Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Τον αυξανόμενο κίνδυνο που δημιουργούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για τη δημόσια ζωή, την κοινωνική συνοχή και το επιχειρηματικό περιβάλλον, ανέδειξε ο ανώτατος εκτελεστικός διευθυντής της Τράπεζας Κύπρου κ. Πανίκος Νικολάου. Το φαινόμενο των «λαϊκών δικαστηρίων» του διαδικτύου, είπε, είναι μια από τις μεγαλύτερες σύγχρονες απειλές για τη χώρα.
Ο κ. Νικολάου σε μία –ομολογουμένως– «out of the box» τοποθέτηση, σχολίασε ότι το κυπριακό μοντέλο ανάπτυξης σπάνια απειλήθηκε από εξωγενείς παράγοντες, ενώ υπογράμμισε πως οι μεγαλύτερες απειλές έρχονται «από μέσα». «Και σήμερα είναι δύο: η τοξικότητα στη δημόσια σφαίρα και η καθυστέρηση στην υλοποίηση λύσεων σε καίρια ζητήματα», υπέδειξε.
Όπως τόνισε κατά την ομιλία του στο συνέδριο Business Leaders Summit, η τοξικότητα που καλλιεργείται μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα διαβρώνει την εμπιστοσύνη στους θεσμούς, υπονομεύει τη συνεννόηση και απειλεί τη σταθερότητα – ένα από τα βασικά συστατικά της κυπριακής επιτυχίας. «Δεν μπορεί η ευθύνη για τη διαφάνεια και τη δικαιοσύνη να εκχωρείται στα “λαϊκά δικαστήρια” του διαδικτύου. Υπάρχουν θεσμοί, εποπτικές και δικαστικές αρχές, υπάρχουν ευρωπαϊκοί κανόνες. Η υπερβολή δεν υπηρετεί τη διαφάνεια• υπηρετεί την απαξίωση», υπογράμμισε.
Ο επικεφαλής της Τράπεζας Κύπρου παρουσίασε στοιχεία που αναδεικνύουν πόσο βαθύτερη είναι η εξάρτηση των Κυπρίων από τα κοινωνικά δίκτυα σε σύγκριση με τον μέσο Ευρωπαίο. Σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα που παρουσίασε, το 76% των Κυπρίων ενημερώνεται κυρίως μέσα από τα social media, έναντι 40% στην Ε.Ε. Το ποσοστό φτάνει το 91% στους νέους 15–24 ετών και παραμένει εξαιρετικά υψηλό (65%), ακόμη και στους άνω των 55. Τέλος, σημείωσε πως το 73% τα χρησιμοποιεί καθημερινά, ενώ ένας στους δύο ακολουθεί influencers – πολύ πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
«Αυτή η εξάρτηση από τα social media έχει βαθιές κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές προεκτάσεις. Η πρόκληση δεν είναι απλώς να είμαστε παρόντες, αλλά να είμαστε υπεύθυνοι και αξιόπιστοι μέσα σε αυτά», τόνισε, προειδοποιώντας ότι η διάδοση παραπληροφόρησης μπορεί να πλήξει την εικόνα της χώρας και να αποδυναμώσει την ελκυστικότητά της για επενδύσεις.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στη στοχοποίηση των τραπεζών μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα. Όπως είπε, οι τράπεζες έχουν ευθύνη απέναντι στην κοινωνία και την αναλαμβάνουν – με μειώσεις επιτοκίων, στήριξη δανειοληπτών και ευνοϊκά προϊόντα. «Όμως, άλλο η ευθύνη μας –και την αναλαμβάνουμε– και άλλο να φορτώνεται στις τράπεζες μια ευθύνη που δεν είναι δική τους, όπως η αποτυχία βελτίωσης της οικονομικής θέσης όλων των πολιτών. Αυτό είναι ευθύνη του συντεταγμένου κράτους και της πολιτικής ηγεσίας».
Τα στατιστικά της τοξικότητας
Σύμφωνα με τον CEO της Τράπεζας Κύπρου, η τοξικότητα δηλητηριάζει τη δημόσια ζωή, υπονομεύει την εμπιστοσύνη και κάνει πολύ δύσκολη τη συνεννόηση. «Και δεν είναι μόνο κυπριακό φαινόμενο, αλλά –ίσως λόγω μικρού μεγέθους– η διάβρωση στην Κύπρο φαίνεται εντονότερη», σχολίασε. Σύμφωνα με τα στοιχεία του τελευταίου Ευρωβαρόμετρου που ανέγνωσε, το 62% των Κυπρίων πιστεύει ότι τα πράγματα στη χώρα κινούνται προς τη λάθος κατεύθυνση, ποσοστό περίπου 10 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερο από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συνάμα, το 90% θεωρεί ότι η διαφθορά είναι ευρέως διαδεδομένη, ποσοστό κατά 21 μονάδες υψηλότερο από τον μέσο όρο.
Στο επιχειρηματικό πεδίο ο κ. Νικολάου τόνισε ότι, το 93% των εταιρειών στην Κύπρο θεωρεί ότι η διαφθορά είναι ευρέως διαδεδομένη (περίπου 30 μονάδες πιο πάνω από τους εταίρους μας) και το 66% πιστεύει ότι αποτελεί πρόβλημα για την επιχειρηματική δραστηριότητα (ποσοστό σχεδόν διπλάσιο των εταίρων μας).
Τομές τώρα που είναι καλά
Παρά τις προκλήσεις, ο ανώτατος εκτελεστικός διευθυντής της Τράπεζας Κύπρου εμφανίστηκε αισιόδοξος. Τόνισε ότι η Κύπρος έχει αποδείξει διαχρονικά πως μπορεί να μετατρέπει τις κρίσεις σε ευκαιρίες – από τη δεκαετία του ’70 έως σήμερα. Υπέδειξε επίσης πως οι κρίσιμες κινήσεις πρέπει να γίνουν τώρα, όσο έχουμε σταθερότητα, όσο έχουμε αξιοπιστία, όσο έχουμε ακόμη το περιθώριο να επιλέγουμε τις αλλαγές αντί να μας επιβάλλονται.
«Η καλύτερη στιγμή για διορθωτικές κινήσεις δεν είναι όταν είμαστε σε κρίση. Είναι όταν τα πράγματα πάνε καλά. Τότε υπάρχουν χρόνος, πόροι και ψυχραιμία για στρατηγική σκέψη, για σχεδιασμό και για προσαρμογή χωρίς τον πανικό της ανάγκης», κατέληξε.
