Της Μαρίας Ηρακλέους
Την εβδομάδα μεταξύ 14-20 Δεκεμβρίου αναμένεται ότι θα πέσουν οι υπογραφές συμβολαίου για το νέο αρχαιολογικό μουσείο στη Λευκωσία, ενώ αρχές Ιανουαρίου 2023 αναμένεται να γίνει η αρχή των εργασιών κατασκευής του έργου, μια περίοδος που θα διαρκέσει- βάσει προγραμματισμού- στους 42 μήνες. Υπολογίζεται λοιπόν η αποπεράτωση του έργου περί τα μέσα του 2026. Η προσφορά έχει κατακυρωθεί στην κοινοπραξία IACOVOU - CYFIELD JOINT VENTURE, με την προσφορά €120.938.000 πλέον Φ.Π.Α. Μαζί με το Φ.Π.Α, το κόστος του έργου ανέρχεται στα €144 εκατ. Υπενθυμίζεται ότι ο αρχικός προϋπολογισμός του μουσείου είχε υπολογιστεί γύρω στα €110- €115 εκατ., ωστόσο οι πληθωριστικές πιέσεις στις τιμές των πρώτων υλών διεθνώς, που επηρέασαν σημαντικά τον κατασκευαστικό τομέα οδήγησαν σε αύξηση του κόστους του έργου σε ακόμα €5-€10 εκατ. Μιλώντας στην «Κ» ο υπουργός Μεταφορών Γιάννης Καρούσος, ανέφερε ότι έγινε η κατακύρωση του έργου, δεν υπήρχαν προσφυγές και το επόμενο διάστημα υπογράφονται τα συμβόλαια και ξεκινά η υλοποίησή του. «Το ότι το μεγαλύτερο έργο στους προϋπολογισμούς μας, είναι ένα έργο πολιτισμού και αυτό λέει πολλά για την στρατηγική, το όραμά μας και το πόσο έχουμε δώσει προτεραιότητα στον πολιτισμό», σχολίασε μιλώντας στην «Κ» ο Υπουργός Μεταφορών.
Ένα landmark μουσείο
Το εμβαδόν του κτηρίου ανέρχεται στα 40.000 τ.μ. εκ των οποίων τα 27 χιλ. τ.μ. αποτελούν κλειστούς χώρους. Θα φιλοξενεί έξι χιλιάδες εκθέματα ενώ περιλαμβάνει βιβλιοθήκη, αμφιθέατρο 300 θέσεων και χώρο στάθμευσης 380 θέσεων. Περιλαμβάνει επίσης μια τεράστια έκταση υπαίθριου χώρου που αρχίζει μπροστά από το κτήριο της Βουλής και εκτείνεται μέχρι τον Πεδιαίο ποταμό. Σύμφωνα με την αρχιτέκτονα του έργου, το νέο κτήριο θα ξεχωρίζει για τον βιοκλιματικό - ενεργειακό σχεδιασμό που θα εξασφαλίζει την ενεργειακή του απόδοση και θα αξιοποιεί τα κλιματικά δεδομένα με έμφαση στον φυσικό δροσισμό και φωτισμό. Θα περιλαμβάνει επίσης, χώρους εκθέσεων, εκπαιδευτικών εργαστηρίων, εργαστηρίων συντήρησης, αποθήκες αρχαιολογικού χώρου, και χώρους συνάντησης των επισκεπτών όπως για παράδειγμα, εστιατόριο και καφετέρια. Σε κοντινή απόσταση βρίσκονται το Αρχαιολογικό Μουσείο, η Βουλή των Αντιπροσώπων, το Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας, ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου, η Λεβέντειος Πινακοθήκη, η αίθουσα Καστελλιώτισσα, το Δημαρχείο, η πλατεία Ελευθερίας και η Κυπριακή Βιβλιοθήκη.
Σε δύο φάσεις
Το έργο θα κατασκευαστεί σε δύο φάσεις. Η πρώτη φάση διαλαμβάνει, μεταξύ άλλων, μόνιμους και περιοδικούς εκθεσιακούς και αποθηκευτικούς χώρους για τις αρχαιότητες, εργαστήρια, εστιατόριο, καφετέρια, αίθουσα εκπαιδευτικών προγραμμάτων, κατάστημα/art shop του μουσείου, καθώς επίσης κατάστημα αναμνηστικών δώρων και διάφορους βοηθητικούς χώρους, υπόγειους χώρους στάθμευσης για 100 οχήματα, κατασκευή πλατείας και τοπιοτέχνηση των εξωτερικών χώρων της α’ Φάσης. Η β΄ φάση θα περιλαμβάνει την βιβλιοθήκη, αίθουσα διασκέψεων και τα γραφεία του Τμήματος Αρχαιοτήτων. Ανάμεσα στις εργασίες περιλαμβάνονται και κατεδαφίσεις υφιστάμενων κτηρίων. Όπως αναφέρεται στον σχεδιασμό του έργου, το μουσείο θα αποτελείται από τρία επίπεδα: Το επίπεδο της Πόλης, που φιλοξενεί την Κεντρική Είσοδο του Μουσείου και διαχωρίζεται κυρίως σε χώρους εξυπηρέτησης του κοινού, χώρο μόνιμων εκθέσεων από την Κυπριακή Αρχαιότητα και πωλητήριο καθώς και τους απαιτούμενους χώρου φρούρησης του μουσείου.
- Το επίπεδο του Ποταμού που φιλοξενεί τους υποστηρικτικούς χώρους εργασίας (γραφεία, εργαστήρια) καθώς και τους χώρους κοινού που απαιτούν ανεξάρτητη πρόσβαση (καφέ, Περιοδικές Εκθέσεις, Αμφιθέατρο), οργανώνοντας τις λειτουργίες γύρω από δύο αίθρια σε στάθμη χαμηλότερη από αυτή της πόλης. Στεγάζει επίσης τα γραφεία διοίκησης καθώς και χώρους αναμονής των γραφείων, κουζίνα, καφετέρια-εστιατόριο, αποδυτήρια, εκπαιδευτικούς χώρους και βιβλιοθήκη. Σε αυτό το επίπεδο βρίσκεται επίσης και ο υπόγειος χώρος στάθμευσης του οποίου η είσοδος και έξοδος οχημάτων βρίσκονται στο πιο πάνω επίπεδο.
- Το υπόγειο, με συνολικό εμβαδόν 7.524τ.μ., που φιλοξενεί τις αποθήκες και τους μηχανολογικούς χώρους του κτιρίου.
Υπενθυμίζεται ότι ο σχετικός αρχιτεκτονικός διαγωνισμός προκηρύχτηκε στις 11/7/2016, ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα στις 23/5/2017, και τον Μάρτιο του 2019 υπογράφηκε το συμβόλαιο με την αρχιτέκτονα Θεώνη Ξάνθου. Βάσει του συμβολαίου, το αρχιτεκτονικό γραφείο έχει την ευθύνη για την ετοιμασία λεπτομερών μελετών, κατασκευαστικών σχεδίων και εγγράφων για προκήρυξη διαγωνισμού για κατασκευή της α’ φάσης του έργου και στη συνέχεια την επίβλεψη των εργασιών, ως μελετητές του έργου. Στο συμβόλαιο συμπεριλαμβάνεται και η κατεδάφιση των υφιστάμενων κτηρίων και των εργασιών στήριξης της διατηρητέας οικοδομής που βρίσκεται στον χώρο. Μετά την ολοκλήρωση του έργου, ο εργολάβος θα έχει την ευθύνη για τακτική προληπτική συντήρηση, με προοπτική συμφωνίας για ακόμη 10 χρόνια, κατόπιν διαπραγμάτευσης.
Σημείο αναφοράς
Το ζητούμενο, είναι όχι μόνο η αναβάθμιση της Λευκωσίας, αλλά και της Κύπρου ευρύτερα, σε πολιτιστικό επίπεδο με προεκτάσεις και στον τουρισμό. Υπολογίζεται ότι οι επισκέπτες του μουσείου θα ανέρχονται σε 300 την ημέρα, με 90% αυτών να είναι τουρίστες, ενώ σύμφωνα με τους στόχους του Υπουργείου, τουλάχιστον το 1/5 των τουριστών θα επισκέπτεται το νέο κυπριακό μουσείο. Σύμφωνα με τον κ. Καρούσο, το μουσείο θα έρθει να προσφέρει στον επισκέπτη την εμπειρία που απουσιάζει από την Λευκωσία, να τον εντυπωσιάσει πριν μπει στο μουσείο και να του προσφέρει τη μουσειολογική εμπειρία, αφού μέσω της τεχνολογίας θα προσφέρεται το στοιχείο της διαδραστικότητας και της βελτίωσης της εμπειρίας κατά την επίσκεψη στον μουσειακό χώρο, στοιχείο που μπορεί να ενισχύσει το λεγόμενο word of mouth στο τουριστικό κοινό.
