Kathimerini.gr
Του Νίκου Ρουσάνογλου
Απειλή ακόμα και για τη μοναδική έως σήμερα «όαση» της αγοράς κατοικίας, δηλαδή την αυξημένη κινητικότητα στην αγορά εξοχικών κατοικιών από το εξωτερικό, συνιστά το σενάριο μιας παρατεταμένης περιόδου πολιτικής αστάθειας και αβεβαιότητας στην Ελλάδα.
Ηδη ο τουρισμός έχει δεχθεί τα πρώτα πλήγματα, όπως προκύπτει από αναφορές πρακτόρων σχετικά με την πορεία των κρατήσεων εν όψει καλοκαιριού. Η παραπάνω αρνητική εξέλιξη έρχεται να προστεθεί στη δεδομένη από το 2014 κάμψη του ρεύματος επισκεπτών από τη Ρωσία, με εμφανείς τις συνέπειες και στη ζήτηση για αγορά εξοχικών κατοικιών στις δημοφιλείς περιοχές που προτιμούν οι εν λόγω αγοραστές, δηλαδή πρωτίστως σε Χαλκιδική και άλλους δημοφιλείς παραθεριστικούς προορισμούς της Βόρειας Ελλάδας, αλλά και σε πληθώρα άλλων σημείων ανά την επικράτεια.
Σύμφωνα με αναφορές μεσιτών της Βορείου Ελλάδος, κατά τη διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων, αρκετοί Ρώσοι αγοραστές εξοχικών κατοικιών προχώρησαν στην ακύρωση των σχετικών προσυμφώνων αγοράς που είχαν υπογράψει εν αναμονή των σχετικών αδειών, καθώς το υψηλό πολιτικό ρίσκο και η αβεβαιότητά τους για το νόμισμα που θα έχει η Ελλάδα σε λίγους μήνες (ανεξάρτητα από το αν ευσταθεί πραγματικά ή όχι ένα τέτοιο σενάριο) τους οδηγούν εκτός Ελλάδας.
Το ζήτημα αυτό μικρή σημασία θα είχε στο παρελθόν, όταν ο συντριπτικός όγκος των αγοραπωλησιών αφορούσε κύριες κατοικίες. Στη σημερινή αγορά, όμως, οι πωλήσεις εξοχικών κατοικιών είχαν αρχίσει να γίνονται το μοναδικό θετικό στοιχείο μιας αγοράς σε βαθιά ύφεση.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που προκύπτουν από την Τράπεζα της Ελλάδος και επικαλείται η Alpha Bank σε σχετική ανάλυσή της, ήταν σαφής καθ’ όλη τη διάρκεια του 2014 η συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση από το εξωτερικό για εξοχικές-θερινές κατοικίες, αλλά και για επαγγελματικά ακίνητα υψηλών προδιαγραφών, στοιχεία που γεννούν αισιοδοξία και για την πορεία της αγοράς κατοικίας το 2015.
Είναι ενδεικτικό ότι κατά το 10μηνο του 2014 (Ιανουάριος - Οκτώβριος 2014), η εισροή κεφαλαίων για αγορά εξοχικών ακινήτων κατέγραψε εντυπωσιακή άνοδο, ιδίως κατά τους μήνες από τον Ιούνιο και μετά.
Συνολικά, εισέρρευσαν κεφάλαια ύψους 217,5 εκατ. ευρώ, έναντι 103,8 εκατ. ευρώ κατά το αντίστοιχο διάστημα του 2013 και μόλις 80,5 εκατ. ευρώ κατά το 10μηνο του 2012.
Σύμφωνα με την Alpha Bank, «η ζήτηση εξοχικών κατοικιών από το εξωτερικό έχει συντείνει στην επιβράδυνση της κάμψης των τιμών των κατοικιών στις εξοχικές περιοχές σε σύγκριση με την πτώση των τιμών το σύνολο της χώρας. Συγκεκριμένα, στο εννεάμηνο του 2014, οι τιμές των κατοικιών (παλαιών και νέων) στο σύνολο της χώρας μειώθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό κατά 9,4%, έναντι μείωσης κατά 11,2%, στο αντίστοιχο εννεάμηνο 2013, ενώ οι τιμές των εξοχικών - θερινών κατοικιών στις αντίστοιχες περιοχές υποχώρησαν με αισθητά μικρότερο ρυθμό, κατά 5,7% και 9,6% αντίστοιχα. Μάλιστα, κατά το τρίτο τρίμηνο του 2014 η μείωση των τιμών των εξοχικών κατοικιών αμβλύνθηκε ακόμη περισσότερο, δεδομένου ότι σημείωσαν πτώση κατά 4,6% σε ετήσια βάση, έναντι πτώσης κατά 9,0% στην Αθήνα, 6,5% και 5,5% στη Θεσσαλονίκη και σε άλλες μεγάλες πόλεις και 7,0% συνολικά στην Ελλάδα.
Η εν λόγω θετική εξέλιξη θα τεθεί για κάποιο διάστημα σε ανάσχεση, καθώς οι ξένοι ενδιαφερόμενοι τηρούν πλέον στάση αναμονής, έως ότου ξεκαθαρίσει το πολιτικό σκηνικό και η οικονομία της χώρας διατηρηθεί σε τροχιά ανάπτυξης.
Αδεια παραμονής
Υπενθυμίζεται ότι ένα μέρος της ζήτησης από το εξωτερικό αφορά και υπηκόους τρίτων χωρών, οι οποίοι επιχειρούν να εκμεταλλευθούν τη ρύθμιση για τη χορήγηση άδειας παραμονής, εφόσον αποκτήσουν ακίνητα αξίας τουλάχιστον 250.000 ευρώ. Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του υπ. Εσωτερικών, από τον Απρίλιο του 2013 έως και το τέλος Σεπτεμβρίου, οι ξένοι αγοραστές είχαν επενδύσει συνολικά κεφάλαια 65 εκατ. ευρώ για την αγορά ακινήτων. Χρήση της ρύθμισης έχουν πραγματοποιήσει συνολικά 420 ιδιοκτήτες, οι οποίοι έλαβαν άδεια παραμονής, όπως επίσης και 371 μέλη των οικογενειών τους.
Πρόκειται κυρίως για Ρώσους (164 ιδιοκτήτες και 142 μέλη οικογενείας) και Κινέζους (138 ιδιοκτήτες και 111 μέλη οικογενείας) αγοραστές. Οι υπόλοιποι προέρχονται από χώρες όπως η Αίγυπτος, η Ουκρανία και ο Λίβανος, ενώ υπάρχουν 223 αιτήσεις σε εκκρεμότητα. Σημειώνεται ότι οι αγοραπωλησίες θα ήταν ακόμη περισσότερες αν δεν είχαν διακοπεί κατά το διάστημα Ιανουαρίου - Ιουνίου 2014, καθώς δεν συντάσσονταν συμβόλαια λόγω αδυναμίας υπολογισμού του φόρου υπεραξίας, η εφαρμογή του οποίου αναβλήθηκε για τα επόμενα δύο χρόνια, βάσει πρόσφατης υπουργικής απόφασης.
Σύμφωνα με την Alpha Bank, συνολικά, «το μέτρο φέρεται να αποδίδει, αλλά υπάρχουν περιθώρια προσέλκυσης ακόμη περισσοτέρων επενδυτών, γι’ αυτό και τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο η Enterprise Greece παρουσίασε το πρόγραμμα χορήγησης αδειών παραμονής σε πολίτες τρίτων χωρών που αγοράζουν ακίνητα στην Κίνα, ενώ παράλληλα προωθούνται βελτιώσεις του νομοθετικού πλαισίου. Ειδικά οι Κινέζοι δείχνουν ενδιαφέρον για τέτοιου είδους επενδύσεις καθώς στην Πορτογαλία και μόνον, έχουν δοθεί 1.100 άδειες παραμονής σε Κινέζους (σε σύνολο 1.560 αδειών) παρότι απαιτείται αγορά ακινήτου αξίας τουλάχιστον 500.000 ευρώ. Το πρόγραμμα προσέλκυσης επενδυτών με τη χορήγηση άδειας παραμονής της Πορτογαλίας είναι από τα πιο επιτυχημένα και έχει συνολικά προσελκύσει 900 εκατ. ευρώ από τον Οκτώβριο του 2012 μέχρι σήμερα.
