη έχει απαλλοτριωθεί ειδικά για την ανάπτυξη τεχνολογικού πάρκου, με τη δυνατότητα συμπληρωματικών χρήσεων, και δεν μπορεί να αλλάξει σκοπό, εκτός αν προκύψουν εξαιρετικές νομικές συνθήκες.
Όπως σημειώνεται από το αρμόδιο υπουργείο, το νέο πακέτο κινήτρων είναι αναθεωρημένο και στοχευμένο, με σκοπό να καταστήσει το έργο ελκυστικότερο και υλοποιήσιμο. Μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε σε κατ’ ιδίαν επαφές και τηλεδιασκέψεις με ενδιαφερόμενους επενδυτές, κυρίως από το εξωτερικό (Κίνα, Ινδία, Ουγγαρία, ΗΠΑ, Ισραήλ), αλλά και από την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Επισημάνθηκε επίσης η ανάγκη ύπαρξης κοινοπραξίας και συνεργασιών για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας του έργου.
Εκ μέρους του ΕΒΕΛ Λεμεσού, ο Ανδρέας Τσουλόφτας υπογράμμισε ότι κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης των επίδοξων επενδυτών αναδείχθηκε η σημασία της απλοποίησης αδειοδοτικών διαδικασιών (one stop shop), που αποτελούσε και βασικό αίτημα των ενδιαφερόμενων.
Η κυβέρνηση, το υπουργείο και οι τοπικές αρχές ευελπιστούν ότι αυτή η τρίτη κατά σειρά προσπάθεια εξεύρεσης στρατηγικού επενδυτή θα είναι η καθοριστική για το έργο. Το έργο χαρακτηρίζεται από όλες τις πλευρές ως μια σημαντική αναπτυξιακή ευκαιρία που θα δώσει πνοή στην περιοχή και θα αναδείξει την Κύπρο ως περιφερειακό κόμβο καινοτομίας. Είμαστε αισιόδοξοι και βλέπουμε το ποτήρι μισογεμάτο, τόνισε ο κοινοτάρχης Πεντακώμου εκφράζοντας την πεποίθηση ότι αυτή τη φορά το ενδιαφέρον που καταγράφεται από τους επενδυτές θα είναι ουσιαστικό. Ωστόσο, στην περίπτωση που αποτύχει και αυτή η προσπάθεια για εξεύρεση στρατηγικού επενδυτή για το έργο, θα πρέπει να υπάρξει σοβαρός αναστοχασμός από τους αρμόδιους φορείς αναφορικά με τη βιωσιμότητα της ανάπτυξης όπως προσφέρεται σήμερα, σημειώνουν οι εμπλεκόμενοι.
Το νέο πακέτο κινήτρων της κυβέρνησης και τα €10 εκατ.
Όπως επισημαίνεται στο έγγραφο του διαγωνισμού, η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να προσφέρει ένα ολοκληρωμένο πακέτο κινήτρων στον επιτυχόντα προσφοροδότη για την ανάπτυξη και λειτουργία του Επιστημονικού και Τεχνολογικού Πάρκου. Αυτά τα κίνητρα έχουν σχεδιαστεί για να ενθαρρύνουν τις επενδύσεις, να βελτιστοποιήσουν τις διοικητικές διαδικασίες και να διασφαλίσουν τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του έργου. Το πακέτο περιλαμβάνει οικονομικά, φορολογικά, πολεοδομικά και λειτουργικά κίνητρα που κινούνται στο πλαίσιο της ισχύουσας νομοθεσίας και πολιτικών.
Για να διασφαλιστεί ότι το Τεχνολογικό Πάρκο αποτελεί έργο ώριμο για επένδυση, η κυβέρνηση είναι σε θέση να παρέχει χρηματοδότηση και βασικές υποδομές, όπως:
- Δίκτυα μεταφορών και κοινής ωφελείας: Κατασκευή οδικών δικτύων, ενεργειακών δικτύων, συστημάτων ύδρευσης και περιμετρικής περίφραξης γύρω από το Πάρκο.
- Αρχική κατασκευή εγκαταστάσεων: Ανάπτυξη βασικών διοικητικών κτιρίων για τη δημιουργία μιας λειτουργικής επιχειρησιακής βάσης.
- Πρόσθετες υποδομές: Δημιουργία πεζόδρομων, συστημάτων φωτισμού, υποδομών ασφαλείας και ενός ολοκληρωμένου συστήματος ύδρευσης και άρδευσης, ως υποδομές δημόσιας χρήσης.
Σημαντικό πυλώνα της σύμβασης αποτελεί η οικονομική στήριξη στον στρατηγικό επενδυτή για την ανάπτυξη της υποδομής.
Διευκρινίζεται ότι η εν λόγω χορηγία θα ισχύσει για επενδύσεις που πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια των πρώτων πέντε ετών, υπό την προϋπόθεση της συμμόρφωσης με το συμφωνημένο χρονοδιάγραμμα της ανάπτυξης. Αξίζει να σημειωθεί ότι η μέγιστη χορηγία, η οποία δύναται να δοθεί, περιορίζεται στα €10 εκατ.
Ο σχεδιασμός, η χρηματοδότηση, η ανάπτυξη και η λειτουργία του Επιστημονικού και Τεχνολογικού Πάρκου αναμένεται να διαμορφωθούν βάσει ευρωπαϊκού κανονισμού που σχετίζεται με οικονομικές ενισχύσεις για ερευνητικές υποδομές, υποδομές δοκιμών και πειραμάτων και clusters καινοτομίας.
Στο πλαίσιο της φάσης Β, ο προσφοροδότης, ο οποίος θα επιλεγεί, ενδέχεται να υποχρεωθεί να υποβάλει πλήρη οικονομική και τεχνική τεκμηρίωση για να καταστεί δυνατή η επαλήθευση της συμμόρφωσης με τις σχετικές διατάξεις, συμπεριλαμβανομένου του ορισμού των επιλέξιμων επενδυτικών δαπανών, των ισχυόντων ορίων της ενίσχυσης, των όρων πρόσβασης και τιμολόγησης και των λογιστικών απαιτήσεων.
Το έργο θα αναπτυχθεί με τη μέθοδο της σύμβασης μίσθωσης γης με αρχική διάρκεια 33 ετών, προσφέροντας μακροπρόθεσμη σταθερότητα στους επενδυτές.
Η συμφωνία περιλαμβάνει τη δυνατότητα ανανέωσης για δύο επιπλέον περιόδους, διασφαλίζοντας τη συνέχεια και επιτρέποντας τη βιώσιμη ανάπτυξη εντός του Τεχνολογικού Πάρκου.
Τα κίνητρα και οι πρωτοβουλίες για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι αναπόσπαστο κομμάτι της επίτευξης ενεργειακής απόδοσης και της μείωσης του λειτουργικού κόστους, συμβάλλοντας παράλληλα στους ευρύτερους στόχους της Κύπρου για βιώσιμη ανάπτυξη και ενεργειακή ανεξαρτησία.
Η ακαθάριστη έκταση γης που έχει οριστεί για το έργο ανέρχεται σε 192.620 τ.μ., με κατά προσέγγιση καθαρή χρησιμοποιήσιμη επιφάνεια 134.834 τ.μ., μετά την κατανομή του 30% για τη δημιουργία εσωτερικού οδικού δικτύου, δημόσιου ανοιχτού χώρου και κοινοτικών εγκαταστάσεων (μετά την αφαίρεση της επιφάνειας γης που ορίζεται από την πρόβλεψη του κύριου οδικού δικτύου).
Αξίζει να σημειωθεί ότι, ενώ η κυβέρνηση δεν θα παράσχει στον επενδυτή επιπλέον έκταση γης, οποιαδήποτε μελλοντική επέκταση πέρα από τα υπάρχοντα όρια θα εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια και ευθύνη του επενδυτή.
Αυτό υπογραμμίζει την ανάγκη για στρατηγική πρόβλεψη στη φάση ανάπτυξης, διασφαλίζοντας ότι ο σχεδιασμός του Πάρκου εξισορροπεί τις τρέχουσες ανάγκες με τη μακροπρόθεσμη επεκτασιμότητα και προσαρμοστικότητα.
