Στο Κυπριακό, η προηγούμενη εβδομάδα αποτέλεσε το «προοίμιο» του νέου κύκλου των συνομιλιών. Στην τουρκοκυπριακή κοινότητα σημαντικές εξελίξεις ήρθαν να αφήσουν την σφραγίδα τους στο προσκήνιο της επικαιρότητας. Η ε/κ πλευρά, η οποία παρακολούθησε με προσοχή αυτές τις εξελίξεις, «απάντησε» με την ανακοίνωση των δικών της «μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης».
Στα μέσα της προηγούμενης εβδομάδας, η ε/κ ηγεσία ανακοίνωσε ότι είναι έτοιμη να εστιάσει την προσοχή της στα εξής πεδία: Απομάκρυνση ναρκών από τον Πενταδάκτυλο, τροποποίηση του καθεστώτος διεύθυνσης των μουσουλμανικών τεμενών, χρήση τουρκόφωνου προσωπικού στις δημόσιες υπηρεσίες και τέλος παρακολούθηση της νέας περιόδου στο κυπριακό ποδόσφαιρο.
Ως συνήθως, η ε/κ πλευρά επέλεξε να προβάλει την προαναφερόμενη δέσμη μέτρων ως ένα «αξιοσημείωτο βήμα στο Κυπριακό» δίχως να δώσει μεγάλη έμφαση στην αντίδραση της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Για μια ακόμη φορά, η ε/κ πλευρά επέλεξε να διαχειριστεί το όλο ζήτημα «επικοινωνιακά» και «εσωτερικά» δίχως να αγγίξει την ουσία, δηλαδή τον διάλογο στις συνομιλίες.
Ποια ήταν η αντίδραση των Τουρκοκύπριων στα μέτρα που ανακοινώθηκαν από το Προεδρικό; Παραφράζοντας το ιδεολογικό οπλοστάσιο της νέας ελληνικής κυβέρνησης, στην καλύτερη περίπτωση μπορούμε να κάνουμε για «δημιουργική αδιαφορία». Το στρατόπεδο της νέας τουρκοκυπριακής ηγεσίας επέλεξε σιωπηλή στάση, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η ουσία των εξελίξεων κρύβεται στις συνομιλίες που θα ξεκινήσουν σε λίγες ημέρες και όχι στα νέα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Προχωρώντας ένα βήμα πιο πέρα, κάποιοι συνεργάτες της τ/κ ηγεσίας αναρωτήθηκαν για πιο λόγο ένα «ανθρωπιστικό θέμα» όπως η παραμονή των ναρκών στον Πενταδάκτυλο για τα τελευταία 40 χρόνια αποτελεί «μέτρο εμπιστοσύνης»;
Σε αντίθεση με τον διπλωματικό τόνο της ηγεσίας του Μουσταφά Ακιντζί, η πλειοψηφία της τουρκοκυπριακής κοινότητας εξέφρασε την απογοήτευση της απέναντι στην νέα κίνηση του Προεδρικού. Σε αυτό το σημείο, αξίζει να σημειωθεί ότι η εν λόγω απογοήτευση έλαβε διαστάσεις εξαιτίας τα κενά που παρουσίασε η ε/κ πλευρά σε ότι αφορά την προβολή των μέτρων. Αμέσως μετά την ανακοίνωση των μέτρων στην ελληνική γλώσσα, δεκάδες Τουρκοκύπριοι δημοσιογράφοι έδωσαν αγώνα δρόμου για να εξασφαλίσουν πρόσβαση στο αγγλικό ή τουρκικό κείμενο. Τα τηλεφώνα, το email και το twitter αυτής της στήλης έλαβαν στην κυριολεξία φωτιά με πολλούς Τουρκοκύπριους συναδέλφους να εκφράζουν την απόγνωση τους σχετικά με την έλλειψη πληροφόρησης εκ μέρους της ε/κ ηγεσίας.
Για ποιο λόγο, τα νέα μέτρα της ηγεσίας του Νίκου Αναστασιάδη απογοήτευσαν την τ/κ πλευρά; Η απάντηση κρύβεται στα «μέτρα», τα οποία ανακοίνωσε ο κ. Ακιντζί στον απόηχο της νέας κίνησης του Προεδρικού. Μιλώντας στον εγχώριο και τουρκικό τύπο, στα τέλη της προηγούμενης εβδομάδας, ο κ. Ακιντζί αναφέρθηκε σε τρία μέτρα: Άνοιγμα του Βαροσιού με αντάλλαγμα το Έρτζαν και το λιμάνι της Αμμόχωστου, άνοιγμα νέων οδοφραγμάτων και συμφωνία ε/κ-τ/κ δικτύων κινητής τηλεφωνίας. Ο προσεκτικός αναγνώστης αυτής της στήλης μπορεί να διακρίνει με σχετική ευκολία την «νοητή γραμμή», η οποία ενώνει αυτές τις τρεις προτάσεις: το κίνητρο της οικονομίας. Με άλλα λόγια, με το άνοιγμα του Βαροσιού, την συνεργασία στο πεδίο της κινητής τηλεφωνίας και το άνοιγμα νέων οδοφραγμάτων, η νέα τ/κ ηγεσία στοχεύει στην αναζωογόνηση της τουρκοκυπριακής οικονομίας. Το Βαρόσι θα φέρει μεγάλη οικονομική δραστηριότητα και τουρισμό. Τα νέα οδοφράγματα θα αναβαθμίσουν την οικονομική δραστηριότητα στην «παραμεθόρια» περιοχή. Τέλος, η χρήση των ε/κ κινητών δια μέσου των τ/κ δικτύων στο βόρειο κομμάτι του νησιού θα φέρει νέα οικονομικά κέρδη. Αυτή είναι η λογική της τ/κ πλευράς, την οποία επιλέγει να παραγνωρίσει ή υποβαθμίσει η ηγεσία του κ. Αναστασιάδη.
Λαμβάνοντας υπόψη μας τα προαναφερόμενα και μιλώντας πάντα από την οπτική γωνία της τ/κ κοινότητας, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η κίνηση της προηγούμενης εβδομάδας ήταν λανθασμένη για τους εξής λόγους:
• Το ζήτημα των ναρκών στον Πενταδάκτυλο αντί να τονώσει τον διάλογο δημιούργησε επιπλοκές. Ομόφωνα η τουρκοκυπριακή κοινή γνώμη σήμερα ασκεί κριτική στην ε/κ ηγεσία.
• Το καθεστώς διοίκησης των τεμενών δεν αποτελεί προτεραιότητα της τ/κ πλευράς. Αυτό είναι ένα ζήτημα, το οποίο αφορά κυρίως την Άγκυρα, η οποία ξεχωρίζει με την συντηρητική κοσμοθεωρία της.
• Πως είναι δυνατόν να παρουσιάζεται το ζήτημα της απασχόλησης τουρκόφωνων πολιτών στον δημόσιο τομέα ως «μέτρο εμπιστοσύνης», την στιγμή που το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας αναγνωρίζει ως επίσημη γλώσσα του κράτους τα τουρκικά;
• Για πιο λόγο η ε/κ πλευρά επιλέγει να παραγνωρίσει την σημασία του βασικού κινήτρου της τ/κ πλευράς πίσω από την δυναμική της επανεκκίνησης των συνομιλιών, δηλαδή την οικονομία;
Σε συνδυασμό με τις πρόσφατες «μανούβρες» του κ. Ακιντζί, η νέα κίνηση της ε/κ πλευράς δεν δημιουργεί το κατάλληλο έδαφος για την ανάπτυξη ενός νέου κλίματος «εμπιστοσύνης» στο προοίμιο του νέου κύκλου των συνομιλιών. Κινδυνεύουμε να σπαταλήσουμε μια νέα και ίσως τελευταία ευκαιρία εξαιτίας της μικροπολιτικής και των «μικρών συμφερόντων».
