Της Μαρίας Ηρακλέους
Το γεγονός ότι στο πλαίσιο της πράσινης φορολογικής μεταρρύθμισης περιλαμβάνεται και η επιβολή τέλους διαμονής σε ξενοδοχειακές μονάδες, τουριστικά καταλύματα και Airbnb, είναι κάτι που αναμένεται ότι θα πυροδοτήσει σειρά αντιδράσεων στους ξενοδοχειακούς κύκλους, με το επιχείρημα ότι αυτή η εξέλιξη θα επηρεάσει την τουριστική ζήτηση, τις κρατήσεις και τις πληρότητες στα ξενοδοχεία, κυρίως δε σε μια περίοδο που σύμφωνα με τις ενδείξεις οι πληρότητες είναι ήδη πιο κάτω σε σύγκριση με το 2023. Κάποιες αντιδράσεις έχουν ήδη εκφραστεί για το θέμα, αν και ήπιες, εφόσον η πλειοψηφία των τουριστικών φορέων της χώρας βρίσκεται στην διεθνή έκθεση Τουρισμού στο Βερολίνο. Οπότε το τέλος διαμονής αναμένεται ότι θα μονοπωλήσει τις συζητήσεις και τις δημόσιες τοποθετήσεις των εκπροσώπων των ξενοδοχειακών συνδέσμων, τις επόμενες ημέρες, με την επιστροφή από το Βερολίνο.
Εκ πρώτης όψεως, όντως, δεν μπορούμε να αποκλείσουμε το σενάριο να επηρεαστεί αρνητικά η ζήτηση για διαμονή στα ξενοδοχεία, εφόσον η επιβολή του τέλους σημαίνει και αύξηση του κόστους των διακοπών. Αν ισχύσει το ποσό των 2,5 ευρώ το οποίο αναφέρεται στο υπό διαβούλευση νομοσχέδιο, τότε υπολογίζεται ένα επιπλέον κόστος 17.5 ευρώ για διακοπές μίας εβδομάδας. Ενδεχομένως να πρόκειται για επιβάρυνση η οποία δεν θεωρείται αποτρεπτική, ωστόσο έχει την σημασία της, σε σύγκριση με το τί ισχύει σε ανταγωνιστικούς προορισμούς. Μαθαίνω πάντως ότι κάποιο ανάλογο τέλος ήδη εφαρμόζεται σε άλλους ευρωπαϊκούς προορισμούς, αν και υπάρχουν εξαιρέσεις και κριτήρια. Όπως για παράδειγμα, η ηλικία του επισκέπτη, ή διάρκεια διαμονής (το τέλος μειώνεται ανάλογα με την διάρκεια των διακοπών) ή ακόμα και το είδος του καταλύματος.
Κάτι τέτοιο ισχύει στην Ελλάδα. Εκεί, βλέπουμε για παράδειγμα ότι το τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση, διαφοροποιείται ανάλογα με την κατηγοριοποίηση του καταλύματος. Έτσι, διαφορετικό είναι το τέλος διανυκτέρευσης σε ξενοδοχεία του 1-2 αστέρων, διαφορετικό για τα πεντάστερα και άλλο για τα Airbnb. Βάσει αυτού, το ημερήσιο τέλος διαμονής στα ξενοδοχειακά καταλύματα 1-2 αστέρων είναι 1,5 ευρώ, 3 ευρώ στα ξενοδοχεία 3 αστέρων, 7 ευρώ στα ξενοδοχεία 4 αστέρων και 10 ευρώ στα πεντάστερα. Στα 10 ευρώ είναι και το τέλος για μονοκατοικίες βραχύβιας μίσθωσης και τουριστικές επαύλεις.
Διερωτώμαι κατά πόσο θα μπορούσε να ισχύσει κάτι ανάλογο και στην περίπτωση της Κύπρου, έτσι ώστε το ποσό να διαφοροποιείται ανάλογα με το κατάλυμα. Ειδικότερα δε όταν προωθείται στην Βουλή η δημιουργία ειδικών κατηγοριών στα ξενοδοχεία- αστικά και ξενοδοχεία υπαίθρου εφόσον είναι παραδεκτό ότι πρόκειται για καταλύματα με εκ των πραγμάτων διαφορετικά χαρακτηριστικά.
Επιπλέον, πέραν της κατηγοριοποίησης και του είδους του καταλύματος, θα έπρεπε να λαμβάνεται υπόψη και το ανθρακικό αποτύπωμα της μονάδας. Για παράδειγμα, αν μια μονάδα έχει προχωρήσει σε εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων, καταφέρνοντας να μειώσει το ανθρακικό της αποτύπωμα, αυτός είναι ένας παράγοντας που δεν μπορεί να αγνοηθεί. Έτσι αυτό το τέλος θα μπορούσε να αξιοποιηθεί και ως ένα επιπλέον κίνητρο για την ενεργειακή αναβάθμιση και την χρήση ΑΠΕ στον τουριστικό κλάδο.
Θα μπορούσε επίσης το τέλος διαμονής, να αξιοποιηθεί και ως εργαλείο στην προσπάθεια μείωσης της εποχικότητας του τουρισμού. Εφόσον ο νόμος έχει στόχο την διαχείριση των αρνητικών επιπτώσεων του τουρισμού, την διαχείριση και την παραγωγή απορριμμάτων, θα πρέπει να υπάρχει αυτή η διαφοροποίηση μεταξύ χειμερινής και καλοκαιρινής περιόδου, εφόσον φαινόμενα υπερτουρισμού και ενδεχόμενων αρνητικών επιπτώσεων, έχουμε να αντιμετωπίσουμε κυρίως την καλοκαιρινή περίοδο. Εξάλλου η εποχικότητα του τουρισμού είναι ένα πρόβλημα το οποίο διαχρονικά επιχειρούν να διαχειριστούν οι ιθύνοντες του τουρισμού. Θα μπορούσε λοιπόν και αυτό το νέο τέλος που αναμένεται να επιβληθει, να χρησιμοποιηθεί για επίτευξη του στόχου μείωσης της εποχικότητας. Έτσι, το τέλος των 2,5 ευρώ να διαφοροποιείται όχι μόνο ανά τύπο και κατηγορία καταλύματος, αλλά και ανά τουριστική περίοδο.
Είναι σημαντικό επίσης να υπάρχει διαφάνεια και να ξεκαθαρίσει και το πώς θα αξιοποιούνται τα ποσά τα οποία θα προκύπτουν ετησίως από την επιβολή του νέου τέλους και κατά πόσο η χρήση τους θα εξυπηρετεί τελικά τον στόχο της επιβολής του τέλους και το ζητούμενο- την διαχείριση των αρνητικών επιπτώσεων από τον τουρισμό.
