Της Μαρίας Ηρακλέους
Στην έκθεση για την απασχόληση και τις κοινωνικές εξελίξεις στην Ευρώπη για το 2023 (ESDE), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπιστώνει τα εξής: Οι μεγαλύτερες ελλείψεις εντοπίζονται στον τομέα των κατασκευών, της υγειονομικής περίθαλψης, στις επιστήμες και την τεχνολογία και τα επαγγέλματα STEM (Επιστήμη, Τεχνολογία, Μηχανική και Μαθηματικά), συμπεριλαμβανομένων των επαγγελμάτων υψηλής, μεσαίας και χαμηλής ειδίκευσης. Στην κατηγορία των επαγγελμάτων στα οποία καταγράφονται και σοβαρές και παρατεταμένες ελλείψεις περιλαμβάνονται, σύμφωνα με την έρευνα, οι καθαριστές/ριες και βοηθοί, μάγειρες/μαγείρισσες και σερβιτόροι/σερβιτόρες και πωλητές/ριες. Εκτιμάται μάλιστα ότι οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού δεν είναι πρόσκαιρο πρόβλημα αλλά θα συνεχίσουν και στο μέλλον, κάτι που αποδίδεται στην ψηφιακή μετάβαση που δημιουργεί νέα επαγγέλματα και εν μέρει και στην γήρανση του πληθυσμού.
Πέραν τούτου, το συμπέρασμα που προκύπτει από τα πιο πάνω είναι ότι, το πρόβλημα έλλειψης εργατικού δυναμικού δεν αφορά μόνο την Κύπρο αλλά είναι πανευρωπαϊκό. Σύμφωνα επίσης με τα διαθέσιμα στοιχεία της Eurostat (για το 20 τρίμηνο του 2023), το μεγαλύτερο ποσοστό κενών θέσεων εργασίων εντοπίζονται στην Ολλανδία, ενώ η Κύπρος βρίσκεται στην πρώτη δεκάδα και συγκεκριμένα, στην 9η θέση της κατάταξης από το σύνολο των 27 κρατών μελών.
Ως προτεινόμενες από την Κομισιόν λύσεις για μετριασμό του προβλήματος, περιλαμβάνεται η μεταρρύθμιση των φορολογικών συστημάτων και των συστημάτων παροχών, η βελτίωση των κινήτρων εργασίας, η επένδυση σε προγράμματα εκπαίδευσης και ανάπτυξης δεξιοτήτων, και μεταξύ άλλων και η προώθηση στοχευμένης μετανάστευσης εργατικού δυναμικού από χώρες εκτός ΕΕ σε συγκεκριμένες ομάδες δεξιοτήτων.
Βάσει λοιπόν των πιο πάνω, ξενίζει η τοποθέτηση του Υπουργού Εργασίας Γιάννη Παναγιώτου στον ΣΠΟΡ FM και την εκπομπή Διασπορά Ειδήσεων ο οποίος παρουσιάστηκε μάλλον ενοχλημένος από τα αιτήματα των επαγγελματικών συνδέσμων σε τουρισμό, εστίαση και λιανικό διερωτήθηκε γιατί οι εργοδότες δεν αξιοποιούν κοινοτικούς εργαζόμενους από κράτη μέλη της ΕΕ ή άνεργους Κύπριους.
Και ξενίζει αφενός γιατί, τα στοιχεία της Eurostat δείχνουν ότι, πρόκειται για ένα σοβαρό πανευρωπαϊκό πρόβλημα και όχι τοπικό ή πρόσκαιρο και σίγουρα όχι κάτι που μπορεί να αντιμετωπίζεται με ελαφρότητα και επιδερμικά και αφετέρου διότι, τα ίδια στοιχεία δείχνουν ότι όντως το ποσοστό στην Κύπρο είναι ιδιαίτερα αυξημένο. Επιπλέον, αν ανατρέξει στα στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας Κύπρου φαίνεται ότι οι περισσότερες κενές θέσεις εργασίας εντοπίζονται στον κλάδο της φιλοξενίας και της εστίασης και το λιανικό εμπόριο. Τα αιτήματα λοιπόν για διευκόλυνση εργατικού δυναμικού από τρίτες χώρες είναι ως ένα βαθμό δικαιολογημένα καθώς και ο έντονος τρόπος με τον οποίο διατυπώνονται εφόσον, σε λίγους μήνες ανοίγει η καλοκαιρινή τουριστική σεζόν και τα χρονικά περιθώρια στενεύουν.
Τα πιο πάνω δεν εξαιρούν βεβαίως το μερίδιο ευθύνης που έχουν οι ίδιοι οι εργοδότες για να προσελκύσουν προσωπικό και να δημιουργήσουν ένα ελκυστικό εργασιακό περιβάλλον σε θέμα απολαβών και συνθηκών εργασίας.
Δεν θα πρέπει επίσης να αγνοήσουμε το γεγονός ότι δεν υπάρχει ισορροπία μεταξύ της κατεύθυνσης σπουδών που ακολουθούν οι νέοι, και των αναγκών στην αγορά εργασίας. Και δεν μιλάμε μόνο για τουριστικά επαγγέλματα. Αυτή την στιγμή, υπάρχουν 1001 κενές θέσεις εργασίας σε επιστημονικά επαγγέλματα στην Κύπρο. Θα έπρεπε αν μη τι άλλο οι αρμόδιοι να θορυβηθούν και να προσπαθήσουν να γεφυρώσουν το χάσμα μεταξύ των αναγκών της αγοράς εργασίας και της εκπαίδευσης.
Σε κάθε περίπτωση, με το να παραγνωρίζεις ένα πρόβλημα σίγουρα δεν βοηθάς στην επίλυση του.
