Kathimerini.gr
Γιάννης Παλαιολόγος
Διχασμένη και γεωπολιτικά αδύναμη φάνηκε η Ε.Ε. στην επίσκεψη των δύο προέδρων της στην Αγκυρα, σύμφωνα με τον επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Μάνφρεντ Βέμπερ. Ο κ. Βέμπερ, ο οποίος θα είναι εκ των ομιλητών στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών στα μέσα Μαΐου, στην αποκλειστική αυτή συνέντευξη στην «Κ» σημειώνει ότι η Τουρκία «απομακρύνεται από τις ευρωπαϊκές αξίες» και ότι δεν υπάρχουν αυτήν τη στιγμή προϋποθέσεις για μια θετική ατζέντα. Σχετικά με το ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό, τονίζει ότι είναι επείγον να ολοκληρωθούν ταχύτατα οι διαδικασίες, ότι πρέπει να αναγνωρίζει μόνον εμβόλια εγκεκριμένα από τον EMA και ότι οι κάτοχοί του πρέπει να εξαιρούνται από οποιαδήποτε υποχρέωση καραντίνας.
– Επρεπε να έχει γίνει η επίσκεψη των δύο προέδρων στην Αγκυρα; Υπάρχουν πραγματικά οι προϋποθέσεις για μια θετική ατζέντα με την Τουρκία;
– Η επίσκεψη είχε σκοπό να στείλει ένα σήμα ισχύος προς την Αγκυρα μετά τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (του Μαρτίου). Αντ’ αυτού, στείλαμε ένα σήμα διχασμού, ανικανότητας να σταθούμε στη διεθνή σκηνή. Και ήταν ιδιαίτερα αρνητικό ότι έτυχε αυτής της μεταχείρισης η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στον απόηχο της αποχώρησης της Τουρκίας από τη σύμβαση της Κωνσταντινούπολης. Απέχουμε πολύ από τις υποσχέσεις περί «γεωπολιτικής Ευρώπης». Το δικό μας μήνυμα προς το Συμβούλιο και την Επιτροπή είναι ότι πρέπει να συντονίζονται ώστε να μην ξανασυμβεί κάτι τέτοιο.
– Υπάρχει σήμερα βαθύτερη κατανόηση στην Ε.Ε., σε σχέση με τις αρχές του 2020, για το χάσμα αξιών που μας χωρίζει από την Τουρκία και τις αποκλίνουσες επιδιώξεις των δύο πλευρών στην εξωτερική πολιτική;
– Είναι προφανές πως η Τουρκία απομακρύνεται από την Ευρώπη και τις αξίες της – το κράτος δικαίου, την ελευθεροτυπία, την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης. Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας το έθεσε πιο ευθέως από όλους, αλλά όλοι το αναγνωρίζουν. Αυτή είναι η ουσία – και γι’ αυτό για μένα είναι ξεκάθαρο ότι δεν μπορούμε να ανοίξουμε ένα νέο κεφάλαιο στη σχέση μας με την Τουρκία, να μιλήσουμε για απελευθέρωση των θεωρήσεων ή εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης. Πρέπει πρώτα να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη, να σταματήσουν οι προκλήσεις. Οι επόμενες εβδομάδες θα κρίνουν εάν έχουν νόημα τέτοιες συνομιλίες.
– Ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό: ποιες είναι οι βασικές διαφωνίες του Κοινοβουλίου με τα κράτη-μέλη;
– Κατ’ αρχάς, το πιο σημαντικό είναι να προλάβουμε. Εχουμε ήδη χάσει πολύτιμο χρόνο – ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε παρουσιάσει την ιδέα ήδη τον Ιανουάριο και η Κομισιόν άργησε πολύ να παρουσιάσει την πρότασή της. Και θέλουμε να αποφύγουμε τον κατακερματισμό εντός της Ε.Ε.
Επί της ουσίας, για εμάς είναι ξεκάθαρο ότι πρέπει να ενισχύσουμε τις ελεγκτικές μας αρχές – και αυτό σημαίνει ότι μόνον εμβόλια εγκεκριμένα από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA) μπορούν να αναγνωρίζονται από το πιστοποιητικό. Το Sputnik V δεν έχει εγκριθεί από τον EMA ακόμη, άρα δεν μπορεί να αναγνωρίζεται ως πραγματική ασπίδα κατά της πανδημίας.
Δεύτερον, είναι κρίσιμο για εμάς να μπορεί να δοθεί μία απάντηση στο ερώτημα των πολιτών σχετικά με το τι θα προσφέρει στη ζωή τους το πιστοποιητικό. Γι’ αυτό επιμένουμε ότι πρέπει να επιτρέπει την πλήρη αποκατάσταση του δικαιώματος της ελεύθερης μετακίνησης εντός της Ε.Ε. Τα δικαιώματα πρέπει να αποκαθίστανται όταν οι λόγοι για την περιστολή τους έχουν εκλείψει. Ελπίζουμε, λοιπόν, ότι στα δύο αυτά θέματα το Συμβούλιο θα υποχωρήσει και ότι στην ολομέλεια του Μαΐου θα έχουμε καταλήξει στην τελική μορφή του πιστοποιητικού.
– Σε σχέση με τα ταξίδια από τρίτες χώρες, όπου η Ελλάδα κινείται μονομερώς; Θα υπάρξει συντονισμένη προσέγγιση – και θα θεσμοθετηθεί εγκαίρως;
– Αυτήν τη στιγμή κινούμαστε από μια προσέγγιση βασισμένη σε περιοχές και στα επιδημιολογικά τους χαρακτηριστικά σε μία εξατομικευμένη προσέγγιση, παρόμοια με αυτήν που υιοθετείται εντός της Ε.Ε. Είναι σημαντικό ωστόσο να υπάρξει αμοιβαιότητα – π.χ. αν οι Αμερικανοί που έχουν εμβολιαστεί μπορούν να ταξιδέψουν στην Ευρώπη, αντιστοίχως και οι εμβολιασμένοι Ευρωπαίοι να μπορούν να επισκεφθούν τις ΗΠΑ. Επιπλέον, ο όρος περί εμβολίων εγκεκριμένων από τον EMA θα πρέπει να ισχύει και για τους επισκέπτες από τρίτες χώρες.
– Ποιο ήταν το μεγαλύτερο λάθος της Ε.Ε. στην προμήθεια των εμβολίων; Βλέπετε το αφήγημα να αλλάζει καθώς η εκστρατεία εμβολιασμού ανεβάζει στροφές;
– Οντως, έγιναν λάθη, και πρέπει να το παραδεχθούμε αυτό. Το μεγαλύτερο ίσως ήταν ότι φανήκαμε κάπως αφελείς στην εμπιστοσύνη που δείξαμε στις συμβάσεις που υπογράψαμε, αλλά και στο ότι οι χώρες του δυτικού κόσμου θα δρούσαν σύμφωνα με τους κανόνες. Οι ΗΠΑ και η Βρετανία δεν ακολούθησαν την προσέγγιση των διεθνών εφοδιαστικών αλυσίδων και των ανοιχτών αγορών. Εδρασαν εθνικιστικά, εγωιστικά, ενώ η Ευρώπη συνέχισε να κάνει εξαγωγές. Το success story της Βρετανίας στα εμβόλια δεν θα ήταν εφικτό χωρίς τις προμήθειες από ευρωπαϊκά εργοστάσια.
Μάθαμε το μάθημά μας, ωστόσο. Εχουμε εδραιώσει τώρα την αρχή της αμοιβαιότητας – δεν στέλνουμε εμβόλια στη Βρετανία εάν δεν στείλει και αυτή σε εμάς. Εχουμε προετοιμάσει το έδαφος για μεγάλη αύξηση της παραγωγής το φθινόπωρο, όταν θα προκύψουν ενδεχομένως νέες παραλλαγές του ιού. Η νέα σύμβαση με τις Pfizer-BioNTech είναι ένα πολύ θετικό σήμα. Παράλληλα, είναι σημαντικό ότι έχουμε πλέον τα εργαλεία για να απαγορεύσουμε τις εξαγωγές εμβολίων όταν η εταιρεία ή η χώρα προορισμού δεν συμπεριφέρεται σωστά προς την Ευρώπη.
