Δήμητρα Μανιφάβα
Μετά την πρόταση για επιβολή τέλους 2 ευρώ στα πακέτα χαμηλής αξίας, κάτω των 150 ευρώ, που εισάγονται στην Ευρωπαϊκή Ενωση από Κίνα, οι Βρυξέλλες προσπαθούν να βάλουν φρένο στην κυριαρχία των κινεζικών πλατφορμών ηλεκτρονικού εμπορίου μέσω της επίκλησης θεμάτων επικινδυνότητας των πωλούμενων ειδών.
Πριν από λίγες ημέρες η Κομισιόν ανακοίνωσε ότι η κινεζική πλατφόρμα ηλεκτρονικού εμπορίου Temu παραβιάζει την υποχρέωση που έχει βάσει της Πράξης για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DSA) να αξιολογεί δεόντως τους κινδύνους διάθεσης παράνομων προϊόντων στην αγορά της. Το παραπάνω προέκυψε από έρευνα της Κομισιόν με μυστικούς πελάτες (mystery shopping). Εάν δε η Κομισιόν αποφανθεί οριστικά ότι η Temu παραβιάζει την παραπάνω υποχρέωση, τότε μπορεί να της επιβάλει πρόστιμο έως το 6% του ετήσιου παγκόσμιου τζίρου της.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ήδη από το 2023 έρευνα της Ευρωπαϊκής Οργάνωσης Καταναλωτών BEUC είχε διαπιστώσει ότι σειρά προϊόντων που διατίθενται από την Temu δεν είναι συμβατά με τις απαιτήσεις ασφαλείας. Από τον Οκτώβριο του 2023 μέχρι και τον Φεβρουάριο του 2025 η BEUC «έτρεξε» ελέγχους σε προϊόντα διαφόρων κατηγοριών, από καλλυντικά και απορρυπαντικά μέχρι παιχνίδια, εργαλεία και οικιακές συσκευές, με το ποσοστό όσων δεν πληρούσαν τις προδιαγραφές ασφαλείας να κυμαίνεται από 19% έως 100%.
Πέρα, βεβαίως, από επικίνδυνα για την υγεία και την ασφάλεια, τα προϊόντα αυτά απειλούν κυρίως το ευρωπαϊκό λιανεμπόριο και τη βιομηχανία και βιοτεχνία, με χώρες όπως η Ελλάδα να είναι ακόμη πιο ευάλωτες. Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε η Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ), ο εκτιμώμενος ετήσιος τζίρος που κάνουν στην Ελλάδα οι πλατφόρμες Shein και Temu κυμαίνεται από 529 έως 627 εκατ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 20,9% του ηλεκτρονικού εμπορίου στη χώρα (μη συμπεριλαμβανομένων βεβαίως των υπηρεσιών). Σύμφωνα δε με στοιχεία της IPC (International Post Corporation), το μερίδιο της Temu (ως κύρια επιλογή ηλεκτρονικού λιανεμπόρου στην Ελλάδα) το 2024 ήταν 23% και της Shein 20%.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι σε έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον ανταγωνισμό στις ψηφιακές πληρωμές, η οποία δημοσιοποιήθηκε πριν από μερικούς μήνες, ο κορυφαίος ηλεκτρονικός έμπορος στην ελληνική αγορά είναι η κινεζική πλατφόρμα Shein, οι καθαρές πωλήσεις της οποίας στην Ελλάδα το 2023 ξεπέρασαν τα 204 εκατ. ευρώ.
Η εν λόγω πλατφόρμα καταλαμβάνει θέση μέσα στην πρώτη δεκάδα των μεγαλύτερων ηλεκτρονικών καταστημάτων σε πολλές ακόμη ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ αυτών η Πορτογαλία (στην πρώτη θέση, όπως και στην Ελλάδα), η Ιταλία (στη δεύτερη θέση), η Ισπανία (στην τρίτη θέση, ξεπερνώντας μάλιστα κατά πολύ τις ηλεκτρονικές πωλήσεις του ισπανικού ομίλου Inditex, γνωστού κυρίως από το σήμα Zara).
Με βάση το ισχύον καθεστώς που προβλέπει τη μη επιβολή δασμών σε πακέτα αξίας κάτω των 150 ευρώ που εισάγονται από την Κίνα, η δημοσιονομική απώλεια για την Ελλάδα μόνο από αυτό το ανείσπρακτο έσοδο είναι περί τα 57 εκατ. ευρώ ετησίως. Η επίπτωση, βεβαίως, είναι πολύ μεγαλύτερη εάν συνυπολογίσει κάποιος τα διαφυγόντα κέρδη για τις ελληνικές παραγωγικές και εμπορικές εταιρείες.
Συνολικά στην Ε.Ε. υπολογίζεται ότι το 2024 εισήχθησαν 4,6 δισ. πακέτα αξίας κάτω των 150 ευρώ, με το 91% αυτών να προέρχεται από την Κίνα.
