Kathimerini.gr
Νέα εστία έντασης σκιάζει από χτες, Κυριακή, το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου, γνωστό ως GSI. Συγκεκριμένα, όλα ξεκίνησαν όταν χθεσινό δημοσίευμα κυπριακής εφημερίδας, υποστήριζε ότι ο ΑΔΜΗΕ υπέβαλε ένσταση στη Ρυθμιστική Αρχή της Κύπρου (ΡΑΕΚ) εναντίον της απόφασής της να του εγκρίνει ανάκτηση εξόδων 82 εκατ. ευρώ, με δικαίωμα είσπραξης μόνο 25 εκατ. για την περίοδο Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2025.
Αντ’ αυτού, σύμφωνα με το δημοσίευμα, διεκδικεί να του αναγνωριστεί δικαίωμα ανάκτησης ποσού 251 εκατ. ευρώ για δαπάνες που έκανε μέχρι τώρα, πριν ολοκληρωθεί το έργο.
Το δημοσίευμα προκάλεσε σε πρώτο χρόνο την οργή του Κύπριου προέδρου, Νίκου Χριστοδουλίδη, ο οποίος κληθείς να σχολιάσει το δημοσίευμα εξαπέλυσε σφοδρά πυρά κατά του ΑΔΜΗΕ. «Αν ο επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ νομίζει ότι με επιστολές ή με πληρωμένες καταχωρίσεις εκβιάζεται η κυπριακή κυβέρνηση, προφανώς δεν ξέρει με ποιους έχει να κάνει», ανέφερε χαρακτηριστικά σε δηλώσεις του το πρωί της Κυριακής.
Ακολούθησε ανακοίνωση του ΑΔΜΗΕ με την οποία διέψευδε την «αυθαίρετη και αδιασταύρωτη πληροφορία του δημοσιεύματος» περί άμεσης διεκδίκησης των 251 εκατ. ευρώ, ενώ το απόγευμα της Κυριακής συγκλήθηκε σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου υπό τον πρωθυπουργό με την ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και τη διοίκηση του ΑΔΜΗΕ.
Το μήνυμα Παπασταύρου
Με φόντο τις χθεσινές εξελίξεις, τη θέση της ελληνικής κυβέρνησης εξέφρασε το πρωί της Δευτέρας, υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, ο οποίος, μιλώντας στο OPEN, ανέφερε ότι «η ιστορία κολλάει σε μια διαρκή αμφισβήτηση της βιωσιμότητας αυτού του έργου» από την κυπριακή πλευρά. Τόνισε ότι «η Ελληνική Δημοκρατία δεν εκβιάζει, μιλάει μόνο θεσμικά» και πως «οι σχέσεις Ελλάδας – Κύπρου δεν διαταράσσονται από έργα».
«Για να προχωρήσει το έργο πρέπει να αρθούν οι επιφυλάξεις για τη βιωσιμότητά του», ήταν το μήνυμα που έστειλε ο υπουργός Ενέργειας.
Χριστοδουλίδης: Οσοι επενδύουν σε ρήξη των σχέσεων Αθήνας-Λευκωσίας θα απογοητευτούν
Το μήνυμα ότι οι σχέσεις Λευκωσίας – Αθήνας «είναι ισχυρότερες από ποτέ προηγουμένως», εξέπεμψε σήμερα το πρωί, ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, σε δηλώσεις που πραγματοποίησε σε μια προσπάθεια να ρίξει τους τόνους.
Προσερχόμενος στο Συνέδριο «Ναυτιλιακή Κύπρος», στη Λεμεσό, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, ερωτηθείς αν υπάρχει κάποια κρίση στις σχέσεις Κύπρου – Ελλάδας με αφορμή τις εξελίξεις για το καλώδιο και τον ΑΔΜΗΕ, είπε ότι «οι σχέσεις Λευκωσίας – Αθήνας, οι σχέσεις της Κυπριακής Κυβέρνησης με την ελληνική κυβέρνηση, η σχέση μου με τον Ελληνα πρωθυπουργό είναι ισχυρότερες από ποτέ προηγουμένως. Και θέλω να στείλω ένα μήνυμα: Οσοι επενδύουν σε ρήξη των σχέσεων της ελληνικής κυβέρνησης με την κυπριακή κυβέρνηση, της σχέσης μου με τον Ελληνα πρωθυπουργό, θα απογοητευτούν. Και για να αναφερθώ σε κάτι πολύ πρόσφατο, είδαν δείγματα γραφής την προηγούμενη βδομάδα».
Πρόσθεσε, μάλιστα, ότι «αυτό δίνει απαντήσεις σε όλα τα σχετικά ερωτήματα».
Η στάση της Κύπρου
Το έργο είχαν ταλανίσει πριν από μερικές εβδομάδες οι δηλώσεις του Κύπριου υπουργού Οικονομικών Μάκη Κεραυνού περί αμφισβήτησης της βιωσιμότητας του έργου.
Η διστακτικότητα της Λευκωσίας να υποστηρίξει το έργο είχε εκφραστεί αρχικά προτάσσοντας τον γεωπολιτικό κίνδυνο, με αφορμή τις τουρκικές παρεμβάσεις στην περιοχή Κάσου – Καρπάθου τον Ιούλιο πέρυσι, που οδήγησαν στο «πάγωμα» των ερευνών στα διεθνή ύδατα.
Και ενώ το ζήτημα διευθετήθηκε, με την Ελλάδα να αναλαμβάνει μέσω της διακρατικής συμφωνίας του Σεπτεμβρίου πέρυσι το 50% των δαπανών που θα έχουν καταβληθεί σε περίπτωση που το έργο δεν προχωρήσει για γεωπολιτικούς λόγους, από το 37% που προβλέπει η διασυνοριακή συμφωνία των δύο χωρών, αίροντας τις τότε επιφυλάξεις της Κύπρου για τη χρηματοδότηση, η Λευκωσία αμφισβητεί κατά καιρούς την ίδια τη βιωσιμότητα του έργου.
Όπως έγραφε η «Κ» τον Σεπτέμβριο, οι αρνητικές απόψεις Κεραυνού για το ηλεκτρικό καλώδιο αποτελούσαν κοινό μυστικό στην κυπριακή πρωτεύουσα από τον Σεπτέμβριο του 2024, όταν χρειάσθηκε η παρέμβαση Αθηνών – Λευκωσίας σε πολιτικό επίπεδο προκειμένου να πέσουν οι τόνοι αντιπαράθεσης μεταξύ ΑΔΜΗΕ και ρυθμιστικών Αρχών της Κύπρου.
Παρά τη φαινομενική νηνεμία που επιτεύχθηκε τότε με την υπογραφή του μνημονίου κατανόησης, ο Κύπριος ΥΠΟΙΚ δεν μετακινήθηκε από τις απόψεις του ότι η Κύπρος δεν μπορεί να συμμετάσχει σε ένα έργο αμφιβόλου, κατά τον ίδιο, οικονομικής βιωσιμότητας.
Απόψεις που ήρθαν σε σύγκρουση με αυτές του Κύπριου υπουργού Ενέργειας Γιώργου Παπαναστασίου, ένθερμου υποστηρικτή της ηλεκτρικής διασύνδεσης.
