Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Πέρα από την αύξηση των οικοδομικών – κατασκευαστικών υλικών που ανεβάζει ραγδαία τις τιμές στην ανέγερση κατοικίας, ο τομέας δέχεται δεύτερο απανωτό πλήγμα, αυτή τη φορά από κοινοτική οδηγία που πρέπει να εναρμονιστεί η Κύπρος σε σχέση με τον ΦΠΑ.
Συγκεκριμένα, η Κύπρος πρέπει να αντικαταστήσει την επιβολή μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ 5% σε κατοικίες μέχρι 140 τετραγωνικών μέτρων, έναντι 200 τετραγωνικών μέτρων που ίσχυε μέχρι σήμερα και άρα, εμβαδό πέραν των 140 τ.μ. θα επιβαρύνεται με τον εκάστοτε βασικό συντελεστή που θα ισχύει αν περάσει η κοινοτική νομοθεσία ως έχει. Πρακτικά, οποιαδήποτε κατοικία έχει παραπάνω τετραγωνικά από τα 140, θα πρέπει για τα επόμενα τετραγωνικά μέτρα να υπολογίζεται ΦΠΑ και να αποδίδεται στο κράτος με 19% και όχι 5%, φέρνοντας νέες προκλήσεις στον κλάδο.
Η οδηγία συζητήθηκε στη Βουλή των Αντιπροσώπων τη Δευτέρα, όπου αυτό που προκύπτει από τη συζήτηση εν μέσω αντιδράσεων είναι ενδεχομένως να γίνει προσπάθεια για εισαγωγή προνοιών που θα διαφοροποιούν την κοινοτική οδηγία, κρατώντας ωστόσο ως βάση τα 140 τετραγωνικά μέτρα. Μέτρα όπως να τεθεί πρώτον όριο στην ανώτατη αξία του ακινήτου και δεύτερον κάποια αλλαγή υπό το πρίσμα του μέσου κόστους ανά τετραγωνικό μέτρο, είναι πιθανά να μετριάσουν τις επιπτώσεις που θα επιβάλει η καθολική μείωση των 200 τ.μ. στα 140 τ.μ.
Οι αλλαγές του 2012 και του 2016
Πριν από τον Νοέμβριο του 2016, και συγκεκριμένα από τον Οκτώβρη του 2011 μέχρι και τον Νοέμβριο του 2016, η νομοθεσία επέτρεπε την επιβολή μειωμένου ΦΠΑ 5% μόνο για κατοικίες έως 200 τετραγωνικά μέτρα και κατοικίες που ήταν άνω αυτών των 200 τετραγωνικών μέτρων δεν μπορούσε κανένα τετραγωνικό μέτρο να βρεθεί εντός του 5% ΦΠΑ. Όλα τα τετραγωνικά μέτρα υπολογίζονταν με 19% ΦΠΑ αν η κατοικία ήταν για παράδειγμα 250 τετραγωνικά μέτρα. Το Νοέμβριο του 2016 ωστόσο το όριο καταργήθηκε και έτσι για τα πρώτα 200 τετραγωνικά του σπιτιού θα μπορούσε κανείς να λάβει το 5% του ΦΠΑ και για τα υπόλοιπά του θα ίσχυε το 19% ΦΠΑ. Σε ένα σπίτι 250 τετραγωνικών μέτρων δηλαδή, για 200 τ.μ. θα πλήρωνε κανείς 5% ΦΠΑ και για τα 50 τ.μ. εναπομείναντα, 19% ΦΠΑ.
Μικρή αλλαγή η οποία όμως στη συνέχεια εξελίχθηκε σε μεγάλη λόγω της ευρείας εφαρμογής του Προγράμματος των διαβατηρίων, ήταν το καλοκαίρι του 2012 όπου ο μειωμένος συντελεστής του 5% θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και από πολίτες χωρών που δεν ήταν σε κράτη μέλη της ΕΕ. Πριν μόνο σε Κύπριους ή σε πολίτη κράτους μέλους που θα έμενε μόνιμα Κύπρο επιτρεπόταν να λάβει το 5% του ΦΠΑ.
Οι δικαιούχοι του 5%
Κατά την ανέγερση ή αγορά καινούργιας κατοικίας στην Κύπρο ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ μπορεί να χρησιμοποιηθεί από δικαιούχο πρόσωπο, που ορίζεται ως κάθε φυσικό πρόσωπο το οποίο έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για να γίνει δικαιούχος του 5%, θα χρησιμοποιεί την κατοικία αυτή ως κύριο και μόνιμο χώρο διαμονής στο νησί και τέλος να μην έχει άλλη κατοικία στην Κύπρο που έχει επωφεληθεί από το μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ.
Σημειώνεται πως, το μέτρο αυτό είχε εισαχθεί εξαρχής ως μέτρο κοινωνικής πολιτικής.
