Του Μιχάλη Σοφοκλέους
Τρεις μήνες από την πρώτη δημοσκόπηση της «Κ» από τη Stratego/IMR, η κοινωνική, πολιτική και οικονομική ακτινογραφία της χώρας δείχνει το πολιτικό σύστημα καθηλωμένο σε λιμνάζοντα νερά και την «αντισυστημική» ψήφο αβέβαιη και προβληματισμένη. Πρόεδρος και κυβέρνηση παρουσιάζουν μικρή βελτίωση στην αρνητική τους εικόνα, με αιχμή του δόρατος τη διεθνή παρουσία του Νίκου Χριστοδουλίδη, εν όψει και της Κυπριακής Προεδρίας της Ε.Ε. Με την επίδραση του ανασχηματισμού να μην έχει ακόμη αποτυπωθεί, η κυβέρνηση εξακολουθεί να βαθμολογείται χαμηλά στα εσωτερικά ζητήματα, ενώ άγνωστη θα είναι η επίδραση μια νέας κινητικότητας στο Κυπριακό.
Η κοινωνία δείχνει μπερδεμένη και απογοητευμένη, θεωρώντας ότι το πολιτικό σύστημα δεν ανταποκρίνεται στις δικές της προκλήσεις, την ακρίβεια, το κόστος και την ποιότητα ζωής αλλά και θέματα όπως η διόγκωση του κρατικού μισθολογίου. Ταυτόχρονα, όμως, δείχνει να μην εμπιστεύεται νέα σχήματα για την επόμενη μέρα του τόπου.
ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ είναι καθηλωμένα στο 20% και τα εσωκομματικά τους ζητήματα ακολουθούν την καθημερινότητα χωρίς να καθορίζουν ατζέντα και χωρίς διακριτή θέση στον δημόσιο διάλογο. Αναμένουν τους νέους ρυθμιστές του πολιτικού συστήματος, χωρίς σαφή εικόνα για το ποιοι θα είναι αυτοί που θα διαμορφώνουν πλέον κοινοβουλευτικές και κοινωνικές πλειοψηφίες.
ΔΗΚΟ
Το ΕΛΑΜ παραμένει σταθερό στην τρίτη θέση και το ΔΗΚΟ «βολοδέρνει» σε μονοψήφιο ποσοστό. Η δυναμική είσοδος όμως της Άμεσης Δημοκρατίας του Φειδία Παναγιώτου και τα προβλήματα στο Άλμα του Οδυσσέα Μιχαηλίδη έχουν αλλάξει σημαντικά το σκηνικό από τον Σεπτέμβριο, επιβεβαιώνοντας το ρευστό τοπίο που επικρατεί στον λεγόμενο κεντρώο χώρο.
Πρωταγωνιστής η ακρίβεια
Την ώρα που βασικοί δείκτες της οικονομίας βρίσκονται σε καλό επίπεδο, η έρευνα της «Κ» καταδεικνύει ότι η μεγαλύτερη έγνοια των πολιτών είναι η ακρίβεια και το κόστος ζωής. Η πλειοψηφία (65%) δηλώνει ότι τα καταφέρνει με δυσκολία ή και καθόλου να ανταποκριθεί στις οικονομικές της υποχρεώσεις, ποσοστό αυξημένο (+6%) σε σχέση με τον Σεπτέμβριο. Έτσι, ακόμη και αν το 7% που δεν τα καταφέρνει καθόλου θεωρηθεί λογικό, το 58% που δυσκολεύεται είναι εξαιρετικά προβληματικό για την πολιτική και κοινωνική σταθερότητα.
Την απαισιόδοξη εικόνα επικυρώνει η ακτινογραφία των ζητημάτων που απασχολούν τους πολίτες. Ακρίβεια και κόστος ζωής (50%), καθώς και η πορεία της οικονομίας (48%) κυριαρχούν. Ακολουθούν το Κυπριακό (27%), μεταναστευτικό (21%), κοινωνικά ζητήματα, υγεία, παιδεία (10%). Αξιοσημείωτη η μεγάλη πτώση της διαφθοράς στο 27%, από το 43% τρεις μήνες πριν.
Γενικά, μόλις το 27% είναι πολύ ή αρκετά ικανοποιημένο από τον τρόπο που πηγαίνουν τα πράγματα στην Κύπρο, ενώ το 73% λίγο ή καθόλου, δείκτης απογοητευτικός.
ΑΤΑ - κρατικό μισθολόγιο
Τη συμφωνία για επαναφορά της ΑΤΑ κρίνει θετικά μόλις το 31% και αρνητικά το 55%. Έκπληξη προκαλεί η μεγάλη ανησυχία που εκφράζει το 71% των πολιτών για την αύξηση του κρατικού μισθολογίου. Ποσοστό που καταγράφεται οριζόντια στους ψηφοφόρους όλων των κομμάτων, συμπεριλαμβανομένων των συγκυβερνώντων και του ΑΚΕΛ.
Κυπριακό
Στο Κυπριακό, ενώ αχνοφαίνεται μια νέα πρωτοβουλία, η κατάσταση στην κοινή γνώμη είναι ασαφής. Η εκλογή Ερχιουρμαν φέρνει διχογνωμία, το 40% πιστεύει ότι δημιουργεί νέα ευκαιρία και το 48% κινδύνους. Ίδια εικόνα και ως προς το ποια λύση θέλουμε. Το 36% τάσσεται υπέρ της Ομοσπονδίας, το 30% του ενιαίου κράτους, το 14% της παρούσας κατάστασης, το 9% των δύο κρατών και το 4% της Συνομοσπονδίας. Οι χειρισμοί της κυβέρνησης στο Κυπριακό ικανοποιούν μόλις το 34% των πολιτών σε αντίθεση με το 61% που δεν παρουσιάζεται ικανοποιημένο.
Η εικόνα Προέδρου
Τον τρόπο με τον οποίο ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης εκτελεί τα καθήκοντά του εγκρίνει το 38% και 56% τον απορρίπτει. Ταυτόχρονα, 34% των πολιτών δηλώνουν πολύ ή αρκετά ικανοποιημένοι από την απόδοση της σημερινής κυβέρνησης και 66% λίγο ή καθόλου, ελαφρώς βελτιωμένο (+5%) σε σχέση με τον Σεπτέμβριο. Αποδοχή η κυβέρνηση απολαμβάνει στους ψηφοφόρους του ΔΗΚΟ (56%), στον ΔΗΣΥ έχει 40% θετικές και 60% αρνητικές κρίσεις, στο ΑΚΕΛ 21% θετικές και 79% αρνητικές και στο ΕΛΑΜ 34% θετικές και 66% αρνητικές.
Εξωτερική πολιτική
Η εξωτερική πολιτική και η εικόνα της Κύπρου στο εξωτερικό παραμένουν το μεγάλο ατού της κυβέρνησης (55% ικανοποίηση), ενώ στο μεταναστευτικό απολαμβάνει 36%. Αχίλλειος πτέρνα η αντιμετώπιση της ακρίβειας (24% ικανοποίηση) και το στεγαστικό (μόλις 15%).
Οι δημοτικότητες
Ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης απολαμβάνει 44% θετικής και 50% αρνητικής δημοτικότητας, βελτιωμένος κατά 4%. Βελτίωση παρουσιάζει και το ισοζύγιο της προέδρου του ΔΗΣΥ Αννίτας Δημητρίου, με 46% θετικές γνώμες και 44% αρνητικές (63% θετική και 30% αρνητική γνώμη στον ΔΗΣΥ).
Ο γ.γ. του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου παρουσιάζει στην κοινωνία 37% θετικές και 47% αρνητικές γνώμες (75% θετικές και 17% αρνητικές στο ΑΚΕΛ). Για τον Νικόλα Παπαδόπουλο οι θετικές γνώμες είναι 24% και οι αρνητικές 61%, με 59% θετική και 36% αρνητική εντός του ΔΗΚΟ.
Ο Χρίστος Χρίστου απολαμβάνει θετική δημοτικότητα σε ποσοστό 32% και αρνητική που φτάνει το 55%, με «μακαριακά» ποσοστά εντός ΕΛΑΜ (88%). Ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ Νίκος Αναστασίου παραμένει άγνωστος στο κοινό, με το 57% να μην έχει γνώμη, το 17% θετική και το 26% αρνητική. Ο Μάριος Καρογιάν παρουσιάζει 20% θετικές και 61% αρνητικές γνώμες, ενώ ο Σταύρος Παπαδούρης των Οικολόγων 35% θετικές και 27% αρνητικές.
Ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης παραμένει με θετικό ισοζύγιο δημοτικότητας, με 47% θετικές και 33% αρνητικές γνώμες, μειωμένο όμως κατά 7 μονάδες από τον Σεπτέμβριο. Από την άλλη, η δημοφιλία του Φειδία Παναγιώτου παραμένει αρνητική, με 62% αρνητικές γνώμες έναντι 24% θετικών, αισθητά όμως βελτιωμένη (+10%).
Τα στοιχήματα των κομμάτων για τις Βουλευτικές του 2026
Με βάση την έρευνα, αν είχαμε εκλογές την ερχόμενη Κυριακή ο ΔΗΣΥ θα λάμβανε 20,4% (+0,3% από τον Σεπτέμβριο), το ΑΚΕΛ 19,3% (-1,3%), το ΕΛΑΜ 14,2% (+0,2%), το ΑΛΜΑ 8,7% (-2,2%), η Άμεση Δημοκρατία 8% και το ΔΗΚΟ 7% (-0,9%). Η σειρά των πρώτων δύο κομμάτων σε σχέση με τρεις μήνες πριν έχει αλλάξει λόγω της πτώσης του ΑΚΕΛ. Εξακολουθεί να είναι νωρίς για να «κηρυχθεί» μάχη για την πρωτιά, στην παράσταση νίκης η κοινωνία αναμένει τον ΔΗΣΥ να είναι πρώτο κόμμα κατά 66%.
ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ
Ο Δημοκρατικός Συναγερμός παραμένει στο 20%, με τη συσπείρωση καθηλωμένη (54%), παρά την ανακοίνωση υποψηφίων από νωρίς. Το 16% των ψηφοφόρων του το 2021 δηλώνει ΕΛΑΜ, απώλεια έντονη στην Αμμόχωστο, όπου το ΕΛΑΜ παρουσιάζεται καθαρά πρώτο. Έχει μικρές απώλειες 6% προς Άμεση Δημοκρατία και 4,5% προς Άλμα, ενώ υστερεί στους νέους. Το χάσμα για τη στάση έναντι της κυβέρνησης βαθαίνει, με την ευρύτερη κοινωνία να στηρίζει τη θέση ότι το κόμμα πρέπει να είναι στην αντιπολίτευση κατά 41% και ότι πρέπει να μπει στην κυβέρνηση κατά 46%. Στους ψηφοφόρους του, το 31% τον θέλει στην αντιπολίτευση και το 62% στην κυβέρνηση. Είτε το φαινόμενο αποδίδεται στην απροθυμία του να αντιπολιτευθεί, είτε στην αυξανόμενη διείσδυση Χριστοδουλίδη στο εσωτερικό του, το βέβαιο είναι ότι η στρατηγική του δεν αποδίδει.
Το ΑΚΕΛ παραμένει στο σημείο που σταθεροποιήθηκε στις περασμένες βουλευτικές. Η συσπείρωσή του είναι στο 69%, ενώ στις απώλειες προς το Άλμα (9%) ήρθαν να προστεθούν άλλες προς την Άμεση Δημοκρατία (6%) με αποτέλεσμα να παρουσιάζει πτώση. Μεγαλύτερο ενδιαφέρον όμως έχει το πώς κοινωνία και ψηφοφόροι βλέπουν την πορεία του, εφόσον μόλις 18% (27% των Ακελικών) θέλουν να συνεχίσει όπως σήμερα. Το 57% των πολιτών (47% των Ακελικών) θα ήθελαν να μετεξελιχθεί σε ευρωπαϊκού τύπου σοσιαλιστικό κόμμα, ενώ 12% (19% των Ακελικών) το θέλουν ακραιφνές αριστερό/ μαρξιστικό κόμμα.
Το ΕΛΑΜ σταθεροποιείται στο 14%, δυνατό στους άντρες (17% έναντι 10% στις γυναίκες), τους νέους μέχρι 40 ετών (16%) και την Αμμόχωστο (31%). Είναι το φαβορί για την τρίτη θέση, έχοντας κανονικοποιηθεί στη συνείδηση των πολιτών. Το 51% το θεωρεί ως ένα κόμμα όπως τα υπόλοιπα, ενώ το 42% το θεωρεί ακραίο σύνολο. Η επιλογή του πολιτικού συστήματος να το αφήνει εκτός της αντιπαράθεσης επιχειρημάτων, μάλλον το ευνοεί αντί να το εμποδίζει.
Άλμα και Φειδίας
Το Άλμα του Οδυσσέα Μιχαηλίδη έχει πληγεί τόσο από τα γεγονότα των τελευταίων εβδομάδων, όσο και από την εμφάνιση της Άμεσης Δημοκρατίας. Έχει σημαντική υποχώρηση από τα ποσοστά Σεπτεμβρίου, επαναβεβαιώνοντας ότι η δυναμική των νέων κομμάτων είναι απρόβλεπτη. Με τον ίδιο φακό θα πρέπει να αντιμετωπίζονται και τα ποσοστά της Άμεσης Δημοκρατίας του Φειδία Παναγιώτου, ο οποίος σήμερα καταγράφει 8% και δείχνει να παλεύει για την τέταρτη θέση. Για τα δύο αυτά κόμματα ρωτήσαμε αν οι πολίτες τα θεωρούν αναγκαία για να υπάρξει αλλαγή ή λαϊκίστικα που θέτουν σε κίνδυνο τη σταθερότητα. Για το μεν Άλμα, οι γνώμες είναι διχασμένες (40% έναντι 37%), ενώ την Άμεση Δημοκρατία αναγκαία τη θεωρεί το 25% και λαϊκίστικη το 64%. Παραμένει στοίχημα και των δύο σχηματισμών η κατάρτιση αξιόλογου ψηφοδελτίου, αντικείμενο στο οποίο αντιμετωπίζουν ζητήματα.
Τα συγκυβερνώντα
Αντίστοιχα, ρωτήσαμε για τα συγκυβερνώντα κόμματα, εάν η συμμετοχή τους στην κυβέρνηση είναι σωστή, πρέπει να είναι πιο ενεργή ή αν είναι λανθασμένη. Η πλειοψηφία (48%) πιστεύει ότι ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ και ΔΗΠΑ θα έπρεπε να έχουν πιο ενεργή συμμετοχή στη διακυβέρνηση. Ο ανασχηματισμός της περασμένης Παρασκευής διαθέτει τέτοια χαρακτηριστικά και θα πρέπει να αναμένουμε αν θα έχει αντίκτυπο στα κομματικά ποσοστά. Το ΔΗΚΟ, παραμένει καθηλωμένο, αλλά σε μικρή απόσταση πλέον από την τέταρτη θέση.
Με τα σημερινά δεδομένα, τα έξι αυτά κόμματα εξασφαλίζουν είσοδο στη Βουλή. Οι συσχετισμοί δυνάμεων όμως στο νέο κοινοβούλιο θα εξαρτηθούν και από το πόσα κόμματα θα μπουν. Βολτ με 2,1%, Οικολόγοι με 2%, ΕΔΕΚ με 1,8% είναι σχετικά κοντά στο όριο, ενώ Κυνηγοί με 1,2% και ΔΗΠΑ με 1,1%, μπορούν να ελπίζουν σε ανάκαμψη.
Ποσοστό συμμετοχής
Το ποσοστό συμμετοχής στις εκλογές παραμένει ο πιο καθοριστικός παράγοντας των όσων διακυβεύονται στις βουλευτικές του Μαΐου, από την ώρα που Άλμα και Άμεση Δημοκρατία αντλούν μεγάλο μέρος της δύναμής τους από πολίτες που δεν συμμετείχαν προηγουμένως. Παράγοντας που ενδεχομένως να κρίνει και το πόσα κόμματα θα είναι στη Βουλή, αλλά και τα τελικά ποσοστά των μεγάλων κομμάτων. Σε ένα σκηνικό μεγάλης αβεβαιότητας, που πιθανότατα θα συνεχίσει μέχρι τις εκλογές, ιδιαίτερα όσο κανένα από τα μεγάλα κόμματα δεν ανακάμπτει.
*Ο Μιχάλης Σοφοκλέους είναι πολιτικός αναλυτής.
Ταυτότητα Έρευνας
ΕΡΕΥΝΑ: STRATEGO – IMR.
ΑΝΑΘΕΣΗ: H ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΕΚ∆ΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤ∆.
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ: 27 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ – 3 ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2025.
ΚΑΛΥΨΗ: ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ – ΑΣΤΙΚΕΣ & ΑΓΡΟΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ: ΑΝ∆ΡΕΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΗΛΙΚΙΑΣ 18+ ΜΕ ∆ΙΚΑΙΩΜΑ ΨΗΦΟΥ.
ΜΕΓΕΘΟΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ: 800 ΑΤΟΜΑ.
ΕΠΙΛΟΓΗ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ: ΤΥΧΑΙΑ ΣΤΡΩΜΑΤΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ∆ΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ.
ΣΥΛΛΟΓΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ: ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΕΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ∆ΟΜΗΜΕΝΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ.
ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟ ΣΦΑΛΜΑ: +/- 3,4.
