Του Δημήτρη Δημητρίου
Η αγάπη των ανθρώπων για τα ζώα είναι πολύ παλιά. Είναι, όμως, ένα θέμα που δημιουργούσε πάντα αντιδράσεις. Τουλάχιστον από την εποχή που οι άνθρωποι δεν άντεχαν να βλέπουν ζώα να κακοποιούνται στα χέρια των ανθρώπων και να τα εκμεταλλεύονται μόνο για βιοποριστικούς λόγους. Η παγκόσμια μέρα ζώων θεσμοθετήθηκε το 1931 στη Φλωρεντία και η πρώτη διακήρυξη, το 1978, αναφέρει στο άρθρο 2 πως αφορά σε όλα τα ζώα, του ανθρώπου συμπεριλαμβανομένου. Σήμερα η συζήτηση είναι παγκόσμια και πολλές φορές έχει να κάνει με συνήθειες που στον δυτικό κόσμο προκαλούν. Πριν λίγους μήνες, το φεστιβάλ Yulin στην Κίνα ξεσήκωσε την παγκόσμια κατακραυγή, χωρίς όμως να πετύχει την ακύρωσή του.
Στην Κύπρο η κατακραυγή για την κακοποίηση των ζώων έχει αυξήσει τις ευαισθησίες μας ως κοινωνία. Η αμεσότητα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ενισχύει την προσπάθεια ορθολογισμού και μείωσης των περιστατικών κακοποίησης. Και όταν λέμε «κακοποίηση», δεν εννοούμε μόνο την πρόσφατη ακραία κακοποίηση στον παραλιακό της Λεμεσού, όπου πολίτης έδεσε τον σκύλο στο πίσω μέρος αυτοκινήτου και προκάλεσε τον βίαιο θάνατό του, αλλά και τα πιο απλά. Κακοποίηση είναι και το δέσιμο ενός σκύλου στη γωνιά του γκαράζ από το πρωί μέχρι το βράδυ, και να είναι όλη μέρα εκτεθειμένος στον ήλιο τον Αύγουστο με 45 βαθμούς θερμοκρασία.
Μιλώντας με τους ανθρώπους στο καταφύγιο σκύλων στη Λευκωσία μου ανέφεραν πως είναι σημαντικότερη η σωστή εφαρμογή της νομοθεσίας, παρά ο εκσυγχρονισμός της. Οι ποινές που επιβάλλονται σε περιπτώσεις κακοποίησης δεν είναι αποτρεπτικές. Παρά τις αυστηρότερες ποινές που προνοεί σήμερα ο νόμος, «χαΐδεψαν» όσους βρέθηκαν στο εδώλιο του κατηγορουμένου. Μεγάλο ζητούμενο για τα καταφύγια σκύλων είναι το οικονομικό. Τα χρήματα που δίνει το κράτος δεν μπορούν να καλύψουν ούτε τα έξοδα για ένα μήνα. Τα καταφύγια λειτουργούν στα όριά τους, με υπερπληθυσμό και δυσκολία να ανταποκριθούν στις ανάγκες προστασίας των αδέσποτων. Για να καλύψουν τα έξοδά τους, διοργανώνουν εκδηλώσεις ευαισθητοποίησης και μέρες υιοθεσίας, σε μια προσπάθεια να δώσουν τα σκυλάκια σε οικογένειες που αγαπούν και νοιάζονται για αυτά.
Λένε πως οι άνθρωποι που αγαπούν και φροντίζουν τα ζώα μπορούν να αγαπήσουν τον οποιονδήποτε. Η ανιδιοτέλεια με την οποία περιβάλλουν τα ζώα είναι τέτοια που ξεχωρίζουν από μίλια μακριά. Όσοι από μας δεν είχαμε την τύχη να έχουμε κατοικίδια, καταλαβαίνουμε σε μεγάλο βαθμό το αίσθημα αυτό, μόλις γνωρίσουμε κάποιον με πραγματική αγάπη για τα ζώα. Μιλούν με τόση αγάπη για το μέλος της οικογένειάς τους, που σε πείθει σε λίγα λεπτά να αποκτήσεις και εσύ. Και αυτό είναι και η ουσία της συνύπαρξης των ανθρώπων με τα ζώα. Να τα θεωρείς μέλος της δικής σου οικογένειας. Διαφορετικά, θα είναι βάσανο και για τον άνθρωπο αλλά, κυρίως, για το κατοικίδιο. Είναι πολλοί που θεώρησαν πως μπορούσαν να έχουν κατοικίδιο στο σπίτι, αλλά μετά τον ενθουσιασμό των πρώτων ημερών δυσκολεύονται. Όσοι είναι ευσυνείδητοι βρίσκουν ένα καλύτερο περιβάλλον για αυτά, οι υπόλοιποι, δυστυχώς, ταλαιπωρούν και ταλαιπωρούνται.
Όσοι υποτιμούν τα ζώα, όσοι θεωρούν πως δεν υπάρχει πρόβλημα να τα αφήνουν χωρίς νερό, χωρίς φαγητό και χωρίς σκιά το καλοκαίρι και σε ανοικτούς χώρους τον χειμώνα θα πρέπει να δακτυλοδείχνονται. Μόνο με πολιτική name and shame θα μειωθούν οι ασυνείδητοι και οι κακοποιήσεις των ζώων. Μόνο με την απειλή, δυστυχώς, της κοινωνικής κατακραυγής, μπορούμε να ελπίζουμε πως τα ζώα, κατοικίδια ή μη, μπορούν να έχουν μία ζωή χωρίς κακοποίηση. Και αυτό είναι ακόμη ένας αντικατοπτρισμός του επιπέδου του πολιτισμού μας. Και το συγκεκριμένο είναι κρίσιμο. Όσα νομοθετικά πλαίσια και αν θεσπίσει η πολιτεία, αν η ζωοφιλία δεν γίνει μέρος του DNA μας, τα πράγματα είναι δύσκολα. Και δύσκολα θα παραμείνουν όσο δεν καταλαβαίνουμε πως είναι θέμα νοοτροπίας.
