Συνέντευξη στους ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΚΑΛΑ, ΜΑΡΙΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ
«Θα κάνω αλλαγές που θα κάνουν αίσθηση και στην κοινωνία και στον ΔΗΣΥ» επισημαίνει σε συνέντευξή του στην «Κ» ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου και καταγράφει τους λόγους του εκλογικού αποτελέσματος, κάνοντας και τη δική του αυτοκριτική για «πολιτικές παρεμβάσεις που ενόχλησαν μέρος του εκλογικού σώματος». Δεν διστάζει να ασκήσει επικρίσεις στον ρόλο που παίζουν τα κόμματα του λεγόμενου ενδιάμεσου χώρου, επισημαίνοντας ότι τόσο στο εθνικό όσο και στην οικονομία δεν έχουν καμία σχέση με το Κέντρο. Σε όσα αφήνουν να εννοηθούν περί παρέμβασης του Νίκου Αναστασιάδη στον ΔΗΣΥ, ο ίδιος ξεκαθαρίζει πως δεν είναι και δεν θα γίνει ποτέ πρόεδρος υπό κηδεμονία. Παρουσιάζει και τη θέση του για την οικονομία, επισημαίνοντας πως όταν η Κύπρος φτάσει σε ομαλές συνθήκες στην οικονομία, το τραπεζικό σύστημα θα πρέπει να αποκαταστήσει τους κουρεμένους καταθέτες και κατόχους αξιογράφων.
–Ο περίγυρός σας, αλλά κι εσείς, σε προεκλογικές συγκεντρώσεις κάνατε λόγο για ένα ποσοστό της τάξεως του 33%.
–Αυτό που έλεγα ήταν ότι θα είμαστε το πρώτο κόμμα με τη μεγαλύτερη διαφορά που υπήρξε ποτέ, από την παρουσία του ΔΗΣΥ στο πολιτικό σκηνικό, από το δεύτερο κόμμα. Επίσης, ενδοκομματικά η δική μας ανάλυση, αφού ρωτάτε, ήταν πως στην περίπτωση εισόδου οκτώ κομμάτων στη Βουλή θα χάναμε έως και δύο έδρες, και αυτό συζητήθηκε τόσο σε επίπεδο υποψηφίων όσο και σε επίπεδο Πολιτικού Γραφείου. Αν για πενήντα ψήφους, όπως ήρθαν τα πράματα, θα χάναμε μόνο μία έδρα ή αν για χίλιες ψήφους δεν θα χάναμε καμία έδρα, αυτά είναι αναλύσεις που λαμβάνονται υπόψη, αλλά δεν αλλάζουν το αποτέλεσμα. Καθαρά πράγματα όμως: θα μπορούσαμε να πηγαίναμε καλύτερα.
–Πού οφείλεται το ότι δεν πήγατε καλύτερα;
–Θα μπορούσαμε να αποφεύγαμε κάποια λάθη. Πρώτα, σε ό,τι αφορά σε συμπεριφορές. Είτε αφορούν στην ηγεσία σε συγκεκριμένα ζητήματα διά του τόνου των πολιτικών παρεμβάσεων και όχι της ουσίας των ζητημάτων είτε σε συμπεριφορές κάποιων στελεχών. Το δεύτερο είναι ότι από τη στιγμή που ακολουθείς αυστηρή δημοσιονομική πολιτική, όλοι όσοι στον ευρύτερο δημόσιο τομέα επηρεάστηκαν από αυτήν, δικαιολογημένα, τα έχουν με το κυβερνών κόμμα. Την ίδια ώρα, πληρώναμε κόστος από τον κόσμο που δεν βρίσκεται στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα, που θεωρούσε ότι αυτό το κράτος μπορεί να κάνει πολύ περισσότερα όσον αφορά στις αποκοπές στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και περισσότερη στήριξη στον ιδιωτικό. Να σημειωθεί επίσης ότι με τις υποσχέσεις άλλων κομμάτων…
–Αυτά όμως είναι στο πολιτικό παιχνίδι...
–Βεβαίως και είναι. Στο πολιτικό παιχνίδι, όμως, είναι να υπόσχονται χωρίς να μπορούν να τα υλοποιήσουν και δεν ήταν στο πολιτικό παιχνίδι εγώ, ως κυβερνητική παράταξη, να πράξω το ίδιο; Την ώρα μάλιστα που θα μπορούσα να υλοποιήσω κιόλας τις όποιες υποσχέσεις; Θελήσαμε όμως, συνειδητά, να πάρουμε την προεκλογική ένα βήμα παραπέρα, να μιλάμε με θέσεις και όχι υποσχέσεις. Για παράδειγμα, το ΔΗΚΟ κέρδισε πόντους υποσχόμενο μείωση του φόρου ακίνητης ιδιοκτησίας. Εμείς ως κυβέρνηση και κυβερνών κόμμα, εξαγγείλαμε μείωση 50% του φόρου ακινήτων μετά τις εκλογές. Και συνειδητά δεν το είπαμε προεκλογικά, εφόσον δηλώσαμε ότι εμείς δεν θα πάμε σε αυτές τις εκλογές με υποσχέσεις.
–Η προεκλογική στρατηγική σας δεν είχε πρόβλημα;
–Με την Κύπρο εκτός μνημονίου, δεν υπήρχε πολιτικό διακύβευμα. Αν η χώρα πήγαινε σε εκλογές τον Δεκέμβρη του ΄15 με τη χώρα εντός μνημονίου, θεωρείτε ότι η πολιτική συμπεριφορά του εκλογικού σώματος θα ήταν η ίδια; Θα ιεραρχούσε ως πολιτική προτεραιότητα την ατομική συμπεριφορά ή τον κίνδυνο να εξοστρακιστεί η χώρα πίσω στην οικονομική αβεβαιότητα; Σε μία χρονική στιγμή που η χώρα ήταν εκτός μνημονίου και δεν υπήρχε στην αντίληψη των πολιτών διακύβευμα για την οικονομία, η κοινωνία θεώρησε πως τα δύσκολα ξεπεράστηκαν
–Η ηγεσία έκανε λάθη;
–Είπα τα λάθη, μέσα από μία πρώτη ανάγνωση. Κάποιες πολιτικές παρεμβάσεις που ενόχλησαν μέρος του εκλογικού σώματος. Ότι δεν πήγαμε ως κόμμα να υποσχεθούμε οτιδήποτε. Στους κατόχους αξιογράφων, στους κουρεμένους, στον ιδιοκτήτη ακίνητης ιδιοκτησίας, σε δημόσιους υπαλλήλους ή ημικρατικούς οργανισμούς. Δεν αλλάξαμε την πολιτική μας για τις αποκρατικοποιήσεις, επειδή είχαμε εκλογές, όπως έπραξαν κάποιοι άλλοι. Ξέρετε, εύκολα κερδίζεις ψήφους. Το θέμα είναι να παραμείνεις συνεπής στις πολιτικές σου διακηρύξεις. Την ίδια στιγμή, η Αλληλεγγύη πήρε 5,3% και ο ΔΗΣΥ 30,7%. Μαζί είναι 36%. Πήραμε στις ευρωεκλογές 37% με συμμετοχή του 45% του εκλογικού σώματος. Ελένη Θεοχάρους και Δημήτρης Συλλούρης σε ποιο ψηφοδέλτιο ήταν; Αγνοούμε ότι υπήρξε ένα νέος σχηματισμός από μία ευρωβουλευτίνα και με ένα άλλο ηγέτη κόμματος που στις ευρωεκλογές ήταν με τον ΔΗΣΥ; Βεβαίως όλα αυτά, μαζί με άλλα, θα καταγραφούν και θα συνοψιστούν για την τελική αποτίμηση του αποτελέσματος.
–Ο Αβέρωφ Νεοφύτου θα κάνει αλλαγές στον ΔΗΣΥ;
–Θα κάνω αλλαγές που θα κάνουν αίσθηση και στην κοινωνία και στον ΔΗΣΥ.
–Οι αλλαγές θα είναι οργανωτικές και εις βάθος;
–Εις βάθος και καθαρά πολιτικές.
–Αλλαγές που οδηγούν σε συνέδριο;
–Είμαστε ανοικτοί να ακούσουμε, είμαστε πολιτικά ώριμοι να πάμε κάτω στη βάση και όχι μόνο την κομματική. Είναι σημαντικό να ακούσουμε τις απόψεις και αυτών που μας ψήφισαν, αλλά και ν’ ακούσουμε εκείνους που δεν μας ψήφισαν.
–Θεωρείτε ότι αυτή η κοινοβουλευτική ομάδα είναι αντάξια προηγούμενων ομάδων;
–Θα φανεί και θα κριθεί από το έργο της. Γενικότερα, όμως, δεν μπορεί να εκλέγει ο λαός και να είναι υπόλογος ο ηγέτης. Θέλουμε να φέρουμε τη λίστα όπως στην Ελλάδα; Τότε να είμαι υπεύθυνος και για την ποιότητα των βουλευτών και για τις γνώσεις τους, την ικανότητά και τη συνέπειά τους. Δεν μπορεί τα μέλη του κόμματος να εκλέγουν τους υποψηφίους, η κοινωνία τους βουλευτές και ο πρόεδρος του κόμματος να είναι υπόλογος. Φτάνει να κτυπούμε από το πρωί μέχρι το βράδυ τους πολιτικούς, τους αρχηγούς και τα κόμματα. Με ποια πολιτικά κριτήρια το εκλογικό σώμα έστειλε τους νέους 56 στη Βουλή; Δεν υποτιμώ την κοινωνία, αλλά θεωρώ ότι σε ορισμένες περιπτώσεις το κριτήριο δεν ήταν καθαρά πολιτικό.
–Εσείς όμως είστε αρχηγός της ομάδας…
–Δεν υποτιμώ την ομάδα μου. Η πραγματικότητα όμως δεν αλλάζει ότι είμαι αρχηγός μιας ομάδας, την οποία δεν καθόρισα. Την επέλεξε η κοινωνία.
–Θα το προτιμούσατε;
–Όχι, αλλά να αποφασίσουμε τι θέλουμε. Εκεί το κόμμα καθορίζει ποιος θα είναι ο υποψήφιος. Να τολμήσει ο οποιοσδήποτε στην Κύπρο να βάλει στη συζήτηση κάτι τέτοιο; Θα πρέπει να βγάλει και ένα εισιτήριο και να μην ξανάρθει πίσω.
Ο Αβέρωφ Νεοφύτου δεν ήταν και δεν θα είναι ποτέ πρόεδρος υπό κηδεμονία
–Η τοποθέτηση για καθημερινές συνεδρίες της Επιτροπής Οικονομικών πού οφείλεται;
–Έβαλα κάτω αυτή τη θέση. Δεν θέλω να μειώσω καθόλου το τεράστιο έργο του προηγούμενου προέδρου και της προηγούμενης Επιτροπής στα τρία δύσκολα χρόνια του μνημονίου, αλλά υπάρχουν 140 Προτάσεις Νόμου και Νομοσχέδια προς συζήτηση και τον Σεπτέμβριο θα μπούμε στη συζήτηση του προϋπολογισμού.
–Η επιμονή σας να αναλάβετε την προεδρία της Οικονομικών δεν μειώνει την πιθανότητα συνεννόησης με τα άλλα κόμματα;
–Στην Κύπρο πρέπει να διορθώσουμε πολιτικές πρακτικές. Προσέξτε τι γίνεται: Επειδή θεωρείται παρεξηγήσιμο οι δύο μεγάλοι χώροι να λένε «καλημέρα» μεταξύ τους και επειδή κανένα κόμμα από τα δύο μεγάλα δεν έχει την πλειοψηφία στη Βουλή ή/και για να εκλέξει πρόεδρο, διάφορα μικρότερα κόμματα τα οποία αυτο-τοποθετούνται στον χώρο του κέντρου παρουσιάζονται ως οι ρυθμιστές. Οι ρυθμιστές στο να ανεβάζουν ή να κατεβάζουν κυβερνήσεις με το να κάνουν κλικ τη μία φορά στα δεξιά και να συνεργάζονται με τον ΔΗΣΥ, την άλλη κλικ στ’ αριστερά και να συνεργάζονται με το ΑΚΕΛ.
–Αυτό ισχύει και για την προεδρία της Βουλής δηλαδή;
–Ερευνάτε πόσες φορές έγιναν πρόεδροι της Βουλής αρχηγοί ή βουλευτές μικρότερων κομμάτων και πόσες οι ηγέτες των μεγάλων κομμάτων. Το καταγράφω επειδή από τη νύχτα των εκλογών κάποιοι θεώρησαν και πίστεψαν ότι μπορούν να κάνουν κουμάντο στο πολιτικό παιχνίδι στην Κύπρο. Απλά τα πράγματα.
–Για το ΔΗΚΟ μιλάτε… Και το πολιτικό παιχνίδι ποιο ήταν;
–Ότι «εγώ θα βγάλω Πρόεδρο Βουλής, εγώ είμαι ο ρυθμιστής για τα πάντα».
–Άρα ξεκινήσατε αντίστροφα για να βγάλετε δικό σας πρόεδρο.
–Προσπαθήσαμε, χωρίς να έχουμε πολιτικά κόμπλεξ και επί θέματος αρχής, να κάνουμε ό,τι επικρατεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Δηλαδή, οι δύο μεγάλες πολιτικές δυνάμεις να ασκήσουν την προεδρία εξ ημισείας. Οι άνθρωποι τους κατανοώ, φοβούνται να φανεί ότι λένε «καλημέρα» στον Συναγερμό πολιτικά. Το κατανοώ μεν, δεν το αποδέχομαι, αλλά έτσι είναι. Από την άλλη, δεν είχαμε δυνατότητες να εκλέξουμε δικό μας και έπρεπε να κάνουμε μία επιλογή. Υπέρβαση. Είτε με τον Άντρο Κυπριανού είτε με τον Δημήτρη Συλλούρη. Και η τρίτη επιλογή, υπέρβαση και πάλι, θα μπορούσε κάποιος να πει, με τον Μαρίνο Σίζοπουλο. Όμως δεν μπορεί να εκλαμβάνεται ως αδυναμία το ότι ο ΔΗΣΥ δεν έχει περιθώρια άλλων κινήσεων και πολύ μικρότερα κόμματα να θεωρούνται ότι είναι το δεσμείν και το λύειν στα πολιτικά δρώμενα του τόπου. Πρέπει σιγά-σιγά να κατανοήσουμε ότι θα μπει σε ένα άλλο πλαίσιο και η πολιτική και η κομματική ζωή στον τόπο.
–Δηλαδή;
–Σε όλες τις χώρες του κόσμου το Κέντρο διακρίνεται από μετριοπάθεια και στα εθνικά ζητήματα και στα ζητήματα της οικονομίας. Ο κατεξοχήν χώρος του κέντρου στην Κύπρο, διακρίνεται από σκληρότητα θέσεων στο εθνικό ζήτημα και από πολύ λαϊκή προσέγγιση στα εσωτερικά και άλλα ζητήματα. Αυτά τα πολιτικά χαρακτηριστικά στην Ευρώπη εντοπίζονται είτε στην άκρα Δεξιά είτε στην άκρα Αριστερά.
–Τώρα τι έγινε και υπάρχει αυτού του είδους η πολιτική ανάλυση;
–Είναι μια πραγματικότητα. Εντός μνημονίου σοβαροί, εκτός μνημονίου ξιπαίζουμε. Εντός μνημονίου ούτε κουβέντα για τους κουρεμένους και τους κατόχους αξιογράφων. Εκτός, λαγούς με πετραχήλια. Εντός μνημονίου ψήφισαν τον Νόμο για αποκρατικοποιήσεις. Εκτός μνημονίου τον ακύρωσαν. Μιλώ για το σύνολο των αντιπολιτευόμενων κομμάτων.
–Να επιστρέψουμε στη στήριξη Συλλούρη, αυτό ήταν υπέρβαση επειδή ήθελε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας;
–Την απόφαση την πήρε το κόμμα, λαμβάνοντας σοβαρότατα υπόψη τις κυβερνητικές ευαισθησίες και απόψεις. Αλλά η απόφαση λήφθηκε από το κόμμα και αναλαμβάνω την ευθύνη. Ξέρετε, έχει και μία ειδική κατηγορία πολιτικών που όταν έχει φωτιά απομακρύνονται. Εγώ είμαι μπροστά και όταν έχει τρικυμίες και όταν έχει φωτιές.
–Ο ρόλος που παίζει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εντός του ΔΗΣΥ είναι τόσο έντονος όσο αφήνεται να εννοηθεί;
–Ακούστε να το ξεκαθαρίσω. Ο Αβέρωφ Νεοφύτου δεν ήταν, δεν είναι και δεν θα είναι ποτέ πρόεδρος υπό κηδεμονία. Και από πότε η συνεννόηση και η συνδιαβούλευση με τον Πρόεδρο συνεπάγεται οποιαδήποτε επιβολή; Άλλο η κυβέρνηση, άλλο το κόμμα. Όμως τα δύο είναι συγκοινωνούντα δοχεία.
Να επιστρέψουν οι τράπεζες λεφτά στους κουρεμένους
–Πώς θα προκύψουν στο κόμμα οι αλλαγές, πώς οι συμμαχίες στη Βουλή;
–Ως ηγέτης του ΔΗΣΥ έχω μπροστά μου δύο εθνικές προτεραιότητες. Η χώρα βγήκε από το μνημόνιο, όμως στον επόμενο χρόνο πρέπει να αξιολογηθεί σε επενδυτική βαθμίδα για να έχουν πραγματικό αποτέλεσμα οι θυσίες του λαού μας. Παράλληλα, πρέπει να συνεχίσουμε να έχουμε δυνατή οικονομική ανάπτυξη, που να τη σταθεροποιήσουμε πέραν του 3%. Έτσι θα μπορούμε με αξιοπιστία να δανειζόμαστε φτηνά το 2018, να μειωθεί περαιτέρω η ανεργία λόγω της οικονομικής ανάπτυξης. Και με την οικονομία αξιολογημένη σε επενδυτική βαθμίδα, θα μειωθούν σημαντικά και τα ΜΕΔ και θα αναβαθμιστεί και η αξιολόγηση των τραπεζών.
–Μέχρι τότε, με τους κουρεμένους τι θα γίνει;
–Θα πρέπει να βρεθεί ένας δίκαιος και ορθός τρόπος μέσα από τις δυνατότητες της οικονομίας να ξεκινήσει η αποκατάσταση των κουρεμένων καταθετών, κατόχων αξιογράφων και μετόχων. Είναι όμως κοινωνικά άδικο να παίρνουμε από τον φορολογούμενο για τους κουρεμένους καταθέτες και τους κατόχους των αξιογράφων. Όπως τότε οι καταθέτες, οι κάτοχοι αξιογράφων και οι μέτοχοι έχασαν καταθέσεις, αξιόγραφα και μετοχές για να σώσουν τις τράπεζες, όταν θα υπάρξει η οικονομική ανάπτυξη, όταν θα αρχίσουν τα provisions από ζημιές να μετατρέπονται σε μεγάλα κέρδη των τραπεζών, θα πρέπει να γίνει το ακριβώς αντίστροφο. Δηλαδή, οι πρώτοι που πρέπει να δώσουν μέρισμα σε αυτές τις ομάδες είναι το ίδιο το τραπεζικό σύστημα.
–Θα επιστρέψει το τραπεζικό σύστημα λεφτά στους κουρεμένους;
–Αυτό είναι το κοινωνικά δίκαιο. Μιλώ με οικονομικούς όρους και με κοινωνική δικαιοσύνη. Και ναι, είναι κοινωνικά δίκαιο να παίρνει από την τράπεζα εξαιτίας της οποίας έχασε τα λεφτά του, για να πάρει το δικό του μέρισμα, όταν οι ζημιές θα μετατραπούν αυτόματα σε μεγάλα κέρδη. Αν φτάσουμε σε αυτές τις ομαλές συνθήκες είναι και προς όφελος των τραπεζών να κάνουν αυτό το κοινωνικό συμβόλαιο. Και να απαλλαχτούν και από τις χιλιάδες αστικές αγωγές που κινήθηκαν εναντίον τους.
–Τώρα μιλάτε για την πατρότητα της κοινωνικής ευαισθησίας…
–Είμαι εγώ κοινωνικά ανάλγητος, γιατί μέσα από μία πολιτική που στήριξα, η ανεργία από το 16% πήγε στο 12%. Και είναι κοινωνικά ευαίσθητο το κόμμα της Αριστεράς, που πήρε μία ανεργία από 3% και την ανέβασε στο 16%; Για μένα η κοινωνική ευαισθησία είναι να μεριμνάς ώστε να μην έχεις ανέργους. Και όταν έχεις υψηλή ανεργία, να τη μειώνεις.
