Kathimerini.com.cy
Εβδομήντα χρόνια πριν, ο Ελληνισμός της πρώην Οθωμανικής Αυτοκρατορίας δέχθηκε το μεγαλύτερο πλήγμα του μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Το ανθελληνικό πογκρόμ της 6ης Σεπτεμβρίου 1955, το οποίο έμεινε γνωστό ως «Σεπτεμβριανά», άνοιξε τον δρόμο για την εκδίωξη των Ρωμιών από τις πατρογονικές τους εστίες στην Κωνσταντινούπολη, ενώ οδήγησε σε μια νέα δίνη τις ήδη τεταμένες ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Αυτή την Κυριακή, η «Καθημερινή» ανοίγει τον φάκελο των Σεπτεμβριανών μέσα από μια πρωτότυπη, αποκαλυπτική έκδοση, η οποία μας μεταφέρει αρχικά στα χρόνια της τελευταίας αναλαμπής του κωνσταντινουπολίτικου Ελληνισμού (1948-1955). Στη συνέχεια, εξερευνά την πολιτική ατμόσφαιρα της εποχής, καθώς και την εύθραυστη ισορροπία των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Τι οδήγησε στο οργανωμένο πογκρόμ και πώς αυτό συνδεόταν με το Κυπριακό; Τι ρόλο έπαιξαν το τουρκικό κράτος και ο τουρκικός Τύπος στην προετοιμασία των γεγονότων της 6ης Σεπτεμβρίου; Επρόκειτο για ένα αυθόρμητο ξέσπασμα του τουρκικού όχλου ή για μια καλά σχεδιασμένη και οργανωμένη επιχείρηση;
Μέσα από μαρτυρίες, συνεντεύξεις πρωταγωνιστών των γεγονότων αλλά και από μοναδικό φωτογραφικό υλικό η έκδοση «παρακολουθεί» τα γεγονότα εκείνης της νύχτας τρόμου, όπως αποτυπώθηκαν στη μνήμη των επιζώντων και εκείνων που παρά τον κίνδυνο κατάφεραν να τα απαθανατίσουν. Ξεχωρίζουν η έκθεση του τότε β. Γενικού Προξένου Κωνσταντινουπόλεως Βύρωνα Θεοδωρόπουλου, η οποία περιγράφει με κάθε λεπτομέρεια όσα συνέβησαν, καθώς και η μαρτυρία του Δημήτριου Καλούμενου, του ανθρώπου που απαθανάτισε με τον φωτογραφικό του φακό τις λεηλασίες και τις καταστροφές. Πώς κατάφερε να τραβήξει εκείνες τις φωτογραφίες και να τις «φυγαδεύσει» στην Ελλάδα; Πώς έζησαν εκείνη την εφιαλτική νύχτα της 6ης προς 7η Σεπτεμβρίου διάφοροι Ρωμιοί;
Η έκδοση της «Καθημερινής» δεν μένει μόνο εκεί. Καλύπτει επίσης τα εξής: Τι επεφύλασσε η επόμενη ημέρα για τη Ρωμιοσύνη αλλά και για την ίδια την Τουρκία; Πώς αντιλαμβάνονται οι Τούρκοι τα Σεπτεμβριανά σήμερα; Πώς μπορεί να διατηρηθεί η ιστορική μνήμη και τι ρόλο παίζει η τέχνη σε αυτό;
Η αποκαλυπτική έκδοση «Τα Σεπτεμβριανά του 1955», κυκλοφορεί την Κυριακή 5 Οκτωβρίου με την «Καθημερινή».
