Του Αλέξη Παπαχελά
Ας το πάρουμε απόφαση. Διανύουμε μια περίοδο στην παγκόσμια σκηνή κατά την οποία ισχύει το «ο καθένας για τον εαυτό του». Οτιδήποτε ήταν δεδομένο το 2024 δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένο σήμερα. Ούτε καν το ποιος παίρνει τις αποφάσεις.
Το διαπιστώνουμε άλλωστε καθημερινά. Η Αίγυπτος, που τη θεωρούσαμε απολύτως δεδομένη φίλη και σύμμαχο, κάνει το δικό της παιχνίδι σε όλα τα μέτωπα. Ακόμη και η Γαλλία, στην οποία τόσο βασιζόμαστε, έχει ανοίξει κανάλια επικοινωνίας με την Αγκυρα. Οι ΗΠΑ είναι ένα μαύρο κουτί, καθώς είναι παντελώς άγνωστο ποιος χαράζει πολιτική στην περιοχή μας, γιατί αυτό είναι πολύ πιο πιθανό να γίνεται στο κατάστρωμα ενός σούπερ γιοτ παρά στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Η Ευρώπη, το ασφαλές μας αγκυροβόλιο μετά το 1974, δοκιμάζεται και φαντάζει αδύναμη. Το Ισραήλ, στο οποίο επίσης βασιζόμασταν τα τελευταία χρόνια, δεν έχει κεφάλαιο να ξοδέψει για λογαριασμό μας και καθιστά όλο και πιο δύσκολη τη συνεργασία με άλλες χώρες.
Ολα αυτά εξηγούνται, βέβαια, από τη βασική αρχή των διεθνών σχέσεων, πως δεν υπάρχουν σταθερές φιλίες, αλλά ισχύς και συμφέροντα. Εμείς νομίζαμε ότι με τις τριμερείς και τετραμερείς και τα ευχολόγια θα λύναμε το πρόβλημα ασφάλειας της χώρας. Ή με εκείνη την επίκληση του διεθνούς δικαίου, που ακούγεται γραφική, δυστυχώς, στην εποχή μας.
Σε αυτόν τον κόσμο που διαμορφώνεται απέναντί μας, πρέπει να νιώσουμε αυτό που νιώθει και το Ισραήλ: την εθνική μας μοναξιά. Αλλά αντί να μυξοκλαίμε κάθε φορά που διαβάζουμε μια είδηση που μας στενοχωρεί, να κάνουμε κάτι για αυτό. Ούτε η μαζοχιστική ηττοπάθεια ούτε και η μυθοπλαστική αισιοδοξία ότι σκίζουμε παντού βοηθούν.
Τι έχει κάνει το Ισραήλ για να το φοβούνται και να το λογαριάζουν όλοι; Εχει φτιάξει ασύλληπτους μηχανισμούς και μια παγκοσμίου εμβελείας αμυντική βιομηχανία. Το ακριβώς αντίθετο από αυτό που κάναμε εμείς, δηλαδή, τα τελευταία 40 χρόνια. Αλλά έχει κάνει και κάτι ακόμη, έχει «αγοράσει» και «δέσει χειροπόδαρα» την Αμερική, με αποτέλεσμα ο πανίσχυρος Τραμπ να μην μπορεί να κάνει τίποτα όταν ο Νετανιάχου τον αγνοεί επιδεικτικά. Εμείς παραμελήσαμε τη διασπορά και το λόμπι το αφήσαμε να παρακμάσει και να τελματώσει σε ανόητες έριδες.
Μπορούμε να τα αλλάξουμε όλα αυτά; Πολύ δύσκολο. Οι πολιτικοί μας έχουν μάθει να τα κάνουν όλα για χάρη της επικοινωνίας και μόνον. Ο κανονιστικός ζουρλομανδύας του ελληνικού Δημοσίου, ο συνδικαλισμός και η φαυλότητα καθηλώνουν τις καλύτερες και πιο φιλόδοξες προσπάθειες. Εδώ χρειάζονται υπερβάσεις, που ξεπερνούν κόμματα και κυβερνήσεις. Προς το παρόν, πορευόμαστε χωρίς πυξίδα, εθνική πειθαρχία και συλλογική φιλοδοξία. Πνιγμένοι στο κουτσομπολιό και στο παραπολιτικό, ατενίζουμε τον κόσμο να αλλάζει και τις καταιγίδες να πλησιάζουν.
