ΠΗΓΗ: Ανακοινώσεις
Πραγματοποιήθηκε σήμερα στην Αθήνα, η πρώτη Διακυβερνητική Σύνοδος Κύπρου – Ελλάδας, με επικεφαλής τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Νίκο Χριστοδουλίδη και τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας κ. Κυριάκο Μητσοτάκη, με τη συμμετοχή μεγάλου αριθμού Υπουργών των δύο Κυβερνήσεων, κατά την οποία εξετάστηκε η διμερής συνεργασία σε ένα ευρύτατο φάσμα θεμάτων κοινού ενδιαφέροντος.
Μετά την Ολομέλεια της Συνόδου που πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μαξίμου, η οποία ακολούθησε τις διμερείς επαφές των Υπουργών Κύπρου και Ελλάδας ανά χαρτοφυλάκιο, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας προέβησαν σε δηλώσεις στα ΜΜΕ.
Στις δηλώσεις του μετά την Ολομέλεια της πρώτης Διακυβερνητικής Συνόδου, ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας είπε ότι «’το όλον είναι μεγαλύτερο από το άθροισμα των μερών του’. Αυτή τη ρήση του Αριστοτέλη επιβεβαιώσαμε σήμερα σε αυτή την πρώτη, επίσημη, πανηγυρική Διακυβερνητική Σύνοδο Ελλάδας και Κύπρου.
Με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη υλοποιήσαμε, έτσι, την κοινή απόφαση που λάβαμε τον Μάρτιο, ισχυροποιώντας τους άρρηκτους δεσμούς των δύο χωρών μας, συντονίζοντας τον βηματισμό των Κυβερνήσεών μας σε πολλά διαφορετικά πεδία. Αλλά και ενισχύοντας τον ρόλο Ελλάδας και Κύπρου, της Κύπρου και της Ελλάδας, ως πυλώνες ασφάλειας στην ταραγμένη Ανατολική Μεσόγειο.
Η συμπόρευση Αθήνας και Λευκωσίας αποτυπώνεται με απόλυτη σαφήνεια και στο Κοινό Ανακοινωθέν για το Κυπριακό, η επίλυση του οποίου αποτελεί σταθερή εθνική προτεραιότητα.
Στόχος είναι πάντα να επανεκκινήσουν οι διαπραγματεύσεις στο πλαίσιο του ΟΗΕ. Και όσο διαρκεί η παρούσα κατάσταση τόσο θα αυξάνεται η ένταση. Είναι σαφές, ότι η θέση περί δύο κρατών είναι θέση παντελώς απαράδεκτη για εμάς. Και προσβλέπουμε στον διορισμό νέου Απεσταλμένου του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών που θα διερευνήσει τις προοπτικές επανέναρξης των διαπραγματεύσεων.
Στο ίδιο πλαίσιο, η Ελλάδα θα συνεχίζει να συνδράμει τις προσπάθειες να αναχαιτιστούν μεθοδεύσεις που παραβιάζουν Αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Στην επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, άλλωστε, ρόλο θα πρέπει να έχει, όπως έχουμε συζητήσει πολλές φορές, και η Ευρωπαϊκή Ένωση, και με βάση τα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 30ής Ιουνίου. Κοινή μας επιδίωξη είναι και θα είναι το ευρωπαϊκό κεκτημένο να ισχύσει σε ολόκληρη την κυπριακή επικράτεια.
Παράλληλα, η Ελλάδα συνεχίζει την προσπάθεια βελτίωσης των σχέσεων με την Τουρκία, με βάση πάντα τους κανόνες καλής γειτονίας και πάντα με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο. Πιστεύουμε, και χαίρομαι που συμφωνούμε και σε αυτό με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη, ότι η πρόοδος στο πεδίο αυτό θα είναι τελικά προς όφελος και του Κυπριακού.
Θα σημειώσω, πάντως, ότι σχεδόν 50 χρόνια από τότε που άνοιξε η πληγή της Κύπρου και που η Ελλάδα ελευθερώθηκε από τη δικτατορία, τα κράτη μας ανοίγουν, για πρώτη φορά τόσο οργανωμένα, νέους ορίζοντες τους, πέραν του εθνικού μας θέματος.
Έτσι, με την πρώτη Διακυβερνητική Σύνοδο, οι σχέσεις μας εμπλουτίζονται και ο συντονισμός μας επεκτείνεται, πλέον, με τριμερή, αλλά και πολυμερή σχήματα, μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και διεθνώς.
Πρόκειται για κατάκτηση, η οποία θα έχει σημαντικό ευνοϊκό αποτύπωμα και στην εσωτερική ζωή και των δύο χωρών, πρώτα η Κύπρος και μετά η Ελλάδα, που αφήσαν πίσω τους μία περίοδο βαθιάς κρίσης, προχωρώντας στην ανάπτυξη πάντα με μεταρρυθμιστική βούληση.
Μπορούμε, έτσι, να ανταλλάξουμε εμπειρίες και τεχνογνωσία σε πολλούς τομείς. Αναφέρω ενδεικτικά τη δυνατότητα που θα μπορούσε να έχει η Ελλάδα, η οποία έκανε σημαντικά βήματα στον ψηφιακό μετασχηματισμό, να μοιραστεί μαζί με την Κύπρο τις πολύ θετικές εμπειρίες του gov.gr., τη συνεργασία που ήδη έχουμε και μπορούμε να ενισχύσουμε περαιτέρω στον τομέα πολιτικής προστασίας, όπου το 112 είναι ένα εργαλείο που σώζει ζωές, συνεργασία, για παράδειγμα, στον τομέα της Ναυτιλίας, όπου πρέπει να κάνουμε μεγαλύτερη προσπάθεια και στα πλαίσια της ΕΕ να αναδείξουμε τη σημασία της ελληνικής και κυπριακής ναυτιλίας ως πυλώνες της στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ και πολλά άλλα.
Θέλω και πάλι να εκφράσω κ. Πρόεδρε την ικανοποίηση μου για το βάθος και το περιεχόμενο των συζητήσεων που είχαν οι αρμόδιοι Υπουργοί και να εκφράσω έστω και καθυστερημένα την ικανοποίηση μου για ένα Όργανο που ενδεχομένως έπρεπε να είχε θεσμοθετηθεί πριν από χρόνια, κάλλιο αργά παρά ποτέ. Έχουμε, όμως, τώρα μια υποχρέωση να τρέξουμε πιο γρήγορα και να καλύψουμε το χαμένο έδαφος, γιατί πολλές κοινές εμπειρίες, πολλές κοινές πρωτοβουλίες μπορούν να αναπτυχθούν και νομίζω ότι θα είναι αμοιβαία ωφέλιμες.
Βέβαια από τις συζητήσεις μας δεν θα μπορούσε να λείψει η ανάλυση των δραματικών εξελίξεων στη Μέση Ανατολή. Βρεθήκαμε εξάλλου μαζί με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη και χθες στο Παρίσι στα πλαίσια τη Διάσκεψης που οργάνωσε ο Πρόεδρος Μακρόν για την ανθρωπιστική υποστήριξη της Γάζας. Εκφράσαμε και πάλι την έντονη ανησυχία μας για την επιδείνωση της ανθρωπιστικής κατάστασης στη Γάζα, τον κίνδυνο εξάπλωσης των συγκρούσεων στην ευρύτερη περιοχή. Ελλάδα και Κύπρος υποστηρίζουμε το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα, σύμφωνα, όμως, πάντα με το διεθνές δίκαιο και ειδικά σύμφωνα με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο μετά την πρωτοφανούς αγριότητα επίθεση που δέχθηκε το Ισραήλ μέσα στο έδαφος του.
Διαχωρίζουμε, ωστόσο, και δεν θα κουραστούμε να το λέμε, την τρομοκρατική οργάνωση Hamas και τη δράση της, από τον Παλαιστινιακό λαό και την ηγεσία του. Αθήνα και Λευκωσία τάσσονται προφανώς υπέρ της άμεσης απελευθέρωσης όλων των ομήρων, χωρίς όρους.
Θεωρούμε προτεραιότητα να συνδράμουμε, μέσω ανθρωπιστικών παύσεων και διαδρόμων βοήθειας, έτσι ώστε να υποστηρίξουμε όσο το δυνατόν αυτούς που έχουν σήμερα τη μεγαλύτερη ανάγκη και είναι οι άμαχοι της Γάζας, κυρίως γυναίκες και παιδιά, για αυτό και είμαστε παρόντες, συντονίζουμε κάθε σχετική πρωτοβουλία, είμαστε κράτη με γεωγραφική εγγύτητα στην περιοχή, η Κύπρος ακόμα περισσότερο από την Ελλάδα, έχουμε διαχρονικές σχέσεις αξιοπιστίας και η Κύπρος και η Ελλάδας τόσο με το Ισραήλ όσο και με τον Αραβικό κόσμο. Είμαστε, συνεπώς και οι δύο αξιόπιστοι μεσολαβητές στη Μέση Ανατολή.
Θέλω να συγχαρώ τον Πρόεδρου Χριστοδουλίδη για την πρωτοβουλία του για την αναζήτηση θαλάσσιων διαδρομών ανθρωπιστικής υποστήριξης προς τη Γάζα. Είναι μια πρωτοβουλία πολύ μελετημένη. Δηλώνω και πάλι τη βούληση της Ελληνικής Κυβέρνησης να συμμετέχουμε εμπράκτως εφόσον μπορέσουμε και αντιμετωπίσουμε τις αρκετές, η αλήθεια είναι, τεχνικές δυσκολίες που μια τέτοια πρωτοβουλία πάντα δημιουργεί.
Και βέβαια δεν λησμονούμε ότι η οριστική λύση δεν μπορεί παρά να είναι πολιτική: μία βιώσιμη λύση δύο κρατών, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και με τις αποφάσεις του ΟΗΕ. Διαφορετικά, η ταραγμένη αυτή ζώνη της Μέσης Ανατολής θα παράγει διαρκώς αίμα και πόνο.
Στον τομέα της Ενέργειας, θα κάνω ξεχωριστή αναφορά διότι νομίζω έχει ιδιαίτερη σημασία, επαναβεβαιώσαμε την εξαιρετική συνεργασία μας και την ανάγκη προώθησης μορφών παραγωγής ενέργειας φιλικών προς το περιβάλλον
Και μιλήσαμε για το εμβληματικό έργο EuroAsia Interconnector που ανέλαβε ο ΑΔΜΗΕ, καθώς και για την Προεδρία του East Mediterranean Gas Forum που θα αναλάβει η Ελλάδα, το 2024. Αποδίδω πάρα πολύ μεγάλη σημασία στο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης, είναι απολύτως κρίσιμο για την ενεργειακή επάρκεια της Κύπρου. Είναι ένα έργο που δεν έχει απλά ενεργειακά, έχει βαθιά γεωπολιτικό αποτύπωμα και χαιρόμαστε που και εμείς θα συνδράμουμε πιο ενεργά στην υλοποίηση του, αλλά και που η Κυπριακή Δημοκρατία σε επίπεδο ανώτατο θα συμμετέχει σε αυτή την προσπάθεια.
Η παρουσία όλων των αρμοδίων Υπουργών από διαφορετικούς τομείς, Υγεία, Παιδεία, Πολιτισμός, Άμυνα, Μεταναστευτικό, Πολιτική Προστασία, υποδηλώνει αυτή τη βούληση των δύο Κυβερνήσεων μας για μια πιο αναβαθμισμένη, πιο στενή, πιο πρακτική με συγκεκριμένα μετρήσιμα αποτελέσματα συνεργασία.
Θέλω και πάλι να σας ευχαριστήσω για την παρουσία σας στην Αθήνα και αναμένουμε την επόμενη Διακυβερνητική, στην Κύπρο, σε ένα χρόνο από τώρα, για να μπορέσουμε να θέσουμε νέους στόχους και φυσικά να αξιολογήσουμε την πρόοδο που θα έχουμε πετύχει όλο αυτό τον χρόνο».
Live | Δηλώσεις με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της Ολομέλειας της 1ης Διακυβερνητικής Συνόδου Ελλάδας - Κυπριακής Δημοκρατίας. https://t.co/qPSWvsWUTs
— Prime Minister GR (@PrimeministerGR) November 10, 2023
Από την πλευρά του ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε ότι «είναι με ιδιαίτερη χαρά που βρίσκομαι στην Αθήνα, σε μια ιστορική θα έλεγα συνάντηση, με την οποία υλοποιούμε την κοινή μας απόφαση για τη θεσμοθέτηση της διακυβερνητικής συνεργασίας – Συμβουλίου Ανώτατης Συνεργασίας ανάμεσα στην Κύπρο και την Ελλάδα. Από την πρώτη μας συνάντηση τον Μάρτιο του 2023, όχι μόνο διαπιστώσαμε την απουσία μιας τέτοιας θεσμοθετημένης συνεργασίας, που μάλιστα και οι δύο χώρες μάλιστα έχουμε με τρίτα κράτη, αλλά συμφωνήσαμε στην ανάγκη θεσμοθέτησης της και στα πολυεπίπεδα οφέλη που θα προέκυπταν μέσα από μια τέτοια θεσμοθετημένη συνεργασία, Και χαίρομαι που λίγους μήνες μετά, βρίσκομαι σήμερα στην Αθήνα με 11 μέλη του Υπουργικού μου Συμβουλίου, 9 Υπουργούς, τον Κυβερνητικό Εκπρόσωπο και τη Γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου, στην πρώτη Διακυβερνητική Σύνοδο Κύπρου και Ελλάδος.
Είμαι λοιπόν ιδιαίτερα ευτυχής, γιατί η κοινή μας απόφαση παίρνει σήμερα σάρκα και οστά. Μια απόφαση, που λαμβάνοντας υπόψη τα όσα έχουν συζητηθεί και τα όσα συμφωνήθηκαν κατά τις διμερείς συναντήσεις των Υπουργών, αλλά και στην κοινή μας συνάντηση που μόλις ολοκληρώθηκε, δεν έχει μόνο συμβολική σημασία. Πρωτίστως πρόκειται για μια Σύνοδο ουσιαστικής σημασίας, με συγκεκριμένα αποτελέσματα, με σχέδια δράσης που θα ακολουθηθούν, με παραδοτέα, και με τον αναγκαίο μηχανισμό παρακολούθησης της υλοποίησης των όσων έχουν αποφασιστεί.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η σημερινή πρώτη Διακυβερνητική Συνάντηση υπήρξε ιδιαίτερα παραγωγική και αποτελεσματική, και θέλω να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στον φίλο Κυριακό και φυσικά σε όλους τους Υπουργούς που συμμετείχαν για την προετοιμασία που έγινε, για τον ανοιχτό και ειλικρινή διάλογο που διεξήχθη, και φυσικά τις πολύ ουσιαστικές αποφάσεις που λήφθηκαν.
Οι σημερινές συναντήσεις επαναβεβαίωσαν τις άριστες σχέσεις και την εξαιρετική συνεργασία ανάμεσα στις χώρες μας σε μια πλειάδα θεμάτων. Την ίδια στιγμή, όμως, απέδειξαν ότι ο ΄εχθρός του καλού, είναι το καλύτερο’ και υπάρχει πάντα πεδίο ενίσχυσης της συνεργασίας σε συγκεκριμένους τομείς, ενώ σε κάποια άλλα θέματα η εμπειρογνωμοσύνη της μιας χώρας μπορεί να βοηθήσει καθοριστικά την άλλη χώρα. Το παράδειγμα του 112, του ψηφιακού μετασχηματισμού, είναι μερικοί από τους τομείς, της ψηφιοποίησης του Υφυπουργείου Ναυτιλίας, και άλλα.
Μέσω της Διακυβερνητικής Συνεργασίας των δυο χωρών, αποσκοπούμε να έχουμε ακόμη καλύτερο συντονισμό και πιο ενισχυμένη συνεργασία, όχι μόνο στα θέματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας όπου όλοι αντιλαμβάνεστε η συνεργασία είναι θεμελιωμένη εδώ και δεκαετίες, αλλά και σε ολόκληρο το φάσμα του κυβερνητικού έργου, λαμβάνοντας υπόψη και τις σημερινές προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, και η χρονική συγκυρία διεξαγωγής της σημερινής συνάντησης καθόρισε σε μεγάλο βαθμό και τη θεματολογία των συζητήσεών μας. Αναφέρομαι συγκεκριμένα στις δραματικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και τις επιπτώσεις που αυτές έχουν στη ζωή χιλιάδων αθώων πολιτών. Αυτές οι εξελίξεις, όπως επίσης το γενικότερο κλίμα αστάθειας στη Μέση Ανατολή επηρεάζουν άμεσα Κύπρο και Ελλάδα λόγω της εγγύτητάς μας στην περιοχή αλλά και των στενών σχέσεων που διατηρούμε με όλες τις χώρες. Οι δυο χώρες μας, ως παράγοντες ασφάλειας και σταθερότητας στην περιοχή, έχουν ήδη προβεί σε σημαντικές ενέργειες και επαφές, προσφέροντας συγκεκριμένες λύσεις για αποκλιμάκωση της κρίσης και αντιμετώπιση των τεράστιων ανθρωπιστικών αναγκών που προκύπτουν.
Σε αυτό το πλαίσιο συζητήσαμε εις βάθος με τον Πρωθυπουργό και την πρωτοβουλία για τη δημιουργία θαλάσσιου διαδρόμου παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα. Ευχαριστώ πάρα πολύ τον κ. Πρωθυπουργό για τη στήριξη, για την ετοιμότητά της Ελλάδας να συμβάλει και να συμμετάσχει ενεργά και ουσιαστικά στην προσπάθεια αυτή. Κύπρος και Ελλάδα, και αυτή είναι μια απόφαση που λάβαμε σήμερα, δεν είναι μέρος του προβλήματος, αλλά αξιοποιώντας τις άριστες σχέσεις με τα κράτη της περιοχής, την ιδιότητα τους ως κράτη μέλη της ΕΕ, μπορούν, και ακριβώς αυτό επιχειρούμε να πράξουμε, να είμαστε μέρος της λύσης, προσεφέροντας λύσεις, συμμετέχοντας ουσιαστικά στην αντιμετώπιση των όποιων προκλήσεων προκύπτουν.
Είχαμε, επίσης, σήμερα την ευκαιρία να συζητήσουμε τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό, ειδικότερα λαμβάνοντας υπόψη τη μέχρι στιγμής αντίδραση της τουρκικής πλευράς στην πρόθεση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για διορισμό μιας προσωπικότητας για διερεύνηση των προοπτικών επανέναρξης των διαπραγματεύσεων, όπως επίσης για τις πρόσφατες εξελίξεις στη Νεκρή Ζώνη και την υπαναχώρηση από μέρους της τουρκικής πλευράς για υλοποίηση των συμφωνηθέντων.
Συζητήσαμε, επίσης, τα ελληνοτουρκικά και τα ευρωτουρκικά. Η όποια πρόοδος στις σχέσεις της Ελλάδας με την Τουρκία είναι κάτι που θα βοηθήσει και τις δικές μας προσπάθειες για επίλυση του Κυπριακού.
Θεωρούμε σε σχέση με τα ευρωτουρκικά, ενόψει και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου, ότι αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία για να επαναληφθεί στην Τουρκία το μήνυμα ότι η προοπτική ενίσχυσης της συνεργασίας της με την Ευρώπη, κάτι που και η Ελλάδα και η Κύπρος θέλουμε πραγματικά, θέλουμε να συνεργαστούμε με την Τουρκία και μέσα στο πλαίσιο της ΕΕ, η όποια πρόοδος εκεί περνά μέσα από την πρόοδο και στα ελληνοτουρκικά και φυσικά και στο Κυπριακό.
Σε αυτή την πρώτη αυτή διακυβερνητική συνάντηση συμμετείχαν από κυπριακής πλευράς, όπως προανέφερα, συνολικά 11 μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου, θεωρώ ότι αποτελεακόμη μια ένδειξη της σημασίας που αποδίδουμε στη θεσμοθετημένη πλέον συνεργασία μας.
Πέραν των θεμάτων που έχω προαναφέρει, έχουμε σήμερα δρομολογήσει αποφάσεις σε μια σειρά και από άλλα θέματα. Επιτρέψτε μου τηλεγραφικά, να αναφερθώ σε ορισμένα από αυτά διότι έγινε σημαντική προεργασία και δουλειά από όλους τους Υπουργούς που συμμετείχαν, και είναι ακόμη μια ένδειξη της σοβαρότητας με την οποία προσεγγίζουν αυτή τη θεσμοθετημένη συνεργασία :
Σε ό,τι αφορά στα θέματα Ασύλου και Μετανάστευσης, συμφωνήθηκε η σύσταση μικτής επιτροπής για προώθηση της υλοποίησης του πρόσφατου Σχεδίου Δράσης της ΕΕ για την Ανατολική Μεσόγειο. Είναι πολύ σημαντικό ότι υιοθετήθηκε αυτό, και ακόμη πιο σημαντικό να προωθηθεί η εφαρμογή του. Ελλάδα και Κύπρος έχουμε συμφέρον, έχουμε κοινές επιδιώξεις και θα πρέπει να εργαστούμε για την υλοποίηση του.
Συμφωνήθηκε επίσης η ανταλλαγή εμπειρογνωμοσύνης για δομές υποδοχής και φιλοξενίας, με έμφαση στη λειτουργία κέντρων για ευάλωτους και ασυνόδευτους ανηλίκους, όπως επίσης η ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα των επιστροφών.
Σε σχέση με τα θέματα Πολιτικής Προστασίας και Πολιτικής Άμυνας, είναι σημαντικό να πάρουμε την εμπειρογνωμοσύνη της ελληνικής πλευράς. Την ίδια στιγμή να δούμε, λαμβάνοντας υπόψη και το τι βιώσαμε το καλοκαίρι, πώς αντιμετωπίζουμε τέτοιες προκλήσεις.
Πολύ εύστοχα ο Έλληνας Πρωθυπουργός αναφέρθηκε στα θέματα της Ενέργειας, όπου εδώ και καιρό υπάρχει ενισχυμένη συνεργασία τόσο σε διμερές όσο και σε περιφερειακό επίπεδο, για παράδειγμα στο EuroAsia Ιnterconnector, και στο Eastern Mediterranean Gas Forum του Καϊρου. Αποφασίσαμε να προχωρήσουμε με την ανταλλαγή τεχνογνωσίας στους τομείς της αποθήκευσης, της ασφάλειας των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας και των ‘έξυπνων μετρητών’, ενώ θα συνεργαστούμε και στα θέματα υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών.
Στην Παιδεία, ένας τομέας που τόσο η Κύπρος όσο και η Ελλάδα αποδίδουν ιδιαίτερη σημασία, συμφωνήσαμε να αναβαθμίσουμε τη συνεργασία που υπάρχει, μελετώντας, ανάμεσα σε άλλα, και τη δημιουργία ενός μηχανισμού άμεσης επίλυσης προβλημάτων των φοιτητών μας που σπουδάζουν στις δύο χώρες. Με την ευκαιρία της εδώ παρουσίας μου συναντήθηκα νωρίτερα με αντιπροσωπεία της Εθνικής Φοιτητικής Ένωσης Κυπρίων και ενημερώθηκα για αριθμό θεμάτων που τους αντιμετωπίζουν. Είμαι σίγουρός ότι παρόμοια προβλήματα αντιμετωπίζουν και οι Ελλαδίτες φοιτητές στην Κύπρο και είναι σημαντική η ύπαρξη αυτού του μηχανισμού για να επιλύνται τα προβλήματα.
Για τα θέματα Πολιτισμού, έχουμε πολλά να μάθουμε από τη δική σας εμπειρογνωμοσύνη, να βοηθηθεί το νεοσύστατο Υφυπουργείο Πολιτισμού στην Κύπρο, τόσο σε θέματα δομής όσο και θέματα ουσίας.
Στον τομέα της Υγείας θα προβούμε σε αναθεώρηση της νδιακρατικής συμφωνίας του 1987, ώστε να ανταποκρίνεται στα σημερινά δεδομένα και τις προκλήσεις.
Στη Ναυτιλία, συμφωνώ απόλυτα με τον Έλληνα Πρωθυπουργό, περαν της εξαιρετικής συνεργασίας που υπάρχει, είναι σημαντικό Κύπρος και Ελλάδα, Ελλάδα και Κύπρος, να αναδείξουν τη σημασία της ευρωπαϊκής ναυτιλίας, λαμβάνοντας υπόψη και τις προσπάθειες της ΕΕ για στρατηγική αυτονομία και γενικότερα τις γεωπολιτικές εξελίξεις.
Τέλος, και αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, οι Συντονιστές του κυβερνητικού έργου, η Υφυπουργός παρά τω Προέδρω και ο Υπουργός Επικρατείας, αντάλλαξαν βέλτιστες πρακτικές, αλλά θεωρώ το σημαντικότερο είναι η παρακολούθηση υλοποίησης όλων όσων έχουν συμφωνηθεί σήμερα.
Κλείνω, επαναλαμβάνοντας ότι είμαι ιδιαίτερα ευτυχής γιατί σήμερα κάναμε ένα σημαντικό βήμα για την περαιτέρω θεσμοθέτηση και ενίσχυση της συνεργασίας μας κατά τρόπο πλέον δομημένο. Με την πραγματοποίηση αυτής της πρώτης Διακυβερνητικής Συνάντησης, του πρώτου Συμβουλίου Ανώτατης Συνεργασίας, υλοποιούμε τον στρατηγικό στόχο περαιτέρω ενίσχυσης των μηχανισμών συνεργασίας των χωρών μας για αποτελεσματικότερη ανταπόκριση στις προκλήσεις και στα θέματα που προκύπτουν μέσα από το συνεχές μεταβαλλόμενο περιφερειακό και διεθνές περιβάλλον.
Θα χαρώ πολύ να σε φιλοξενήσω στην Κύπρο το 2024, στη 2η Διακυβερνητική Σύνοδο. Είμαι σίγουρος ότι πριν από αυτή θα βρεθούμε πολλές άλλες φορές».
Το κοινό ανακοινωθέν
Την 9η και 10η Νοεμβρίου 2023, ο Πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, συμπροέδρευσαν της 1ης Διακυβερνητικής Συνόδου μεταξύ των δύο χωρών, στη βάση της σχετικής απόφασης που ελήφθη κατά προηγηθείσες φετινές συναντήσεις των δύο Ηγετών.
Στην 1η Διακυβερνητική Σύνοδο συμμετείχαν οι εκατέρωθεν Υπουργοί και Υφυπουργοί των δύο κρατών αρμόδιοι για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, Άμυνας, Παιδείας, Υγείας, Ενέργειας, Προστασίας του Πολίτη, Πολιτισμού, Μετανάστευσης και Ασύλου, Ναυτιλίας Πολιτικής Προστασίας και συντονισμού του κυβερνητικού έργου.
Ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας κ. Μητσοτάκης και ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Χριστοδουλίδης επιβεβαίωσαν ότι η θεσμοθέτηση των Διακυβερνητικών Συνόδων, ενδεικτική του άρρηκτου δεσμού των δύο χωρών, συμβάλλει στη διασφάλιση της σταθερότητας και ευημερίας στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Περαιτέρω, αποτελεί το κατάλληλο πλαίσιο για την περαιτέρω ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου.
Τις εργασίες της Διακυβερνητικής Συνόδου απασχόλησαν, κατά προτεραιότητα, οι τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό. Οι δύο ηγέτες επαναβεβαίωσαν ότι δεν νοείται λύση του Κυπριακού χωρίς πλήρη αποχώρηση των τουρκικών κατοχικών στρατευμάτων από την Κύπρο. Τόνισαν δε ότι η λύση πρέπει να στηρίζεται στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Στο πλαίσιο αυτό, εξέφρασαν την προσδοκία τους για διορισμό νέου Απεσταλμένου του ΓΓ/ΗΕ για το Κυπριακό, προκειμένου να διερευνήσει τις προοπτικές επανέναρξης των διαπραγματεύσεων, στο πλαίσιο πάντα που ορίζουν οι σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ. Επανέλαβαν, συναφώς, την ανάγκη ανάληψης πρωτοβουλιών για την υλοποίηση των Συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 30ης Ιουνίου 2023, με στόχο την ανάληψη ενεργού ρόλου της ΕΕ σε όλα τα στάδια της διαδικασίας. Συμφώνησαν δε για την ανάγκη να γίνουν σημαντικά βήματα και να επιδειχθεί καλή θέληση από τουρκικής πλευράς στο πλαίσιο του Κυπριακού, προκειμένου να καταστεί δυνατή η όποια πρόοδος στα ευρωτουρκικά.
Σε τομεακά θέματα και ειδικότερα στον τομέα της ενέργειας, επαναβεβαιώθηκε η στρατηγικής σημασίας συνεργασία Ελλάδας και Κύπρου, με στόχο την ενεργειακή επάρκεια και διαφοροποίηση σε περιφερειακό και ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά και τη διασύνδεση της Ευρώπης με τη Μέση Ανατολή και την Ασία, μέσω της Ανατολικής Μεσογείου. Δόθηκε έμφαση, μεταξύ άλλων, στην υλοποίηση του εμβληματικού έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης EuroAsia Interconnector, την οποία ανέλαβε ο ΑΔΜΗΕ ως Φορέας Υλοποίησης, στην υποστήριξη του έργου αγωγού φυσικού αερίου EastMed Pipeline καθώς και η επικείμενη ανάληψη από την Ελλάδα της Προεδρίας στον East Mediterranean Gas Forum στις αρχές του 2024.
Στον τομέα της παιδείας, αποφασίστηκε η έτι περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας των δύο χωρών σε θέματα σχολικής και ανώτερης εκπαίδευσης. Στο πλαίσιο αυτό θα υπογραφεί πριν από το τέλος του χρόνου αναθεωρημένο πρόγραμμα συνεργασίας στον τομέα της παιδείας. Οι δυο χώρες θα ενθαρρύνουν επίσης την ανάπτυξη της συνεργασίας με στόχο την ενίσχυση του διαθρησκειακού διαλόγου και του αλληλοσεβασμού και της καταπολέμησης της μισαλλοδοξίας και των προκαταλήψεων.
Στα θέματα που αφορούν τον τομέα της υγείας, συζητήθηκε το περιεχόμενο συμφωνιών οι οποίες αφορούν τις μεταμοσχεύσεις νεφρού και την παραχώρηση οργάνων στην Ελλάδα για τη διενέργεια μεταμοσχεύσεων Κυπρίων στην Ελλάδα, με σκοπό την υπογραφή τους σε μεταγενέστερο στάδιο. Αποφασίστηκε επίσης η ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα των φαρμάκων, στην εκπαίδευση ειδικευόμενων γιατρών και η ανταλλαγή τεχνογνωσίας και εμπειρογνωμοσύνης σε θέματα ψυχικής υγείας.
Σε σχέση με το άσυλο και μετανάστευση, συμφωνήθηκε η συνεργασία για τη διασφάλιση της υλοποίησης του πρόσφατου σχεδίου δράσης για την Ανατολική Μεσόγειο που εκπονήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς επίσης και η ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα των επιστροφών με στόχο τη μεγιστοποίηση του οφέλους των σχετικών προγραμμάτων επιστροφής για τις δύο χώρες.
Στον τομέα της πολιτικής προστασίας και στο πλαίσιο των υφιστάμενων συμβατικών κειμένων, αποφασίστηκε ο σχεδιασμός κοινών δράσεων στον τομέα πρόληψης και αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών, δεδομένων και των συμβάντων που εκτυλίχθηκαν σε ολόκληρη τη νότια Ευρώπη το περασμένο καλοκαίρι.
Στα θέματα άμυνας, επαναβεβαιώθηκε η προσήλωσή μας στην ενίσχυση της Κοινής Ευρωπαϊκής Άμυνας. Το άριστο επίπεδο συνεργασίας μεταξύ Υπουργείων και Γενικών Επιτελείων θα επεκταθεί περαιτέρω με τη συνεργασία των ακαδημιών άμυνας και ασφάλειας.
Στον τομέα της ναυτιλίας, συμφωνήθηκε η ανάπτυξη κοινών δράσεων και πρωτοβουλιών για προβολή και προώθησης της ναυτικής εκπαίδευσης, η ενίσχυση της συνεργασίας και ανταλλαγής τεχνογνωσίας σε ότι αφορά την ψηφιοποίηση υπηρεσιών των νηολογίων των δύο χωρών, καθώς και η δημιουργία προοπτικών για βιώσιμη λειτουργία της θαλάσσιας επιβατικής σύνδεσης Κύπρου - Ελλάδας.
Τις εργασίες της Διακυβερνητικής Συνόδου απασχόλησαν, επίσης, οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Οι δύο χώρες καταδίκασαν απερίφραστα την τρομοκρατία και αναγνώρισαν το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα, εντός του πλαισίου του διεθνούς δικαίου, ιδίως ως προς την προστασία του άμαχου πληθυσμού. Σημείωσαν ότι η Χαμάς είναι μια τρομοκρατική οργάνωση που δεν αντιπροσωπεύει τον παλαιστινιακό λαό, ο οποίος εκφράζεται θεσμικά μέσα από την Παλαιστινιακή Αρχή. Ελλάδα και Κύπρος επανέλαβαν την ανάγκη για άμεση απελευθέρωση των ομήρων χωρίς όρους και προϋποθέσεις. Εξέφρασαν την έντονη ανησυχία τους για την κατάσταση που επικρατεί στην Γάζα και την ανάγκη άμεσης και έμπρακτης ανταπόκρισης στην ανθρωπιστική κρίση. Χαιρετίσθηκε, επίσης, η κυπριακή πρωτοβουλία, στην οποία η Ελλάδα είναι έτοιμη να συνεισφέρει εμπράκτως, για τη δημιουργία καθορισμένου και απρόσκοπτου θαλάσσιου διαδρόμου ανθρωπιστικής βοήθειας και την προστασία των αμάχων.
Σε άλλα διεθνή θέματα και συγκεκριμένα ως προς την κατάσταση στην Ουκρανία, οι δύο ηγέτες επανέλαβαν την πλήρη στήριξή τους στην ανεξαρτησία, κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της χώρας. Παράλληλα, υπογράμμισαν την προσήλωση των δύο χωρών στα σχήματα τριμερούς συνεργασίας, ως μέσο για την προώθηση της ασφάλειας, της ειρήνης και της ευημερίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Στον τομέα του Πολιτισμού συζητήθηκαν θέματα που αφορούν την επικείμενη υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας ανάμεσα στο Υφυπουργείο Πολιτισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας και το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού της Ελληνικής Δημοκρατίας, για τα έτη 2024-2028.
Συζητήθηκε επίσης η ανάπτυξη δομημένης συνεργασίας και εμπειρογνωμοσύνης στο πλαίσιο συντονισμού του Κυβερνητικού Έργου.
Τέλος, συμφωνήθηκε όπως η επόμενη Διακυβερνητική Σύνοδος λάβει χώρα στην Κύπρο εντός του 2024, με θεματολογία που θα καθοριστεί από κοινού.
