ΚΥΠΕ
Προτεραιότητες του Υπουργείου Μεταφορών αποτελούν η αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού προβλήματος και η οδική ασφάλεια, μεταξύ άλλων, ανέφερε στον απολογισμό του για το 2023 και την παρουσίαση για τον προγραμματισμό του 2024 ο Υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, Αλέξης Βαφεάδης τη Δευτέρα.
Στην παρουσίαση, που πραγματοποιήθηκε στο Πολιτιστικό Κέντρο Στροβόλου, ο Υπουργός Μεταφορών ανέφερε ότι ο προϋπολογισμός του Υπουργείου για το 2023 ανερχόταν στα €421 εκ., ενώ για το 2024 ανέρχεται σε €451 εκ., υπογραμμίζοντας τη σημασία του Υπουργείου στα αναπτυξιακά έργα του κράτους, καθώς, σημείωσε, αν συμπεριληφθούν και τα έργα άλλων Υπουργείων που διαχειρίζεται το Υπουργείο Μεταφορών, το ποσό ξεπερνά το €1 δισ.
Αναφερόμενος στα έργα που ολοκληρώθηκαν εντός του 2023, ο κ. Βαφεάδης σημείωσε, μεταξύ άλλων, την προστασία του παραλιακού μετώπου, ύψους €4,7 εκ., το οδικό δίκτυο του Ενεργειακού Κέντρου Βασιλικού, στα €17,57 εκ., τη Μονάδα Αιμοκάθαρσης του Γενικού Νοσοκομείου Πάφου, κόστους €5,6 εκ., καθώς και την εγκατάσταση συστημάτων ασφαλείας και άλλων συστημάτων σε κρατικές υπηρεσίες ύψους €3,4 εκ., και την προμήθεια οχημάτων σε υπηρεσίες του δημοσίου, ύψους €4,4 εκ.
Ερωτηθείς για τις κάμερες της τροχαίας, ο Υπουργός Μεταφορών είπε ότι το 2023 σημειώθηκαν 15.000 παραβιάσεις κόκκινου σηματοδότη, ενώ το 62% των παραβιάσεων σημειώθηκε στο αστικό κέντρο. Σημείωσε ότι προωθούνται δράσεις ενημέρωσης του κοινού για τους κανονισμούς στις διασταυρώσεις, προαναγγέλλοντας αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας του πράσινου βέλους. Επιπλέον, είπε ότι υπάρχει κονδύλι €100.000 για την ενημέρωση του κοινού στις διασταυρώσεις, ενώ σημείωσε ότι θα παρακολουθούν τις στατιστικές που βγαίνουν από το σύστημα φωτοεπισήμανσης και την ανταπόκριση των οδηγών και αναλόγως θα προσαρμόσουν οποιαδήποτε μέτρα.
Χαρακτήρισε τους στόχους του Υπουργείου για το 2024 ως «εμβληματικές δράσεις» και ανέφερε ότι στις προτεραιότητες για το έτος συμπεριλαμβάνονται η αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού, η συνδεσιμότητα των ορεινών περιοχών, η αναβάθμιση των κυβερνητικών κτιρίων, η ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης, η παρακολούθηση της υλοποίησης των συμβάσεων δημοσίου και ιδιωτικού τομέα και η οδική ασφάλεια.
Αντιμετώπιση κυκλοφοριακού
Βασικό πυλώνα της αντιμετώπισης του κυκλοφοριακού αποτελούν τα Σχέδια Βιώσιμης Ανάπτυξης και Κινητικότητας (ΣΒΑΚ), τα οποία, όπως είπε, συμβάλλουν και στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής. Συγκεκριμένα, είπε ότι η μελέτη για τα ΣΒΑΚ Λευκωσίας αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός των επόμενων 2-3 μηνών, ενώ τα ΣΒΑΚ Λάρνακας και Λεμεσού, τα οποία συμπεριλαμβάνονται στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αναμένεται να ολοκληρωθούν μέχρι το 2026.
Ωστόσο, σημείωσε, καθώς το πρόβλημα του κυκλοφοριακού επείγει, το Υπουργείο λαμβάνει επιπλέον δράσεις, προκειμένου να απαμβλυνθεί το πρόβλημα. Στόχος για το 2024 είναι η αξιοποίηση της τεχνολογίας, με έξυπνα φώτα και ηλεκτρονικούς πίνακες ενημέρωσης του κοινού στους αυτοκινητόδρομους για τυχόν συμφόρηση, η επέκταση των υποδομών, με σχεδιασμό για 300 νέες στάσεις λεωφορείων, κατασκευή σταθμών, ποδηλατοστασίων και νέων ποδηλατοδρόμων και νέων σταθμών Park&Ride.
Επιπλέον, προβλέπεται η εφαρμογή νέων διαδρομών λεωφορείων, με επέκταση της υπηρεσίας Pame Express από το ΓΣΠ προς τη Βουλή και τα Επαρχιακά Δικαστήρια, με κυκλικές διαδρομές προς σημεία ενδιαφέροντος στη Λευκωσία και ενίσχυση της υπεραστικής γραμμής Intercity Express.
Παράλληλα, το Υπουργείο θα εισαγάγει νέες υπηρεσίες λεωφορείων, όπως το door to door για μεταφορά μαθητών δημοτικού, αλλά και πιλοτική υπηρεσία δημόσιων μεταφορών ανταποκρινόμενων στη ζήτηση για ΑμεΑ.
Ο Υπουργός έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην περαιτέρω ανάπτυξη των δημόσιων συγκοινωνιών, καθώς, όπως είπε, οι πολίτες «είναι εγκλωβισμένοι» στα αυτοκίνητα και πρέπει να τους δοθεί η επιλογή των δημόσιων μεταφορών.
Κάνοντας απολογισμό για το 2023, είπε ότι οι δημόσιες συγκοινωνίες διένυσαν συνολικά 39,6 εκ. χιλιόμετρα, παρουσιάζοντας αύξηση 9% σε σχέση με το 2022, ενώ οι επιβατικές μετακινήσεις αυξήθηκαν κατά 18%, φτάνοντας τα 28 εκ. Οι μαθητικές διαδρομές αυξήθηκαν κατά 4% σε χιλιόμετρα και κατά 9% σε άτομα που εξυπηρετήθηκαν, τα οποία έφτασαν το 2023 στις 23.181. Όπως είπε ο Υπουργός, δίνεται προτεραιότητα στις μαθητικές μετακινήσεις, μέσω δημόσιων συγκοινωνιών, καθώς κατά τις ώρες των μετακινήσεων αυτών παρατηρείται η μεγαλύτερη συμφόρηση στο οδικό δίκτυο.
Επιπλέον, ανέφερε ότι το 2023 πραγματοποιήθηκαν σχεδόν 39.000 έλεγχοι στα λεωφορεία, αυξημένοι κατά 35% σε σχέση με το 2022, ενώ τέθηκαν σε λειτουργία 504 καινούρια λεωφορεία, σημειώνοντας αύξηση 50% σε σχέση με το 2022.
Pame Express και Park & Ride
Σύμφωνα με τον Υπουργό, το 2023 πραγματοποιήθηκαν συνολικά 80.000 μετακινήσεις με το Pame Express, οι οποίες οδήγησαν σε αφαίρεση 350-400 οχημάτων από το οδικό δίκτυο ημερησίως. Για το 2024, προγραμματίζεται η επέκταση της υπηρεσίας προς τον Σταθμό Αλάμπρας και τη Βουλή και τα Δικαστήρια.
Ταυτόχρονα, προγραμματίζεται η επέκταση του Park & Ride και σε Λεμεσό και Λάρνακα, που θα χρησιμοποιούν κυρίως τις υφιστάμενες αστικές γραμμές αλλά και την υπεραστική, ενώ προγραμματίζεται και αύξηση των χώρων στάθμευσης στη Λευκωσία.
Συγκεκριμένα, στη Λεμεσό προγραμματίζεται οι χώροι στάθμευσης να είναι στον χώρο του λιμανιού, στο στάδιο Αλφαμέγα, στην εκκλησία του Αγ. Γεωργίου Χαβούζας, στο Τσίρειο, στον Άγ. Τύχωνα. Από την άλλη, στη Λάρνακα το Υπουργείο ψάχνει χώρους στην περιοχή Ριζοελιάς και Καλού Χωριού, σημειώνοντας ότι το πρόβλημα στη Λάρνακα δεν είναι ακόμα τόσο σοβαρό, αλλά το Υπουργείο δρα προληπτικά.
Όσον αφορά τη Λευκωσία, γίνεται προσπάθεια να βρεθούν χώροι κοντά στο Jumbo, στη συμβολή Τσερίου με τον Περιμετρικό και στην είσοδο της Λευκωσίας.
Ερωτηθείς για το κόστος του προγράμματος, ο Υπουργός είπε ότι για τις διαδρομές η χρέωση θα γίνεται είτε ανά διαδρομή, είτε με μηνιαία κάρτα. Όσον αφορά τη χρέωση στους χώρους στάθμευσης, είπε ότι αξιολογείται, καθώς δεν είναι όλα τα τεμάχια κρατική γη, ενώ θα υπάρξει και κόστος συντήρησης.
Απαντώντας σε ερώτηση κατά πόσον υπάρχει ικανοποιητικός αριθμός οδηγών, είπε ότι οι εταιρείες εργάζονται προς αυτή την κατεύθυνση, σημειώνοντας ότι αναμένεται να ολοκληρωθεί σύντομα η διαδικασία υπογραφής νέας σύμβασης, η οποία, όπως είπε, ελπίζει να έχει ευνοϊκούς όρους για να προσελκύσει οδηγούς.
Μεταφορά μαθητών Door to Door και μεταφορά ΑμεΑ με τηλεφωνική ανταπόκριση
Ο Υπουργός Μεταφορών σημείωσε, ακόμα, ότι με το πρόγραμμα door to door το 2023 εξυπηρετήθηκαν 870 μαθητές, από 314 το 2022, με την αύξηση των σχολείων από 13 σε 23. Για το 2024, προγραμματίζεται η επέκταση της υπηρεσίας στον Στρόβολο, με μεταφορά των μαθητών από το σπίτι στο σχολείο και πίσω, με συνοδό, κατά τις ώρες 6πμ-7.45πμ και 1μμ-2.30μμ. Τις υπόλοιπες ώρες, από τις 7.45πμ μέχρι τη 1μμ και από τις 2.30μμ μέχρι τις 11μμ, η υπηρεσία θα χρησιμοποιείται για τη μεταφορά ηλικιωμένων, με βάση τη ζήτηση.
Συνδεσιμότητα ορεινών περιοχών
Άλλη προτεραιότητα του Υπουργείου για το 2024 είναι η ενίσχυση της συνδεσιμότητας των ορεινών μεταφορών. Ο Υπουργός είπε ότι πρέπει το κράτος να παρέχει στους πολίτες που επέλεξαν να ζουν στα χωριά γρήγορη και ασφαλή πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, εκπαίδευσης και στην εργασία τους.
Συγκεκριμένα, το 2024 βρίσκονται υπό εκτέλεση μεγάλα οδικά έργα, όπως ο αυτοκινητόδρομος Λευκωσίας-Ευρύχου από τον Αστρομερίτη μέχρι την Ευρύχου, αξίας €75 εκ., ο αυτοκινητόδρομος Λευκωσίας-Παλαιχωρίου από την Ανάγυια μέχρι την Αγροκηπιά, αξίας €65 εκ., ο αυτοκινητόδρομος Λεμεσού-Σαϊττά, από τα Πολεμίδια μέχρι την Παλώδια, ύψους €26 εκ., ο αυτοκινητόδρομος Πάφου-Πόλης Χρυσοχού από την Αγία Μαρινούδα μέχρι το Στρουμπί, αξίας €73 εκ.
Ταυτόχρονα, συνεχίζεται η υλοποίηση του περιμετρικού αυτοκινητόδρομου από τη Βιοτεχνική Λακατάμιας στη Βιομηχανική Ιδαλίου, ύψους €72 εκ., με τον Υπουργό να υπογραμμίζει ότι στόχος είναι η ολοκλήρωσή του πριν την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς τον Σεπτέμβριο. Επιπλέον, συνεχίζεται, μεταξύ άλλων, η υλοποίηση των έργων στις λεωφόρους Ιπποκράτους και Αργυρουπόλεως, Τσερίου και Στροβόλου, κόστους €30,7 εκ., και η βελτίωση του δρόμου Σωτήρας-Δερύνειας, και του δρόμου Λάρνακας-Δεκέλειας, ύψους €15,6 εκ. και €17,6 εκ. αντίστοιχα.
Κυβερνητικά κτίρια
Όσον αφορά την ανάγκη αναβάθμισης των κυβερνητικών κτιρίων, ο Υπουργός αναφέρθηκε στις εξαγγελίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την ενεργειακή απόδοση των κυβερνητικών κτιρίων, σημειώνοντας ότι μέχρι το 2050 πρέπει να είναι όλα μηδενικής αποτύπωσης. Σε αυτό το πλαίσιο, εντός του 2024 προωθείται η αναβάθμιση των κτιρίων του Υφυπουργείου Ναυτιλίας, του Γενικού Χημείου του Κράτους, της Νέας Βουλής και του Αρχαιολογικού Πάρκου, των Επαρχιακών Δικαστηρίων Λευκωσίας και η ανακαίνιση του κτιρίου του Υπ. Εξωτερικών.
Ηλεκτροκίνηση
Αναφορικά με τις αιτήσεις για επιδότηση της αγοράς ηλεκτρικών και υβριδικών οχημάτων, ο Υπουργός παρουσίασε τον αριθμό των αιτήσεων που παραμένουν διαθέσιμες σήμερα, σημειώνοντας ότι υπάρχουν αρκετές αιτήσεις και το σχέδιο θα παραμείνει για αρκετό καιρό.
Στο αρχικό σχέδιο προστέθηκαν 100 επιπλέον αιτήσεις για αγορά καινούριου ηλεκτρικού οχήματος από πολύτεκνες οικογένειες, εξαιτίας του μεγάλου ενδιαφέροντος που επιδείχθηκε. Επιπλέον, παραμένουν διαθέσιμες 1.316 αιτήσεις για χορηγία καινούριου ηλεκτρικού οχήματος και 1.033 αιτήσεις για απόσυρση και αγορά καινούριου υβριδικού αυτοκινήτου.
Σημείωσε ότι το ενδιαφέρον για αγορά μεταχειρισμένων ηλεκτρικών αυτοκινήτων ήταν μεγάλη, καθώς εξαντλήθηκαν από τις πρώτες ημέρες οι 104 χορηγίες, σημειώνοντας ότι αυτό δείχνει ότι η αγορά έχει ανάγκη από πιο φτηνά ηλεκτρικά αυτοκίνητα.
Ανέφερε ότι θα επαναξιολογηθεί το σχέδιο και θα επαναπροσδιοριστούν οι ανάγκες, με στόχο τη μεγαλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση του κοινού.
Συμβάσεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα
Ο κ. Βαφεάδης αναφέρθηκε και στις συμβάσεις δημοσίου-ιδιωτικού τομέα, και συγκεκριμένα στη σύμβαση παραχώρησης αεροδρομίων, λιμανιών και δημόσιων επιβατικών μεταφορών.
Όσον αφορά τα αεροδρόμια, σημείωσε ότι το 2023 καταγράφηκε η υψηλότερη επιβατική κίνηση διαχρονικά με 11,6 εκ. επιβάτες, σημειώνοντας αύξηση 26,3% από το 2022. Η κίνηση αυτή ήταν αυξημένη σε σχέση με το προηγούμενο έτος-ρεκόρ, το 2019, που σημειώθηκαν 11,3 εκ. επιβάτες.
Ο Υπουργός Μεταφορών είπε ότι τα έσοδα προ αποκοπών για το κράτος ανήλθαν σε €79 εκ., σημειώνοντας αύξηση 36% από το 2022.
Για τα λιμάνια, είπε ότι σημειώθηκε αύξηση του αριθμού πλοίων και του όγκου φορτίων και της ανάπτυξης στον τομέα των επιβατών κρουαζιέρας, με τα έσοδα του κράτους να ανέρχονται στα €70,2 εκ. για το 2023 από το λιμάνι Λεμεσού και στα €1,8 εκ. από το λιμάνι Λάρνακας.
Υπογράμμισε, ωστόσο, ότι το 2024 αναμένεται μείωση στις αφίξεις κρουαζιερόπλοιων, οι οποίες επηρεάζονται πολύ από τον πόλεμο στη Γάζα, σημειώνοντας ότι η Κυβέρνηση βρίσκεται σε διαβουλεύσεις για το πώς να επαναφέρει την επισκεψιμότητα.
Οδική ασφάλεια
Ο Υπουργός αναφέρθηκε και στη μεγάλη σημασία που δίνει σε θέματα οδικής ασφάλειας. Αναφερόμενος στις δράσεις που υλοποιήθηκαν το 2023, είπε ότι πραγματοποιήθηκαν 849 επισκέψεις σε σχολεία, 263 επισκέψεις σε στρατόπεδα, 183 διαλέξεις με συμμετοχή παιδιών στο πάρκο οδικής ασφάλειας.
Για το 2024, σημείωσε ότι θα γίνει πιλοτική εφαρμογή ανώτατου ορίου 30 χιλιομέτρων/ώρα σε γειτονιές που εκδήλωσαν ενδιαφέρον, υπογραμμίζοντας ότι πρέπει «να επαναφέρουμε το αίσθημα ασφάλειας στις γειτονιές». Ακόμα, θα προωθηθεί η δημιουργία πάρκων οδικής ασφάλειας σε όλες τις επαρχίες, γιατί όπως είπε ο Υπουργός «την επανάσταση τη φέρνουν τα παιδιά».
Επιπλέον, θα εξαγγελθεί νέο σχέδιο επιχορήγησης προστατευτικού εξοπλισμού για οδηγούς μοτοσικλετών, ενώ προγραμματίζεται και η εγκατάσταση 30 εναλλακτικών ψηφιακών πινακίδων γύρω από σχολεία και πολυσύχναστους χώρους όπου παρατηρείται υπερβολική ταχύτητα.
Ο κ. Βαφεάδης ευχαρίστησε τους πρεσβευτές οδικής ασφάλειας Μιχάλη Παυλίδη, Βλαδίμηρο Τζωρτζή και τον πρώην πρεσβευτή Αλέξη Δημητρίου για τη συνεισφορά τους στην προώθηση της οδικής ασφάλειας.
Ερωτηθείς για τις κάμερες της τροχαίας, ο Υπουργός είπε ότι το 2023 σημειώθηκαν 15.000 παραβιάσεις κόκκινου σηματοδότη, ενώ το 62% των παραβιάσεων σημειώθηκε στο αστικό κέντρο. Σημείωσε ότι προωθούνται δράσεις ενημέρωσης του κοινού για τους κανονισμούς στις διασταυρώσεις, προαναγγέλλοντας αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας του πράσινου βέλους. Επιπλέον, είπε ότι υπάρχει κονδύλι €100.000 για την ενημέρωση του κοινού στις διασταυρώσεις, ενώ σημείωσε ότι θα παρακολουθούν τις στατιστικές που βγαίνουν από το σύστημα φωτοεπισήμανσης και την ανταπόκριση των οδηγών και αναλόγως θα προσαρμόσουν οποιαδήποτε μέτρα.
