ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Εκατοντάδες πρόωροι θάνατοι στην Κύπρο εξαιτίας του αέρα

Οι ανησυχίες, τα στοιχεία για την σκόνη στην ατμόσφαιρα και η επεξήγηση από το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας

Ανησυχία για τους πρόωρους θανάτους στην Κύπρο εξαιτίας της ποιότητας του αέρα εξέφρασε ο βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων, Χαράλαμπος Θεοπέμπτου, μιλώντας στην «Κ». Ο κος Θεοπέμπτου έκανε λόγο για δύο θανάτους ημερησίως στην Κύπρο, με το Τμήμα Επιθερώρησης Εργασίας να έχει στοιχεία που κάνουν λόγο για πάνω από 700 θανάτους τον χρόνο στο νησί μας, με την ίδια αιτία.

Σύμφωνα με τον Λειτουργό Επιθεώρησης Εργασίας, Δρ Χρύσανθο Σαββίδη, η Κύπρος παραβαίνει την ευρωπαϊκή νομοθεσία, η οποία προνοεί ότι τα κράτη-μέλη πρέπει να μην υπερβαίνουν τις 35 ημέρες τον χρόνο, κατά τις οποίες τα αιωρούμενα σωματίδια στην ατμόσφαιρα ξεπερνούν τα 50 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα. Συγκεκριμένα, είπε, το 2010 καταγράφηκαν στην Κύπρο 120 μέρες κατά τις οποίες οι τιμές υπερέβησαν το όριο των 50μg. Ωστόσο, τα επόμενα έτη, μέχρι το 2017, παρατηρήθηκε μια φθίνουσα πορεία στις μετρήσεις. Τα στοιχεία παρατίθενται στην γραφική παράσταση πιο κάτω:

Μεταφορά σκόνης

Όπως ανέφερε ο κος Σαββίδης στην «Κ», το πρόβλημα είναι το γεγονός ότι ο άνθρωπος εκτίθεται στις υψηλές συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων. Όπως εξήγησε, η Μετεωρολογική Υπηρεσία είναι η πλέον αρμόδια για την πρόβλεψη επεισοδίου μεταφοράς σκόνης στην ατμόσφαιρα, ωστόσο το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας είναι αυτό το οποίο προβαίνει στις μετρήσεις με ειδικές συσκευές, σε ύψος δύο μέτρων, στο επίπεδο, δηλαδή, που αναπνέει ο άνθρωπος. Μεταξύ των δύο υπηρεσιών υπάρχει συνεργασία, ώστε να ενεργοποιούνται οι μηχανισμοί μετρήσεων και έκδοσης ανακοινώσεων, για την προστασία του κοινού.

Η ευρωπαϊκή νομοθεσία, λέει ο Δρ Σαββίδης, αναφέρεται σε επιστημονική διαδικασία την οποία μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα κράτη-μέλη που επηρεάζονται από την μεταφορά σκόνης στην ατμόσφαιρα – η Κύπρος, η Μάλτα, η Ελλάδα, η Νότια Ιταλία, η Νότια Γαλλία και η Νότια Ισπανία. Η επιστημονική διαδικασία αφορά στην συλλογή της σκόνης σε ειδικά φίλτρα και η επιστημονική εξέτασή της σε χημικά εργαστήρια. Η ανίχνευση χημικών στοιχείων μπορεί να παραπέμψει στην πηγή των αιωρούμενων σωματιδίων: το νάτριο και το κάλιο καταδεικνύουν ότι πρόκειται για θαλάσσιο αλάτι, ο σίδηρος και το νικέλιο καταδεικνύουν ότι πρόκειται για προϊόντα της εξάτμισης των αυτοκινήτων, ενώ το πυρίτιο και το μαγνήσιο δείχνουν άμμο (σκόνη από την έρημο). Παράλληλα, επεσήμανε ότι τα σωματίδια που αφορούν στους ρύπους ενδεχομένως να έχουν μεταφερθεί, με την βοήθεια του ανέμου, από άλλες γειτονικές χώρες. Σε αυτή την περίπτωση, όμως, δεν μπορεί να αποδειχθεί ότι οι ρύποι δεν προέρχονται από την Κύπρο, αλλά κατατάσσονται στην κατηγορία των ανθρωπογενών πηγών ρύπανσης.

Σε σχέση με τους ανθρωπογενείς παράγοντες της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, η Κύπρος στέλνει έκθεση κάθε χρόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, χωρίς, μέχρι σήμερα, να μπει σε δικαστικές περιπέτειες, ως προς το επίπεδο της ρύπανσης, υπογράμμισε ο κος Σαββίδης.

Ανησυχία λόγω ενημέρωσης

Σύμφωνα με τον Δρ Χρύσανθο Σαββίδη, το κοινό στην Κύπρο άρχισε να ενημερώνεται από το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας τα τελευταία 4-5 χρόνια. Αυτό, όμως, είχε ως επακόλουθο την αύξηση της ανησυχίας του κόσμου ότι τα επεισόδια σκόνης έχουν αυξηθεί. Σημείωσε, ωστόσο, ότι μέχρι σήμερα, για το 2019 (Νοέμβριος), οι ανακοινώσεις για επεισόδια σκόνης στην ατμόσφαιρα ανέρχονται στις 17. Ως χειρότερο έτος, από όταν άρχισε η έκδοση των ανακοινώσεων, χαρακτήρισε το 2018, όταν αυτές ανήλθαν στις 40.

Το χειρότερο επεισόδιο σκόνης καταγράφηκε τον Σεπτέμβριο 2015, όταν στην Κύπρο είχε μεταφερθεί τεράστια ποσότητα σκόνης από την Μέση Ανατολή. Τότε, η ωριαία τιμή είχε φτάσει τις 10 χιλιάδες περίπου μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα, με το όριο τα 50 μικρογραμμάρια.

750 πρόωροι θάνατοι

Η έκθεση για την ποιότητα του αέρα στις χώρες της Ευρώπης για το 2015 έδειξε ότι στην Κύπρο 750 άτομα έχασαν πρόωρα την ζωή τους, συνεπεία των αιωρούμενων σωματιδίων στην ατμόσφαιρα. Όπως εξήγησε στην «Κ» ο Δρ Σαββίδης, οι μετρήσεις αυτές προκύπτουν από επιδημιολογικές μελέτες. Όσο για την προωρότητα των θανάτων, αυτή προκύπτει από τον υπολογισμό του ορίου ηλικίας των ανδρών και των γυναικών στην Κύπρο, έτσι, αν ο/η θανών/ούσα απεβίωσε προτού φτάσει στο όριο ηλικίας, ο θάνατος κρίνεται ως πρόωρος.

Καταλήγοντας, όσον αφορά την σύνδεση των θανάτων με την σκόνη, ο Δρ Σαββίδης τόνισε ότι δεν υπάρχει σε παγκόσμιο επίπεδο θάνατος ο οποίος να αποδίδεται αποκλειστικά στην σκόνη. Σημείωσε, ωστόσο, ότι η σκόνη στην ατμόσφαιρα είναι ρυπασμένη και επιδρά συσσωρευτικά στην υγεία των πολιτών.

Επιπτώσεις στην υγεία

Ο ρύπος που ονομάζουμε Αιωρούμενα Σωματίδια (Α.Σ.) είναι ουσιαστικά ένα μείγμα στερεών και υγρών σωματιδίων με διαφορετικές διαστάσεις. Παρά το γεγονός ότι δεν πρόκειται για σφαιρικά σωματίδια αλλά για συσσωματώματα ακανόνιστου σχήματος, η μέση διάμετρός τους (που επιστημονικά ονομάζεται αεροδυναμική διάμετρος) τα κατατάσσει ως ακολούθως:

Αυτά που έχουν μέση διάμετρο μικρότερη ή ίση των 10 μm (μία ανθρώπινη τρίχα έχει μέση διάμετρο 50-60 μm, δηλαδή 50-60 εκατομμυριοστά του μέτρου). Περιλαμβάνουν όλα τα σωματίδια μικρότερης διαμέτρου, και περιληπτικά αναφέρονται ως ΑΣ10. Πρόκειται για σωματίδια που κατακάθονται στη γη σχετικά γρήγορα λόγω του βάρους τους.

Χωρίζονται σε υποκατηγορίες, ως ακολούθως:
- Αυτά που έχουν διάμετρο μεταξύ 2.5 μm και 10μm (ονομάζονται συνήθως αδρά ή χονδρόκοκκα εισπνεύσιμα αιωρούμενα σωματίδια).
- Αυτά που έχουν διάμετρο κάτω των 2.5 μm (ονομάζονται συνήθως λεπτά ή λεπτόκοκκα αναπνεύσιμα αιωρούμενα σωματίδια). Περιλαμβάνουν όλα τα σωματίδια μικρότερης διαμέτρου, και περιληπτικά αναφέρονται ως ΑΣ2.5 και παραμένουν στην ατμόσφαιρα περισσότερο από τα ΑΣ10.
- Αυτά που έχουν διάμετρο μικρότερη από 1μm (ονομάζονται υπέρλεπτα).

Πηγές

Τα Α.Σ. παράγονται από ανθρωπογενείς και φυσικές δραστηριότητες, και δύνανται να περιέχουν διάφορες οργανικές και ανόργανες ενώσεις, ενώ μπορεί να περιλαμβάνουν και βιολογικούς παράγοντες όπως αερομεταφερόμενη γύρη. Τα Α.Σ. ανθρωπογενούς προέλευσης παράγονται κυρίως από διαδικασίες καύσης και από μηχανικές διεργασίες, και συνδέονται άμεσα με εκπομπές από την κυκλοφορία και βιομηχανικές δραστηριότητες. Στην περίπτωση των Α.Σ. φυσικής προέλευσης, βασικός παράγοντας επίδρασης για την Κύπρο είναι η σκόνη της Σαχάρας, ενώ τα σταγονίδια θαλασσινού νερού δύνανται επίσης να συμβάλλουν στα επίπεδα σωματιδίων στον αέρα.

Επιπτώσεις

Τα Α.Σ. εναποτίθενται κυρίως στους πνεύμονες και με την πάροδο του χρόνου επιφέρουν σοβαρές βλάβες στην υγεία. Η υπερβολική και μακροχρόνια έκθεση στα Α.Σ. συμβάλλει στη δημιουργία χρόνιων αναπνευστικών προβλημάτων σε ενήλικες και παιδιά, δύναται να επιδεινώσει καταστάσεις άσθματος, και μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο για αρρυθμίες, καρδιακή ανακοπή και πρόωρο θάνατο. Διάφορες μελέτες συνδέουν τα επίπεδα των Α.Σ. με τις αυξημένες εισαγωγές στα νοσοκομεία και ειδικά στο τμήμα πρώτων βοηθειών. Τα παιδιά, τα άτομα που πάσχουν από άσθμα ή έχουν καρδιολογικά προβλήματα και οι ηλικιωμένοι είναι οι ομάδες του πληθυσμού που είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες στην έκθεση σε ιδιαίτερα υψηλές συγκεντρώσεις Α.Σ. στην ατμόσφαιρα. Όσο πιο μικρά είναι τα σωματίδια τόσο μεγαλύτερη η επικινδυνότητά τους (λόγω του βάθους διείσδυσης στο αναπνευστικό μας σύστημα), η οποία πάντως εξαρτάται και από τη σύστασή τους. Σημειώνεται χαρακτηριστικά ότι τα Α.Σ. που προέρχονται από την κυκλοφορία έχουν ενοχοποιηθεί για την αύξηση προβλημάτων αναπνοής σε παιδιά, ενώ σχετίζονται με τη συχνότητα εμφάνισης άσθματος.

Σύμφωνα με τον πίνακα που παρουσιάζει η Μονάδα Παρακολούθησης Υγείας του αρμόδιου Υπουργείου, οι θάνατοι που οφείλονται σε ασθένειες του αναπνευστικού συστήματος (μωβ χρώμα), από το 2004, μέχρι το 2011, δεν παρουσιάζουν ιδιαίτερη μεταβολή και παραμένουν στα ίδια περίπου επίπεδα:

ΣΧΕΤΙΚΑ TAGS
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Κύπρος: Τελευταία Ενημέρωση

X