Ανοικτή Επιστολή από Σύνδεσμο Εικαστικών & Θεωρητικών Τέχνης Φυτώριο

Ο Σύνδεσμος Εικαστικών & Θεωρητικών Τέχνης Φυτώριο δημοσίευσε την ακόλουθη επιστολή προς τον Υπουργό Παιδείας, Πολιτισμού Αθλητισμού και Νεολαίας, κ. Πρόδρομο Προδρόμου

Κύριε Υπουργέ,

Θέμα: Ανοικτή Επιστολή από Σύνδεσμο Εικαστικών & Θεωρητικών Τέχνης Φυτώριο

Κατόπιν των τελευταίων γεγονότων σχετικά με τη σύσταση συμβουλευτικής επιτροπής που θα ασχοληθεί με τη λειτουργία του Υφυπουργείου Πολιτισμού και τον καθορισμό του καθεστώτος του καλλιτέχνη, και τις έντονες διαμαρτυρίες εκ μέρους μεγάλης μερίδας καλλιτεχνών και μελών της κοινότητας μας, συναντηθήκαμε ως μέλη του συνδέσμου Εικαστικών Καλλιτεχνών και Θεωρητικών Τέχνης Φυτώριο, προκειμένου να τοποθετηθούμε επί του θέματος, το Σάββατο, 24 Οκτωβρίου, στον κήπο του οικήματος μας.

Με την επιστολή αυτή, θα θέλαμε να λάβουμε διευκρινίσεις σε ότι αφορά τους όρους εντολής των μελών της επιτροπής που διορίσατε, όπως επίσης τον σκοπό και τον ρόλο της βάσει των οποίων στελεχώθηκε. Βρισκόμαστε στη δυσάρεστη θέση να σας ενημερώσουμε ότι η πλειοψηφία των καλλιτεχνών του τόπου, συμπεριλαμβανομένου της κοινότητας του συνδέσμου μας εκτιμά ότι η σύσταση της επιτροπής αυτής δεν διασφαλίζει διαφανείς διαδικασίες, δεδομένου ότι δεν κατέστη δυνατό να κατανοήσουμε με ποιο τρόπο τα άτομα που την απαρτίζουν στην πλειοψηφία τους, είναι σε θέση να γνωρίζουν θέματα που απασχολούν τις δομές μιας σύγχρονης αντιμετώπισης των ανθρώπων των τεχνών.

Στα πλαίσια της θέσης μας για παραγωγικό δημόσιο διάλογο, παραθέτουμε μια σειρά εισηγήσεων με στόχο την αντιπροσωπευτική εκπροσώπηση, αλλά και την αποτελεσματική αποπεράτωση του έργου της:

1. Μια 25μελής επιτροπή δεν μπορεί να εργαστεί. Η επιτροπή χρειάζεται να είναι ολιγομελής. Ο μέσος όρος αριθμού μελών μιας επιτροπής, βάσει ευρωπαϊκών μοντέλων, είναι 11 άτομα.

2. Να οριστεί η ατζέντα και το χρονοδιάγραμμα της δράσης της επιτροπής.

3. Επιβάλλεται η ποικιλομορφία της επιτροπής, προκειμένου πρωτίστως να βρίσκει λόγο το νέο ανθρώπινο δυναμικό της καλλιτεχνικής κοινότητας. Η νεοσύστατη επιτροπή οφείλει να απευθύνεται σε όλα τα φύλα και τις ηλιακές ομάδες, και ιδιαίτερα στη νέα γενιά που με τόση ενέργεια παράγουν πολιτισμό σήμερα. Απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η επιλογή εκπροσώπων από όλους τους πολιτιστικούς φορείς και τα οργανωμένα σύνολα που εργάζονται για τα κοινά, τον πολιτισμό και τους ανθρώπους των τεχνών.

4. Πρόσφατα η ομάδα Artists of Cyprus (Λέα Μαλένη, Μαρία Λοϊζίδου, Ελένη Αλωνεύτη, Προκόπης Αγαθοκλέους, Ανδρέας Τσέλεπος, Γεωργία Doetzer, Ελεάνα Αλεξάνδρου, Sosse Eskidjian) με την οποία είχατε συναντηθεί επανειλημμένα, κατόρθωσε να ενώσει όλη την καλλιτεχνική κοινότητα με άμεση δράση και αφιλοκερδή εργασία με μόνο σκοπό την στήριξη της καλλιτεχνικής κοινότητας εν μέσω καραντίνας και επισήμανση της επείγουσας ανάγκης σύστασης ενός καθεστώτος του καλλιτέχνη, το οποίο ο σύνδεσμος μας σε συνεργασία με τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου σας, επεξεργάζονται από το 2007. Συνεπώς, θεωρούμε ότι θα έπρεπε να αποτελέσει μια δεξαμενή από την οποία θα μπορούσατε να αντλήσετε τεχνογνωσία, κατόπιν και της επεξεργασίας του εν δυνάμει νομοσχεδίου του καθεστώτος, κάτι που ζητήθηκε με επιστολή την οποίαν απηύθυνε ο κύριος Παύλος Παρασκευάς διευθυντής των Πολιτιστικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας, σε όλα τα οργανωμένα σύνολα ζητώντας μας επίσης να προτείνουμε δυο μέλη για την σύσταση της εν λόγω επιτροπής. Πέρα από τα άτομα που προτείναμε ο κάθε σύνδεσμος χωριστά, ομόφωνα προτείναμε πως απαραίτητα μέλη στην επιτροπή αυτή θα πρέπει να είναι η Λέα Μαλένη, ηθοποιός-σκηνοθέτις, ο άνθρωπος που κατάφερε να φέρει όλους του καλλιτέχνες μαζί και να συντονίζει τις προσπάθειες μας και η Ελεάνα Αλεξάνδρου χορεύτρια-performer στην οποία καθρεφτίζεται όλη η δύναμη και γνώση της νέας γενιάς. Καμία απάντηση δε λάβαμε για τα παραπάνω και κανένα από τα προτεινόμενα ονόματα κανενός συνδέσμου δεν συμπεριλαμβάνονται στην επιτροπή που ορίσατε.

Για την επεξεργασία σημαντικών και επειγουσών αναγκών που αφορούν τον Πολιτισμό επιβάλλεται η ακύρωση διορισμού της νεοσύστατης επιτροπής και η ανασύσταση της, με δημοκρατικούς όρους όπως αυτοί θα έπρεπε να χαρακτηρίζουν κάθε απόφαση, ούτως ώστε να αντιπροσωπεύει πρωτίστως τους δημιουργούς που διαχειρίζονται τον πολιτισμό και τις ανάγκες τους για ένα βιώσιμο επαγγελματικό καθεστώς.

Ζητούμε επίσης, κύριε Υπουργέ, να διατηρούνται τα πρακτικά που την αφορούν και να δημοσιεύονται. Να ορίζονται δημόσιες διαβουλεύσεις με εκπροσώπους όλων των φορέων κάθε φορά που προχωράτε σε κάτι νέο.

Οι αποκαλύψεις των τελευταίων ημερών, οι οποίες επηρεάζουν όπως όλα δείχνουν τις ήδη εύθραυστες ισορροπίες που υπάρχουν στον τόπο, δυσχεραίνουν την κοινότητα των τεχνών και απειλούν τη συντήρηση των ανθρώπων που τις παράγουν. Αυτοί θα πρέπει στη πλειοψηφία να αποτελούν τα μέλη μιας τέτοιας επιτροπής. Αυτοί που βιοπορίζονται παράγοντας πολιτισμό, που είναι η μόνη τους ενασχόληση, το επάγγελμα τους! Ο σύνδεσμος μας, μαζί με όλα τα οργανωμένα σύνολα, συνεχίζει το έργο του, ανανεώνοντας τις υποσχέσεις του και τις δράσεις του, προσπαθώντας από την ίδρυση του να συμπληρώσει τα κενά στα οποία το κράτος δεν κατάφερε ποτέ να εναποθέσει την προσοχή του. Αρχίστε από το να εξετάσετε καταρχήν τις υφιστάμενες δυναμικές, τι έχει μέχρι τώρα προταθεί, κάντε χρήση της τεχνογνωσίας και εμπειρίας των ανθρώπων των τεχνών οι οποίοι επάξια αντιπροσωπεύουν το Κυπριακό κράτος σε διεθνείς δραστηριότητες κατακτώντας διακρίσεις, τοποθετώντας τον τόπο μας στον χάρτη του κόσμου. Μόνο έτσι θα καταφέρετε να χαράξετε πολιτισμική στρατηγική και θα επιτρέψετε στους ανθρώπους που παράγουν τον πολιτισμό του τόπου να συνεχίσουν να εργάζονται εναποθέτοντας ότι καλύτερο διαθέτουν στους πολίτες αυτού του τόπου για να συνδεθούμε όλοι μαζί με τον κόσμο. Σε άλλους τόπους μας αναζητούν κύριε Υπουργέ, γιατί όχι εσείς;

Αναμένουμε την έγκαιρη ανταπόκριση σας.

Σύνδεσμος Εικαστικών και Θεωρητικών Τέχνης - Φυτώριο

Ο Σύνδεσμος Eικαστικών Kαλλιτεχνών και Θεωρητικών Τέχνης, Φυτώριο ιδρύθηκε το 2006 στη  Λευκωσία από μια μικρή ομάδα καλλιτεχνών. Πρωταρχικός στόχος του ήταν να εξασφαλίσει  στον αυτοεργοδοτούμενο καλλιτέχνη τις συνθήκες κοινωνικής πρόνοιας και υπεράσπισης των  δικαιωμάτων του.

Το 2010, ο σύνδεσμος εξασφάλισε από τον Δήμο Λευκωσίας τον χώρο όπου στεγάζεται και ο οποίος βρίσκεται στον Δημοτικό Κήπο της πόλης. Ο χώρος αυτός αποτελούσε το φυτώριο του κήπου και σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Νεοπτόλεμο Μιχαηλίδη το 1969. Ο χώρος διατηρεί το όνομα Φυτώριο και αποτελεί κέλυφος συνεύρεσης των μελών του συνδέσμου, και της κοινότητας των τεχνών ευρύτερα. Ενεργοποιείται συστηματικά ως πλατφόρμα παραγωγής σκέψης και προβολής ποικίλων δράσεων.Τα μέλη του, μέσα από ειδικές επιτροπές, επεξεργάζονται κυρίως τρεία βασικά θέματα:

α)Της θεσμοθέτησης του καθεστώτος του καλλιτέχνη και όσων συμβάλουν στην παραγωγή πολιτισμού του τόπου.

β) Της εναρμόνισης νομοθεσιών που αφορούν την τέχνη και τον καλλιτέχνη και της εφαρμογής τους, όπως της νομοθεσίας του 1%, για εμπλουτισμό των δημόσιων κτιρίων με έργα σύγχρονης τέχνης κατόπιν ανοιχτών διαγωνισμών.

γ) Της δημιουργίας συνθηκών ευνοϊκών προς όλους και κυρίως των νέων, προκειμένου όλοι μέσα από συλλογικές διαδικασίες να παράγουν έργο το οποίο να τους συνδέει με τον κόσμο.

Σήμερα, αντιπροσωπεύεται από ένα μεγάλο αριθμό ανεξάρτητων καλλιτεχνών και θεωρητικών τέχνης. Όπως είναι γνωστό, τους τελευταίους τρεις μήνες τα μέλη του Δ.Σ μαζί με την επιτροπή του συνδέσμου εργάστηκαν εντατικά ενισχύοντας την ομάδα Artists of Cyprus για τα οικονομικά μέτρα στήριξης. Μετά από συλλογικές προσπάθειες, μεγάλη μερίδα των καλλιτεχνών απ’  όλους τους τομείς έλαβαν την οικονομική στήριξη από το κράτος. Η επιτροπή του Καθεστώτος του συνδέσμου ΕΙ.ΚΑ και σε συνεννόηση πάντα με όλα τα
οργανωμένα σύνολα των καλλιτεχνών εργάζεται για την επεξεργασία του προσχεδίου της νομοθεσίας του καθεστώτος. Η προσπάθεια του συνδέσμου μας προκειμένου να συμπεριληφθούν στην ειδική επιτροπή που θα ορίσει την τελική μορφή του νομοσχεδίου, μέλη κάθε συνδέσμου, έγινε αποδεκτή εκ μέρους του Υπουργείου.

Ο σύνδεσμος μας συμμετείχε επίσης στην τροποποίηση της νομοθεσίας περί πνευματικών  δικαιωμάτων που αφορά τις μεταπωλήσεις έργων τέχνης. Επεξεργάζεται επίσης το ενδεχόμενο σχεδίου το οποίο να προσφέρει στα μέλη μας την υπηρεσία παρακολούθησης μεταπωλήσεων  των έργων τους και εξασφάλισης των δικαιωμάτων τους. Προς την κατεύθυνση των δικαιωμάτων του καλλιτέχνη και θεωρητικού τέχνης  επεξεργαζόμαστε επίσης σχέδιο καθορισμού αμοιβών το οποίο θα είμαστε σε θέση να
ανακοινώσουμε μέχρι τον Σεπτέμβριο.

Ο Σύνδεσμος ΕΙ.ΚΑ ενισχύει οικονομικά τα μέλη του, υποστηρίζει προτάσεις των μελών του  όπως π.χ. την περίοδο της πανδημίας ο σύνδεσμος μας στήριξε οικονομικά το εικαστικό πρόγραμμα D-S και πρόσφερε ως συμβολική ανακούφιση στα μέλη του τη χρονιαία συνδρομή, η οποία στο σύνολο της ανέρχεται περίπου στο ποσό των 3000 ευρώ.

Αυτή την περίοδο στον χώρο του Φυτωρίου πραγματοποιείται το πρόγραμμα φιλοξενίας Phytorio Artists-in-Residency 2020. Σε αυτό συμμετέχουν 8 καλλιτέχνες και 12 συνεργάτες καλλιτέχνες/θεωρητικοί τέχνης ως μέντορες των φιλοξενούμενων καλλιτεχνών. Το πρόγραμμα έχει διάρκεια 5 μηνών και υποστηρίζεται οικονομικά από τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας και τον Οργανισμό Νεολαίας Κύπρου. Με την ολοκλήρωση κάθε προγράμματος, οι καλλιτέχνες ανοίγουν τον
χώρο στο κοινό, ενώ στη συνέχεια θα πραγματοποιηθεί έκθεση και θα κυκλοφορήσει σχετική έκδοση. Οι στόχοι του συνδέσμου μας σε κοινωνικό πλαίσιο για τους επόμενους μήνες είναι να συνεχίσει να εργάζεται ως προς την ανανέωση και την εφαρμογή της νομοθεσίας του 1% για νέους διαγωνισμούς. Ήδη, μετά από σχετική επικοινωνία που είχαμε με τον Δήμαρχο κύριο Κωνσταντίνο Γιωρκάτζη, ο Δήμος Λευκωσίας δεσμεύτηκε να προχωρήσει με δύο νέους διαγωνισμούς, αυτούς του Δημοτικού Θεάτρου και Δημοτικού Μεγάρου. Παράλληλα, επεξεργαζόμαστε αλλαγές ως προς την εφαρμογή του διαγωνισμού πραγματοποίησης μνημείων. Ο σύνδεσμος μας θα συνεχίσει να παρακολουθεί και να συμμετέχει στην επεξεργασία του καθεστώτος του καλλιτέχνη και θα συνεισφέρει στη στήριξη των μελών του με κάθε δυνατό τρόπο.

Η επιτροπή του συνδέσμου μας που εργάζεται για το 1% μελετά πρόταση για την πραγματοποίηση σχετικού συνεδρίου, εμπλέκοντας όλους τους αρμόδιους φορείς, επιστήμονες και πολιτικούς. Το συνέδριο αυτό θα διεξαχθεί τον Νοέμβριο και στόχο έχει την δημιουργία πλατφόρμας επικοινωνίας και κατανόησης κοινών στόχων μεταξύ διαφορετικών
φορέων.

Επίσης, αρχίζει δύο νέα προγράμματα, το phytoriocamp το οποίο θα επιτρέψει σε ένα νέο αριθμό καλλιτεχνών και θεωρητικών τέχνης να δραστηριοποιηθούν και το Phytorio history, το οποίο θα συνδέσει τον σύνδεσμο μας τόσο με την ιστορία του τόπου και τον πολιτισμό του ως αναπόσπαστο κομμάτι αυτού, όσο και με τον κόσμο ολόκληρο, σε δημιουργικό ακαδημαϊκό και ερευνητικό επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό, στη Γενική Συνέλευση η οποία προτείνεται στις 12 Σεπτεμβρίου 2010, και ώρα 11π.μ. θα ψηφιστεί η νέα ονομασία του συνδέσμου η οποία
επίσημα θα εντάσσει την ομάδα θεωρητικών στην ταυτότητα του Φυτωρίου.